مطالب پزشکی

غالباً افراد میانسالی که فعالیت‌های شدید انجام می‌دهند به فتق دیسک کمر مبتلا می‌شوند اما در بسیاری از موارد به سرعت این اتفاق نمی‌افتد. عموماً فتق دیسک کمر در قسمت تحتانی کمر (ستون فقرات کمری) به وجود می اید. در برخی موارد این اختلال بر گردن (ستون فقرات گردنی) تأثیر می‌گذارد اما به ندرت در قسمت مسانی کمر (ستون فقرات صدری) اتفاق می افتد.

با این که فتق دیسک در برخی موارد بسیار دردناک است اما بسیاری از مردم پس از چند هفته یا چند ماه با کمک روش‌های درمانی غیر جراحی بهبود می‌یابند.

فتق دیسک کمر چیست؟

---

ستون فقرات از استخوان‌هایی که مهره نامیده می‌شود تشکیل شده است که نخاع و ریشه‌های عصب را در بر گرفته و از آنها محافظت می‌کند. مهره‌ها به وسیله دیسک‌های بین مهره‌ای از هم جدا شده‌اند. دیسک بین مهره‌ای مانند بالشت که ضربه را جذب می‌کند عمل کرده و باعث افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات می‌شود. این دیسک‌ها از ژل‌های نرم (نوکلئوس پولپوزوس) که با حلقه سخت‌تری از غصروف فیبروزی (آنولوس فیبروز) احاطه شده‌اند تشکیل شده است.

در مراحل ایجاد دیسک و فتق دیسک ، این عارضه زمانی اتفاق می افتد که نوکلئوس پولپوزیس که نرم است برآمدگی پیدا کرده و به کانال نخاع نفوذ می‌کند. این برآمدگی معمولاً به عنوان دیسک برآمده یا دیسک پاره شده شناخته می‌شود و عارضه‌ای است که می‌تواند ریشه عصب را فشرده ساخته و به آن آسیب برساند.

بیشتر دیسک‌های کمر بین چهارمین و پنجمین مهره کمری یا بین مهره پنجم کمر و استخوان خاجی اتفاق می افتد. فتق دیسک گردن غالباً بین مهره پنجم و مهره ششم گردن یا بین مهره ششم و هفتم مهره‌های گردن به وجود می‌آید.

مشکلات دیسک کمر چگونه و به چه علتی بروز می‌کنند؟

---

در سنین بزرگسالی دیسک بین مهره‌ها در فرایندی که به آن دیژنراسیون دیسک گفته می‌شود رو به زوال می‌رود و باعث باریک شدن فضای بین مهره‌ها شده و احتمال فتق دیسک افزایش می‌یابد. برخی از عواملی که باعث به وجود آمدن فتق دیسک می‌شوند عبارتند از:

• آسیب دیدگی کمر یا گردن
• کشیدگی
• بلند کردن اشیا به طرز غلط
• چاقی و اضافه وزن
• استعمال دخانیات

دیسک کمر خفیف

دیسک کمر خفیف با پارگی آنولار آغاز می‌شود. در این مرحله دیسک کمر سالم است و فقط یک ترک جزئی در لایه بیرونی سخت وجود دارد. هنگامی‌که دیسک کمر شدیدتر می‌شود فرد به مرحله پرولاپس دیسک واردشده است: در این حالت هسته پالپوس که دیسک بین مهره‌ای است و از مواد ژل‌مانند تشکیل ‌شده است از موقعیت طبیعی خود خارج می‌شود، اما هنوز به لایه بیرونی متصل است. در این شرایط فیزیوتراپی ستون فقرات به کنترل درد  دیسک‌های کمر خفیف کمک می‌کند. داروهای ضدالتهاب (NSAIDS) مانند آسپیرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند برای کنترل درد دیسک کمر خفیف استفاده شوند.

دیسک کمر شدید

بیرون‌زدگی دیسک مرحله اول دیسک کمر شدید است: در این مرحله هسته نرم در لایه بیرونی سخت، که پوششی قوی است که قسمت خارج از دیسک بین مهره را تشکیل می‌دهد و از مواد نرم که در مرکز دیسک وجود دارد محافظت می‌کند، شکسته است. هنگامی‌که دیسک کمر شدیدتر می‌شود، مرحله جداسازی دیسک شروع می‌شود، در این مرحله مواد داخلی دیسک بین مهره‌ای (هسته پالپوس) از طریق یک پارگی در دیواره بیرونی دیسک نشت می‌کنند و از دیسک جدا می‌شوند. در بیمارانی از درد ناشی از بیماری دیسک کمر شدید رنج می‌برند، عمل جراحی لازم است.

علائم

---

شدت ناراحتی ممکن است خفیف، شدید و ناتوان‌کننده باشد. معمولاً علائم ناشی از فتق دیسک کمر با فرایند بیرون زدگی ریشه‌های عصب از سطح ستون فقرات در یک طرف بدن دیده می‌شوند.

آسیب دیدگی ریشه عصب (رادیکولوپاتی) باعث ایجاد درد، بیحسی و ضعف در نواحی که مقصد عصب‌ها است می‌شود.

علائم فتق دیسک عبارتند از:

• درد در قسمت تحتانی کمر
• کشیدگی درد از باسن به سمت ساق پا (که به ان سیاتیک گفته می‌شود زیر درد در عصب سیاتیک به سمت پایین جابجا می‌شود)
• مور مور شدن و بیحسی باسن یا ساق پا (پارستزیا)
• ضعف در یک یا هر دو پا
• از دست دادن کنترل روده و مثانه

تشخیص

---

معاینات فیزیکی می‌تواند کاهش احساس، ضعف یا کاهش رفلکس‌های تاندون را در ناحیه‌ای که عصب منتهی به ان آسیب دیده مشخص کند.

برای اثبات فتق دیسک کمری آزمایش بلند کردن پا انجام می‌شود که در صورت ابتلا، بیمار فشار ریشه عصب را در پشت پای بالا نگه داشته خود احساس می‌کند.

بررسی از روی عکس

---

• عکس برداری به وسیله اشعه ایکس از ستون فقرات، از بین رفتن فضای دیسک را نشان می‌دهد اما نمی‌تواند جزئیاتی در مورد خود دیسک ارائه کند
• ترموگرافی کامپیوتری (سی تی) جزئیات بیشتری از ساختار ستون فقرات ارائه می‌دهد.
• رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) از امواج رادیویی و مگنت قدرتمند برای گرفتن عکس‌های بیشتر از ساختار ستون فقرات و بافت‌های اطراف آن استفاده می‌کند.
• میلوگرام شامل تزریق رنگ در مایع ستون فقرات بوده که در عکس‌های گرفته شده با اشعه ایکس بتواند نخاع را نشان دهد

آزمایش عصب

---

• الکترومیوگرافی عملکرد ماهیچه‌ها و عصب‌ها را مورد ارزیابی قرار می‌دهد
• آزمایش هدایت عصبی چگونگی حرکت سیگنال را در عصب‌ها مورد بررسی قرار می‌دهد

درمان‌های فیزیکی برای فتق دیسک کمری

---

به طور کلی بیماری درد در 90 درصد از بیماران با روش‌های بدون جراحی برای درمان پارگی دیسک کمر مدیریت می‌شود. درمان‌های اولیه که ما به کار می‌بریم عبارتند از:

دارو درمانی

یک روش درمان دیسک کمر بدون جراحی، بهره گیری از دارودرمانی است.

• دراوهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن می‌تواند درد و تورم را کاهش دهد
• شل کننده عضلات مانند سایکلوبنزاپرین، اسپاسم عضلات را برطرف می‌کند. خواب آلودگی از عوارض جانبی این دارو است.
• داروهای آسیب دیدگی عصب‌ها (دردهای نروپاتیک) که شامل پرگابالین، گاباپنتین و دولوکستین می‌شود. سرگیجه، احساس خستگی و خواب آلودگی از عوارض جانبی این داروها هستند.
• نارکوتیک ها مانند اوکزیکودون و هایدروکودون برای کاهش دردهای شدید به کار می‌روند. یبوست و حالت تهوع از عوارض جانبی این داروها است.
• دراوهای استروئیدی اپدورال (تزریق شده در فضای خارجی کیسه مایع نخاعی) تورم و درد را کاهش می‌دهد.

درمان‌های فیزیکی

• جراحی‌های بسته دیسک کمر: منظور از جراحی بسته دیسک کمر، درمان ان با روش‌های کم تهاجمی وبی خطر است که تأثیر زیادی در کاهش روند پیشرفت بیماری و درد ناشی از ان خواهند داشت. از جمله این روش‌ها می‌توان به انواع تزریق‌ها مثل تزریق اپیدورال، تزریق بلوک فاست، اوزون تراپی، رادیوفرکوئنسی، پی آر پی و جراحی با لیزر اشاره کرد.
• درمان‌های فیزیکی و تمرینات تقویت کننده عضلات کمر مؤثرتر از استراحت در رختخواب هستند. درمان‌های فیزیکی معمولاً نقش عمده‌ای در افزایش روند بهبودی بیماری دیسک کمر دارند. این روش‌های درمانی علاوه بر کاهش درد به شما آموزش می‌دهند که چگونه از بدن خود در برابر آسیب هاب آتی محافظت کنید.

• لیزر درمانی: لیزر درمانی یک روش درمانی مؤثر و ایمن برای درمان دیسک کمر و کمر درد در سنین مختلف است. لیزر درمانی یک روش درمانی بدون درد، غیر تهاجمی، غیر جراحی بوده که هیچ گونه عوارض جانبی هم ندارد.

لیزر درمانی یک روش پزشکی است که از انرژی نور لیزر متمرکز شده برای درمان درد و تورم استفاده می‌شود.

• روش درمانی TENS: دستگاه TENS از جریان الکتریکی برای تحریک عضلات استفاده می‌کند که شدید اما بدون درد است. الکترودها روی پوست قرار داده می‌شود و جریان الکتریکی ضعیفی به نقاط کلیدی در مسیر عصب‌ها ارسال شده و باعث کاهش اسپاسم عضلات می‌شود. به نظر می‌رسد که این روش باعث کاهش اندورفین شده که تسکین دهنده طبیعی درد در بدن است.
• بریس: کمربندهای طبی به عنوان روش‌های بلند مدت برای درمان درد فتق دیسک کمر نیستند اما می‌توانند به بیمار درهنگام انجام اقدامات درمانی دیگر برای جلوگیری از خم شدن گردن و کمر کمک کنند. کمربندهای طبیعی به بهبود وضعیت بدن که یک مؤلفه بسیار مهم در سالم نه داشتن ستون فقرات است کمک می‌کنند.
• درمان‌های دستی: درمان‌های دستی که به وسیله متخصص طب فیزیکی و توانبخشی انجام می‌شود به کاهش درد و تسریع روند بهبودی کمک می‌کند. اگر درد شدید بود یا علائم بین 2 تا 4 هفته هنوز باقی بود، انجام درمان‌های دستی برای استخوان‌ها ضروری است.
• ماساژ درمانی: ماساژ درمانی یک روش اثبات شده برای درمان فتق دیسک نیست اما روشی ایمن و بدون عوارض جانبی است. البته اگر شما به پوکی استخوان، ترومبوز وریدی، عفونت پوستی، زخم باز یا آرتروز در نزدیکی محل ماساژ هستید مبتلا هستید، ماساژ درمانی روش مناسبی برای شما نیست.
• کشش: هدف از کشش ستون فقرات کاهش اثر جاذبه بر ستون فقرات است. فتق دیسک با کشش آهسته استخوان‌ها کاهش می‌یابد. این کار مانند تایر پنچری است که در هنگام جک زدن زیر اتومبیل، فشار از روی آن برداشته شده و شکل تخت خود را از دست می‌دهد. این روش می‌تواند در ستون فقرات کمری و گردنی به کار برده شود.

عمل جراحی

بسیاری از موارد خفیف بدون نیاز به عمل جراحی بهبود می‌یابد؛ به هر حال اگر درد، ضعف پیشرونده یا اختلال در راه رفتن، پس از شش هفته از بین نرفت ممکن است دیسک کمر شدید باشد و عمل جراحی نیاز است. بیماری‌های اورژانسی مانند سندرم کوئادا اکوئینا به عمل جراحی فوری برای جلوگیری از آسیب دائمی عصب و اختلال عملکردی باید انجام شود.

پیشگیری

---

بلند کردن صحیح اجسام، نشستن صحیح، ایستادن صحیح و وضعیت بدنی مناسب از ابتلا به فتق دیسک کمر جلوگیری می‌کند. وقتی که اجسام سنگین را بلند می‌کنید باید از عضلات پا به‌جای کمر استفاده کنید و از چرخیدن در هنگام بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزید.

نتیجه انجام تمرینات منظم، حفظ وزن مناسب، تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری است که باعث افزایش سلامت ستون فقرات و کاهش احتمال ابتلا به فتق دیسک کمر می‌شود.

اکثر مردم در طول زندگی خود علی رغم سن، جنس و نژاد متفاوت، سردرد را تجربه کرده اند. مانند سردرد میگرنی، سردرد سینوسی، سردرد در بارداری، سردرد تنشی، سردرد خوشه ای، سردرد و حالت تهوع و … و یا بدون اطلاع از نوع آن، دچار درد سر در نواحی سمت راست سر، سمت چپ و یا قسمت های مختلف دیگر، بسته به علت و نوع آن، می شوند.

 

سردردها انواع مختلفی دارند و دلایل آن ها می تواند بسیار پیچیده باشد. در واقع بافت مغز، عاری از حسگرهای درد می باشد. سردرد ناشی از التهاب بافت هایی است که اطراف مغز را احاطه کرده اند.

راه های متفاوتی برای تعریف و دسته بندی سر درد ها وجود دارد: بر اساس طبقه بندی انجمن بین المللی سردرد International Headache Society (IHS) ، سردردها به دو دسته سردردهای اولیه و سردردهای ثانویه دسته بندی می شوند.

سردرد های اولیه

سردردهایی هستند که در اثر تغییر یا فعالیت بیش از حد، در ساختارهای اطراف مغز که به درد حساس هستند، به وجود می آید. مانند: سردردهای تنشی، میگرن و سردردهای خوشه ای.

سردردهای ثانویه

سردردهایی هستند که به شرایط بیرونی نسبت داده می شوند. وقتی که عواملی باعث تحریک اعصاب حساس به درد سر می شوند، این سردرد ها بروز می یابند.

از شرایط و عوامل ایجاد کننده سردردهای ثانویه، می توان مصرف زیاد الکل، تومورهای مغزی، لخته های خونی، خون ریزی درون یا اطراف ساختار مغز، سردردهای مسمومیت ناشی از کربن مونواکسید، تکان یا شوک ناگهانی سر، دهیدراته شدن، آنفولانزا، حمله های پانیک، سکته، استفاده بیش از حد از داروهای مسکن را نام برد.

سردرد ها می توانند علائمی از یک بیماری جدی باشند. در صورت مداوم بودن، منظم بودن و شدیدتر شدن باید به پزشک مراجعه کرد. به خصوص هنگامی که همراه با سرگیجه، تغییر در حواس، تب، و گرفتگی عضلات گردن باشد.

سردرد های رایج

 

سردرد تنشی (tension headache

این نوع سردرد رایج ترین نوع سردرد از نوع اولیه است. به صورت تدریجی و آرام در اواسط روز شروع شده. فرد احساس می کند که نواری به صورت محکم روی سرش بسته شده است. درد تیز و یکنواختی در دو طرف سر ایجاد می شود. هم چنین از گردن نشئت می گیرد و یا به سمت آن پخش می شود. این نوع درد می تواند کرونیک و یا اپیزودیک باشد. برای چند ساعت و یا حتی چند روز و در یک بازه زمانی سه ماهه، به مدت 15 روز ادامه دارد.

سردرد میگرنی

سردردهای میگرنی معمولا به صورت یکطرفه و دردهای نبض دار ظاهر می شوند. این درد ممکن است با تیره و تار شدن دید سبک شدن سر light headedness و حالت تهوع، اختلال در حواس،  که به عنوان آئورا شناخته می شود، اتفاق بیفتد. میگرن، دومین نوع رایج سردرد اولیه میباشد. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی WHO سردردهای میگرنی، ششمین عامل ناتوان کننده افراد برای انجام کارهای روزانه هستند و می توانند از چند ساعت تا 2 یا 3 روز به طول بینجامند.

سردردهای بازگشتی rebound headaches

این نوع سردردها معمولا در اثر استفاده بیش از حد از داروها برای درمان علائم سردرد ایجاد می شوند. رایج ترین نوع سردردهای ثانویه هستند. معمولا در ابتدای روز شروع می شوند و برای کل روز ادامه دارند. با خوردن مسکن ها، درد آن ها کاهش یافته اما با از بین رفتن اثر مسکن، درد ، بیش از پیش میشود. همراه با سردرد ممکن است علائمی مانند درد گردن، احساس خستگی، احساس گرفتگی بینی، کاهش کیفیت خواب، اتفاق بیفتند.

سردردهای خوشه ای (cluster headaches)

این نوع سردرد بین یک ربع تا سه ساعت به طول می انجامد. ممکن است از یک بار تا 8 بار در طول روز اتفاق بیفتد. دوره های هفته ای و یا ماهانه دارد. این نوع سردرد در یک طرف سر وجود دارد، درد آن به عنوان درد سوزنی توصیف می شود، و مکان آن معمولا در اطراف یک چشم واقع شده. قسمتی از سر که تحت تاثیر قرار می گیرد متورم و قرمز می شود، افتادگی پلک ایجاد می شود.

سردردهای  thunderclap

سردردهایی شدید و ناگهانی هستند. به عنوان بدترین سردرد در طول زندگی توصیف می شوند. در طول کمتر از یک دقیقه به ماکسیمم شدت خود می رسند و تا پنج دقیقه ادامه دارند. این سردردها جزء سردردهای ثانویه هستند و در پاسخ به شرایط خطرناک و تهدید کننده به وجود می آیند. مانند خونریزی ها یا هموراژی داخل مغزی، ترومبوسیس سیاهرگی در مغز، مننژیت و اپوپلکسی هیپوفیز.

اشخاصی که دچار این نوع سردردها می شوند، باید فورا به پزشک مراجعه کنند.

درمان سردرد

 

درمان های داروئی

گاهی برای تسکین سردرد نیاز به استفاده از داروها می باشد. این داروها را می توان به سه گروه تقسیم کرد.

Symptomatic therapy

Abortive therapy

Preventive therapy

اغلب پزشکان هنگام تجویز دارو، برای اثر بخشی بهتر آن ها، به بیماران توصیه می کنند که تغذیه مناسب، خواب حداقل 7 تا 8 ساعت، نوشیدن آب کافی، ورزش و مدیشتیشن را رعایت کنند.

Symptomatic therapy

این گروه از داروها، برای تسکین علائمی که همراه با سردرد به وجود می آید، استفاده می شوند. مانند تسکین درد سردرد و یا احساس تهوع و استفراغ که در اثر میگرن به وجود می آید. بسیاری از این داروها بدون تجویز دکتر در دسترس هستند. هنگام استفاده، بهتر است از خوردن غذاها و داروهای دارای کافئین و داروهای دیگر، خودداری شود، به ویژه داروهایی مانند باربیتورات ها (butalbital) و نارکوتیک ها (codeine). بسیاری از داروهای این دسته به ویژه آسپیرین نباید برای کودکان و افراد جوان استفاده شوند.aspirin، acetaminophen, paracetamol، ibuprofen، naproxen sodium، Antiemetics promethazine HCI، chlorpromazine، prochlorperazine، trimethobenzamide HCI، metoclopramide HCI از این دسته می باشند.

Abortive Therapy

این گونه داروها در ابتدای شروع سردردهای میگرنی باید استفاده شوند که از علائمی مانند تهوع/استفراغ وحساسیت به نور و صدا، جلوگیری کنند. این داروها بیشترین اثرگذاری خود را در شروع علائم دارند . بعضی از آن ها نباید در طول میگرن آئورا استفاده شوند.

هنگامی که سردردها به ویژه سردردهای میگرنی، بیش از 24 ساعت ادامه دارند، در کلینیک ها و بیمارستان ها اتاقی مخصوص وجود دارد که تحت کنترل پرستار  می باشد. بیماران تحت درمان تزریق داروهای داخل وریدی قرار می گیرند. معمولا این روش، به سردرد آن ها خاتمه میدهد. بیماران ممکن است از چند ساعت و یا کل روز را لازم باشد در کلینیک یا بیمارستان بمانند.

مانند: Ergot, dihydroergotamine, mesylate، Triptans, Sumatriptan succinate*, zolmitriptan*, rizatriptan*, naratriptan HCI†, almotriptan malate*$, frovatriptan succinate، eletriptan hydrobromide،

Preventive therapy

این دسته از داروها روزانه برای جلوگیری از سرردها استفاده می شوند. در واقع برای بیماری ها و در شرایط دیگری مصرف می شده اند و به صورت اتفاقی تاثیر آن ها در جلوگیری از سردردها کشف شده است. در درمان سردردها تاثیری ندارند و برای کاهش دفعات، شدت و طول مدت سردرد استفاده می شوند.

این داروها عادت ایجاد نمی کنند، اما ممکن است مانند همه داروهای دیگر اثرات جانبی داشته باشند. به همین دلیل دزهای مصرفی بهتر است با مشورت پزشک باشد.

مانند: amitriptyline HCI، Antihistamines cyproheptadine HCI، Selective Serotonin Receptor Inhibitors (SSRI)، Beta Blockers atenolol, Propranolol HCI، Calcium Channel Blockers, verapamil, flunarizine، Anticonvulsants valproic acid

روش های نوین

 

تحریک مغزی tDCS

 

در تحقیقی که در سال 2016 انجام شد، تاثیر درمان انواع سردردهای اولیه و ثانویه توسط tDCS، مورد مطالعه قرار گرفت. افرادی که تحت درمان tDCS قرار گرفته اند، با افرادی که با دارو درمان شده بودند، مقایسه شدند. داده های جمع آوری شده شامل داده های الکتروانسفالوگرام EEG، تست های مختلف، گزارش افراد از وضعیت بهبودی آن ها، مورد ارزیابی قرار گرفت.

در نهایت اثر بخشی این نوع درمان، در این مطالعه به اثبات رسید. هم چنین در سال 2013 درمان میگرن با آئورا، توسط تحریک الکتریکی مغز، مورد تایید سازمان اف دی ای قرار گرفت.

تسکین درد میگرن با تحریک عصب سه قلو

درحال حاضر این تکنیک در مرکز سلامت مغز دانا  قابل ارائه است

عصب سه قلو یک عصب مغزی با ریشه های حسی و حرکتی است. در سال 2017 در ژورنال sneurological science، محققان یافته های خود را در مورد تاثیر چشمگیر روش تحریک عصب سه قلو جهت درمان سردردهای میگرنی، به اشتراک گذاشتند که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا نیز مورد تایید قرار گرفته است. در یکی از این تحقیقات، اشخاصی که مبتلا به میگرن کرونیک بودند را به مدت 4 ماه، هر روز به میزان 20 دقیقه، با این روش درمان می کردند. نتایج نشان داد که میزان روزهایی که این بیماران به سردرد مبتلا بودند به 50 درصد و میزان داروی مصرفی آن ها نیز ماهانه به 50 درصد کاهش یافت. همچنین مطالعه ای که توسط انجمن بین المللی سردرد نیز صورت گرفت، نشان داد در 29 درصد بیماران، با یک ساعت تحریک عصب سه قلو، به طور کلی احساس درد از بین رفت و 79 درصد به صورت چشمگیری درد آن ها کاهش و تسکین یافت.

بیوفیدبک و نوروفیدبک در درمان میگرن

طبق مطالعات استفاده از روش های تلفیقی بیوفیدبک، نوروفیدبک و بیوفیدبک رگی و تنفسی که بهبود عملکرد افراد و از بین رفتن علائم سردرد آن ها، نشان داده شده است. (انجمن معتبر دارو و غذا ) کاربرد آن را برای تعدادی از اختلال ها از جمله سردردهای میگرنی، تائید کرده و هم اکنون  به عنوان یک روش درمانی در 1000 مرکز درمانی در بیش از 50 کشور پیشرفته ی دنیا در حال انجام است.

 

درمان سردرد توسط ترکیب واقعیت مجازی و بیوفیدبک در کودکان

سردرد پدیاتریک با کاهش کیفیت زندگی و افزایش استرس، همراه است. درمان دارویی سردردهای کرونیک در کودکان موفقیت آمیز نبوده است.  همچنین، گاهی ممکن است استفاده بیش از حد از درمان های دارویی اثرات عکس نیز داشته باشد. بنابراین، استفاده از درمان های موثرتر بسیار مورد نیاز می باشد.

بر همین اساس عده ای از محققان تلاش کردند که تاثیر روش های تلفیقی مانند واقعیت مجازی و نوروفیدبک را مورد مطالعه قرار دهند. در این مطالعه،  ده کودک که به سردرد مبتلا بودند و توسط متخصص اعصاب تایید شده بودند، تحت درمان توسط این سیستم قرار گرفتند. نتایج، بهبود علائم را در این کودکان نشان داد.

سرگیجه، اصطلاحی است که برای توصیف طیف وسیعی از احساسات به کار می رود، از جمله احساس ضعف و گیجی یا ناپایداری. سرگیجه حس غلطی را ایجاد می کند که شما یا محیط تان در حال چرخیدن یا حرکت کردن است و گیجی، یکی از دلایلی است که بزرگسالان به پزشکان مراجعه می کنند. سرگیجه مکرر می تواند به طور قابل توجهی بر زندگی شما تاثیر بگذارد. اما سرگیجه به ندرت به شرایط تهدید کننده زندگی اشاره می کند. درمان سرگیجه به علت و علائم آن بستگی دارد و معمولاً موثر هستند، اما مشکل ممکن است تکرار شود.

علائم سرگیجه:

افرادی که سرگیجه را تجربه می کنند، ممکن است آن را به عنوان هر یک از این احساسات شناسایی کند، مانند:

_حس کاذب حرکت یا چرخش (گیجی)

_احساس ضعف یا احساس سبک سری.

_از دست دادن تعادل

_احساس شناوری یا بی قراری

این احساسات می تواند با قدم زدن، ایستادن یا حرکت دادن سرتان ایجاد و یا بدتر شود.

گیجی شما ممکن است حالت تهوع و یا حالت ناگهانی و شدیدی را همراه داشته باشد که شما نیاز دارید بنشینید و یا بخوابید.

این اتفاق ممکن است چند ثانیه یا چند روز طول بکشد و دوباره تکرار شود.

نشانه ها و علائم سرگیجه

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد:

به طور کلی، به پزشک خود مراجعه کنید اگر هر گونه سردرد مکرر، ناگهانی، شدید، یا غیرقابل توضیحی را تجربه کردید.

در این موارد باید مراقبت های پزشکی اورژانسی دریافت کنید:

_سردرد ناگهانی و شدید

_درد قفسه سینه

_سختی در تنفس

_بی حسی و یا فلج شدن و پاها و بازوها

_خستگی

_دید دوتایی

_ضربان قلب سریع یا نامنظم

_گیجی و یا صحبت کردن به صورت مبهم

_تلوتلو خوردن یا به سختی راه رفتن

_استفراغ مداوم

_تشنج

_تغییر ناگهانی در شنوایی

_بی حسی در صورت یا ضعف

مراجه به پزشک برای سرگیجه

علل سرگیجه:

سرگیجه دلایل احتمالی بسیاری دارد، از جمله اختلال گوش داخلی، بیماری حرکتی و اثرات دارویی. گاهی اوقات ناشی از مشکلات سلامتی اساسی مانند گردش ضعیف، عفونت و یا جراحت است.  این حالت گیجی شما را وادار می کند که احساس کنید و محرک های شما به دنبال علل احتمالی هستند.

اینکه سرگیجه چه مدت طول می کشد و علائم دیگری دارد یا خیر، به علت شما بستگی دارد.

_مشکلات گوش داخلی که باعث سرگیجه می شوند (گیجی).

_حس تعادل شما به ورودی ترکیبی از بخش های مختلف سیستم حسی بستگی دارد.

این ها شامل موارد زیر هستند:

_چشم ها، که به شما کمک می کند مشخص کنید، بدنتان در کجا است و چگونه حرکت می کند.

_اعصاب حسی که پیام ها را به مغز شما درباره حرکات بدن و مواضع ارسال می کنند.

_گوش داخلی که خانه حسگرهایی هستند که به کشف حرکت جاذبه و عقب و جلو کمک می کنند

این حس غلطی است که محیط شما در حال چرخش و یا حرکت است. با اختلالات گوش داخلی، مغز شما سیگنال ها را از گوش داخلی دریافت می کند که با آنچه چشم های شما و اعصاب حسی دریافت می کنند، سازگار است و می خوانید این همان چیزی است که مغز برای رفع ابهام آن تلاش می کند.

دلایل سرگیجه چیست ؟

وضعیت سرگیجه پراکسیسمال خوش خیم (BPPV):

این شرایط باعث ایجاد حس قوی و سریع اما نادرست می شود که شما در حال چرخش و یا حرکت هستید. این رویدادها با تغییر سریع در حرکت سر ایجاد می شوند، مانند زمانی که در رختخواب غلت می زنید، بلند می شوید و یا ضربه ای به سرتان زده می شود. BPPV شایع ترین علت سرگیجه است.

عفونت:

عفونت ویروسی اعصاب وستیبولا می تواند موجب سرگیجه شدید و مداوم شود.

اگر شما هم چنین فقدان شنوایی ناگهانی دارید، ممکن است لارجنتیت داشته باشید.

مشخص شدن بیماری مینیره با سرگیجه های طولانی:

این بیماری شامل تجمع بیش از حد مایع در گوش داخلی شما است. با سرگیجه ناگهانی که تا چند ساعت طول می کشد، مشخص می شود. هم چنین ممکن است از دست دادن شنوایی و احساس خالی بودن یا شلوغی در گوش را نیز تجربه کنید.

سرگیجه های ناگهانی که طولانی هستند

میگرن:

افرادی که میگرن دارند، ممکن است دچار سرگیجه شوند، حتی زمانی که سردرد شدیدی ندارند. چنین حوادثی ممکن است چند دقیقه به طول بینجامد و ممکن است با سردرد و حساسیت نور و سر و صدا مرتبط باشد.

مشکلات گردش خون که باعث سرگیجه می شوند:

اگر قلبتان خون کافی به مغز شما نمی رساند، ممکن است احساس سرگیجه، ضعف یا عدم تعادل را داشته باشید.

علل عبارتند از:

_کاهش فشار خون:

افت چشمگیر در فشار خون سیستولیک ممکن است منجر به احساس ضعف شود. می تواند بعد از نشستن یا ایستادن خیلی سریع رخ دهد. این شرط به نام فشار خون ارتواساتیک نیز نامیده می شود.

مشکلات گردش خون که باعث ایجاد سرگیجه می شود

_گردش خون ضعیف:

شرایطی مانند کاردیومیوپاتی، حمله قلبی، بی نظمی قلب و حمله ایسکمی می تواند موجب گیجی و سرگیجه شود. و کاهش حجم خون ممکن است باعث عدم جریان خون کافی به مغز و یا گوش درونی شما شود.

علل دیگر سرگیجه:

شرایط عصبی:

برخی از اختلالات عصبی – مانند بیماری پارکینسون و اسکلروز چندگانه – می تواند منجر به از دست رفتن تدریجی تعادل شود.

داروها:

سرگیجه می تواند یک عارضه جانبی از داروهای خاصی مثل داروهای ضد تشنج، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد افسردگی و داروهای مسکن باشد. به طور خاص، کاهش فشار خون ممکن است باعث ضعف شود.

علل سرگیجه چیست؟

ایجاد سرگیجه با اختلالات تنشی:

اختلالات تنشی خاصی ممکن است باعث ایجاد اختلالاتی شوند و یا یک احساس گیجی که اغلب به آن سرگیجه گفته می شود را باعث شوند. اینها شامل حملات پانیک و غیره هستند.

سطح پایین آهن (کم خونی):

علائم و نشانه های دیگری که ممکن است همراه با گیجی رخ دهد.

کم خونی داشته باشید، عبارتند از:خستگی، ضعف و پوست رنگ پریده.

قند خون کم (هیپوگلیسمی):

این شرایط عموماً در افراد مبتلا به دیابت که از انسولین استفاده می کنند رخ می دهد.

سرگیجه ممکن است با عرق کردن و اضطراب نیز همراه باشد.

سرگیجه

ایجاد سرگیجه با زیاد خوردن و کم آبی بدن:

اگر در شرایط آب و هوای گرم، فعال هستید و یا اگر به اندازه کافی مایعات ننوشید، ممکن است از گرمای بیش از حد (هیپرترمی) یا کم آبی را بگیرید و احساس سرگیجه کنید. به خصوص اگر از داروهای قلبی استفاده می کنید.

عوامل خطر در رابطه با سرگیجه:

عواملی که ممکن است ریسک ابتلا به سرگیجه را افزایش دهند، عبارتند از:

اثرات سن در سرگیجه ها ؛

افراد مسن احتمال بیشتری دارند که مشکلات پزشکی داشته باشند که باعث سرگیجه می شوند، به ویژه عدم تعادل. آن ها همچنین به احتمال زیاد داروهایی را مصرف می کنند که می توانند باعث سرگیجه شوند.

داشتن یک اپیزود از گیجی در گذشته:اگر قبلا دچار سرگیجه شدید، در آینده هم دچار سرگیجه می شوید.

سرگیجه در افراد مسن

مشکلات سرگیجه:

سرگیجه می تواند خطر افتادن و آسیب دیدن شما را افزایش دهد. گیجی متناوب در حین رانندگی می تواند احتمال تصادف را افزایش دهد. اگر یک وضعیت سلامتی موجود که موجب گیجی شما می شود، درمان نشود می تواند موجب عواقب بلند مدتی برایتان شود.

تشخیص سرگیجه:

اگر پزشک برای شما مشکوک به سکته مغزی شده باشد، سریعاً یک اسکن MRI یا سی تی اسکن را برایتان تجویز می کند. بیشتر افرادی که به خاطر سرگیجه به پزشک مراجعه می کنند، ابتدا در مورد علائم و داروهای شما سوال می کنند و سپس معاینه فیزیکی انجام می دهد.

در طی این تست، پزشک نحوه راه رفتن و حفظ تعادل و اینکه چگونه اعصاب اصلی سیستم عصبی مرکزی شما کار می کنند را بررسی خواهد کرد. همچنین ممکن است به یک تست شنوایی و تست تعادل نیاز داشته باشید، از جمله:

آزمایش حرکت چشمی :

پزشک شما ممکن است زمانی که یک شی متحرک را دنبال می کنید، مسیر چشمان شما را نگاه کند.

حرکت چشمی

پستوگرافی:

این تست به پزشک می گوید که کدام بخش از سیستم تعادلی که شما بر روی آن ها تکیه می کنید، ممکن است دچار مشکل شده باشد.

شما با پاهای برهنه روی سکو می ایستید و سعی می کنید تعادل خود را تحت شرایط مختلف حفظ کنید.

تست صندلی روتاری:

در طی این تست، شما در یک صندلی تحت کنترل کامپیوتر قرار می گیرید که خیلی آهسته در یک دایره کامل حرکت می کند. با سرعت زیاد در یک قوس بسیار کوچک عقب و جلو حرکت می کند.

آزمایش حرکت سر برای سرگیجه:

اگر پزشک مشکوک شود که سرگیجه شما ناشی از پاروکسیسمال خوش خیم است، می تواند یک آزمایش حرکتی ساده را انجام دهد به نام مانور دیکس – هالپیک برای تایید تشخیص.

روش های تشخیص سرگیجه ها توسط پزشک

سبک زندگی و درمان های خانگی سر گیجه:

اگر سرگیجه های مکرر دارید، این نکات را در نظر بگیرید:

از امکان از دست دادن تعادل خود آگاه باشید تا منجر به آسیب جدی نشوید. اگر لازم است از حرکت ناگهانی خودداری کنید و با یک عصا قدم بزنید.

اشیایی که امکان گیر کردن به آنها و افتادن توسط آنها وجود دارد را جمع کنید، مانند قالیچه ها و سیم های برق.

از زیر پایی های غیر سر خور در دستشویی و کف حمام استفاده کنید.

نور خوب داشته باشید.

وقتی احساس سرگیجه می کنید، فوراً بنشینید و یا بخوابید.

اگر احساس سرگیجه شدید دارید، با چشمان بسته در یک اتاق تاریک، دراز بکشید.

از رانندگی اجتناب کنید.

از مصرف کافئین، نمک و مواد مخدر پرهیز کنید.

استفاده بیش از حد از این مواد می تواند علائم و نشانه های شما را بدتر کند.

مایعات کافی بخورید.

یک رژیم غذایی سالم داشته باشید.

به اندازه کافی استراحت کنید.

از استرس اجتناب کنید.

اگر گیجیتان ناشی از دارو است، با پزشک خود درباره حذف یا کاهش دوز آن صحبت کنید.

اگر گیجی شما با حالت تهوع همراه است از آنتی هیستامین، مانند مکلیزین یا دیمنهیدرینات استفاده کنید.

اینها ممکن است باعث خواب آلودگی شما شوند.

اگر سرگیجه شما ناشی از گرم شدن بیش از حد و یا کم آبی بدن است، در یک مکان خنک استراحت کنید و آب بنوشید یا نوشیدنی های ورزشی بنوشید.

 

دکتر کامران آزما عضو هیئت مدیره انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران گفت: علل گردن درد متعدد است، ولی در کل منشا درد در ناحیه گردن یا از اجزا تشکیل دهنده ستون فقرات گردن نظیر عضلات، مفاصل و دیسک بین مهره ای است و یا درد ارجاعی و منشا آن خارج از گردن‌ است، نظیر میگرن و یا وجود آسیب ها و مشکلاتی در ناحیه سر.

وی در ادامه افزود: درد در ناحیه گردن گاهی می تواند نشانه‌ای از وجود یک بیماری ومشکل دیگر مثل «فیبرومیالژی» یا سایر «سندرم‌های درد عضلانی» باشد. لذا در ارزیابی اینگونه بیماران محل، مدت و کیفیت درد و سایر علائم همراه و این که چه عواملی تشدید کننده و یا تخفیف دهنده درد گردن است ، در تشخیص علت درد اهمیت زیادی دارد.

آزما، عامل اکثر اینگونه دردها را تنش ها و کشیدگی های عضلانی ناشی از ساختار قامتی بد، خوابیدن و نشستن طولانی مدت بخصوص در حالتی که گردن موقعیت و وضعیت مناسبی نداشته باشد دانست و گفت : چرخش های سریع گردن در حین ورزش هم باعث پدید آمدن این دسته از تنش ها و کشیدگی ها می شود.

رئیس مرکز تحقیقات بیومکانیک بالینی و ارگونومی دانشگاه علوم پزشکی متذکر شد: با وجودی که همه درد های گردنی ناشی از آسیب دیسک های بین مهره ای نیست، ولی همیشه بعنوان عامل گردن درد در بزرگسالان مطرح است .این آسیب ها یا بصورت تدریجی و ناشی از افزایش سن و در یک فرایند فرسایشی رخ می دهد و یا بصورت ناگهانی و ناشی از ضربه ، تصادف و نظیر آن ایجاد می شود. در هر صورت میزان شیوع آسیب های دیسک بین مهره ای در ناحیه گردن کمتر از ناحیه کمری است.

وی در خصوص علایم آسیب های دیسک بین مهرهای در ناحیه گردن گفت : در تعدادی از افراد این آسیب ها می تواند بدون علامت باشد. با این وجود نشانه ها و علائم بالینی مربوط به فرسایش و آسیب‎های دیسک بین مهره ای در ناحیه ستون فقرات گردن بستگی به میزان آسیب و میزان بیرون زدگی هسته دیسک و فشاری که بر ریشه های عصبی و یا نخاع وارد می کند معمولا به 3 صورت و یا ترکیبی از ‌آنها خود را نشان می‌دهد.

این متخصص و استاد دانشگاه ادامه داد: یکی درد و خشکیبصورت موضعی و تنها در ناحیه گردن، دوم درد در ناحیه شانه ، بازو ، بین دو کتف و یا دست با درجاتی از ضعف و اختلال حس بصورت یک طرفه یا دو طرفه و سومین حالت، علایم و نشانه های فشار بر نخاع نظیر مشکل در راه رفتن و یا اختلال در دفع ادرار و مدفوع .

آزما در رابطه با نحوه درمان این دسته از عارضه ها گفت: درمان آسیب های دیسک گردن به دو روش عمده جراحی و یا غیر جراحی صورت می گیرد. خوشبختانه اکثر موارد پاسخ خوبی به درمان های غیر جراحی می دهند؛ عدم جواب و باقی ماندن درد علی‌رغم اقدامات درمانی حمایتی از موارد ارجاع بیماران به جراح است ولی مواردی هستند که درصورت وجود از ابتدا درمان جراحی توصیه میگردد .

وی تشریح کرد: درد و کرختی و خواب رفتگی دست لزوما به معنای جراحی دیسک نیست مگر وجود درد غیر قابل تحمل که فعالیت های روزمره را به نحو قابل توجهی مختل کرده باشد و یا همراهی با ضعف در عضلات دست و بازو و یا همزمانی با علایم فشاری و التهاب در نخاع گردنی.

عضو هیئت مدیره انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ایران خاطرنشان کرد: طیف وسیعی از درمان های غیر جراحی در دسترس است، از روشهای دارویی و تزریقات گرفته تا روشهای مختلف فیزیکی ، انواع کشش ها ، گردن بند ها و ورزش . بررسی های مختلف نشان داده اند که ترکیبی از ورزش های قدرتی و ورزش های مرتبط با افزایش انعطاف پذیری و بهبود دامنه حرکت گردن بخصوص در همراهی با سایر روش ها در بهبود درد و کاهش سطح ناتوانی دراینگونه آسیب ها موثر است.

این متخصص طب فیزیکی و توان بخشی گفت: بدلیل کاهش سطح کلی فعالیت در بیماران با دردهای انتشاری ناشی از آسیب‌های دیسک گردن ورزش های هوازی هم جز برنامه های ورزشی این افراد قرار می گیرد در این خصوص با شروع کاهش علایم دیسک گردن معمولا انجام فعالیت هایی نظیر شنا ، دوچرخه سواری و پیاده روی بلامانع است ولی انجام بعضی از فعالیت ها و ورزش ها ممکن است مضر باشد مثل دویدن یا پریدن و ورزش های هوازی با شدت بالا و یا بلند کردن وزنه های سنگین بویژه بردن این وزنه ها به بالای سر .

 

---

به گفته آزما، ورزش حتی بدنبال جراحی دیسک های گردن توصیه می شود که معمولا شبیه ورزش هایی بیماران جراحی نشده هست ولی به جهت کاهش احتمال چسبندگی ناشی از جراحی و بهبود دامنه حرکتی توصیه بیشتری بر ورزش های کششی داریم. زمان شروع ورزش هم بهتر است جراح مربوطه با توجه به نوع عمل و شرایط ویژه فرد تعیین کند.

وی در پایان ذکر این نکته را ضروری دانست که بیماران اگر در حین انجام ورزش های گردن احساس سبکی سر، سردرد، سرگیجه و یا اختلال در تعادل داشته باشند و یا اگر احساس درد شدید در ناحیه گردن و با افزایش میزان درد و کرختی در دستان همراه بود می‌بایستی ورزش را متوقف و با پزشک خود مشورت نمایند.

منبع:جام جم

کایروپراکتیک یا درمان دستی از روش های غیر جراحی برای درمان کمردرد است که میتوان آن را از شایع ترین درمان ها برای درد کمر، درد گردن و بخصوص مانیپولاسیون (حرکت دادن) ستون مهره Spinal manipulation نام برد.

درمانگر های کایروپرکتیک عقیده دارند که علت بسیاری از دردهای ستون مهره نیمه دررفتگی در مفاصل آن است و بنابراین میتوان با انجام حرکاتی بر روی ستون مهره بیمار آن مفاصل را میزان کرده Adjustment و یا جاندازی کرد.  تشخیص کایروپراکتیک در ارزیابی درد ناحیه تحتانی مفصل کمرمتخصص کایروپراکتیک باتقسیم بندی آسیب دیدگی های مفصل کمر به ۳دسته میتواند علت درد این ناحیه را تشخیص دهد این دسته بندی ها درزیر توضیح داده شده است.

۱- آسیب دیدگی های جدی: این آسیب دیدگی ها شامل تومور،عفونت،شکستگی، مشکلات مزمن عصب ها مانند ابتلا به سندرم دم اسب، جراحت های باز موضعی یا زخم، خونریزی های مداوم، مشکلات ایمپلنت های مصنوعی مفصل، مشکلات قلبی وعفونت مفاصل است.

۲- اختلالات عصب: زمانیکه ریشه ها ی عصب درناحیه تحتانی مفصل کمر فشرده یا تحریک میشوند باعث ایجاد سیاتیک میشود دربعضی ازمواقع هم فشارآمدن به عصب ناشی ازبیرون زدگی دیسک کمریا اسپوندیلوزیس یا استنوزیس ستون مهره ها ایجاد میشود.

۳- درد های معمولی مفصل کمر: اینگونه درد ها یکی ازرایجترین درد های مفصل کمر است که بر اثر فعالیت های شدید ایجاد میشود و هیچ دلیل مشخصی ندارد. زمانی که پزشک کایروپراکتیک مشکل جدی را در مفصل کمر مانند دیسک کمر تشخیص داد بیمار را برای ارزیابی بیشتر به پزشک متخصص یا جراح ارجاع میدهد  با این دسته بندی درد متخصصان کایروپراکتیک میتوانند علت درد کمر بیمار را به درستی تشخیص دهند.

روش های کایروپراکتیک در درمان کمر درد روش های متنوعی توسط متخصصان کایروپراکتیک برای درمان بیماری ها به کار گرفته می شود. از این روش ها که به نام تنظیمات کایروپرکتیک نامیده می شوند، حدود 55 روش درمانی استاندارد ارایه شده است که عمدتاً شامل استفاده متخصصین ماهر از دست برای برطرف کردن حالات غیر طبیعی استخوان هاست.متحرک کردن شامل حرکاتی است که توسط متخصص درون فضای مفصل به کار گرفته می شود. تا دامنه کلی حرکت عضو آسیب دیده بهبود یابد.تجزیه و تحلیل جزییات رادیوگرافی اشعه X از مهره ها برای تعیین مهره آسیب دیده نیز از جلمه کارهایی است که توسط متخصصین این رشته انجام می شود.روش دیگر که اختصاراً به نام B.E.S.T نامیده می شود، تکنیکی بدون درد است که با استفاده از فشار دستان متخصص بر نقاط مورد معالجه انسداد انرژی در عصب مربوطه می شود.ده ها روش برای تنظیم مهره ها مورد استفاده واقع می شود و متخصص با توجه به سن، وضعیت بیماری و شرایط بیمار مبتلا به کمردرد یک یا چند مورد را به کار می گیرد.

منیپولاسیون ستون فقرات اصلی‌ترین تکنیک درمانی استفاده‌ شده در روش‌های کایروپراکتیک، منیپولاسیون ستون فقرات می‌باشد. در این روش، کایروپراکتور از دست‌های خود برای اعمال فشار بر روی عضلات، استخوان‌ها و مفاصل درون و اطراف ستون فقرات استفاده می‌کند. در طول این جلسه، از شما خواسته می‌شود تا نشسته و یا دراز بکشید و معمولاً از شما می‌خواهند تا لباس‌های بالاتنه‌ی خود را دربیاورید تا کایروپراکتور بتواند به ستون فقرات شما دسترسی داشته باشد. در این صورت به شما یک روپوش داده می‌شود. معاینات کایروپراکتیک معاینات کایروپراکتیک (درمان دستی) مانند معاینات استانداری است که توسط پزشکان دیگر انجام میشود براساس این معاینات متخصصان کایروپراکتیک چگونگی ساختارهای ستون مهره ها وعمکلرد آنها را معاینه میکنند وسپس درمان های خاص کایروپراکتیک را تعیین می کنند و از موارد درمانی دیگر جدا می کنند.

فشار دست درمانگر کایروپرکتیک بر روی ستون مهره برای انجام مانورهای کایروپرکتیک ممکن است فقط از دست درمانگر و یا از وسایلی استفاده شود. ممکن است در حین انجام حرکات توسط درمانگر، صداهایی در ستون مهره شنیده شود که به علت حرکت سطوح مفصلی و آزاد شدن حباب های گاز در مفاصل ستون مهره است. درست مانند وقتی که با فشار دادن به مفاصل انگشت از آنها صدا خارج میشود. مانورهای کایروپرکتیک معمولا دردناک نیست با این حال ممکن است بعد از بعضی حرکات آن، بیمار تا چند ساعت دردی موضعی در محل داشته باشد.

گاهی اوقات درمانگر کایروپراکتیک از روش های فیزیوتراپی برای کاهش درد بیمار استفاده میکند. روش هایی مانند: سرما و گرما ماساژ اولتراسوند دیاترمی تحریک الکتریکی عضلات تحریک الکتریکی اعصاب کشش اشعه مادون قرمز همانطور که گفته شده زمینه اصلی فعالیت کایروپراکتیک درمان کمردرد و دردهای گردنی است. با این حال بعضی مواقع ممکن است در درمان سردرد و بعضی دردهای مفاصل دیگر هم فعالیت کنند.

مزایا و خطرات درمان دستی  برای کمر

دستکاری ستون فقرات و اقدامات انجام شده در درمان دستی معمولاً یک روش بی‌خطر و موثر برای رفع درد ناگهانی در ناحیه پایین کمراست و در عمل می‌تواند برای درمان انواع آسیب‌دیدگی‌های ناگهانی در نتیجه حرکت دادن اثاثیه یا سایر فعالیت‌های مانند آن مناسب باشد. توجه داشته باشید درد ناگهانی در ناحیه کمر (که بیشتر از درد مزمن در افراد مشاهده می‌شود) بیش از شش هفته ادامه ندارد و معمولاً بدون درمان خاص از بین می‌رود. نتایج تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد درمان دستی می‌تواند نقش موثر در درمان درد گردن و سردرد داشته باشد. علاوه بر این، بیماران مبتلا به آرتروز و فیبرومیالژیا نیز ممکن است به فشار ملایم وارد شده به بافت‌ها در هنگام استفاده از ماساژدرمانی واکنش مناسب نشان دهند. همواره توجه داشته باشید افراد مبتلا به پوکی استخوان، تنگی کانال نخاعی، یا التهاب در ناحیه کمر و آرتروز گردن یا افرادی که از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنند، نباید از روش‌های دستکاری ستون فقرات استفاده کنند. علاوه بر این، بیمارانی که دارای سابقه ابتلا به سرطان هستند، لازم است قبل از استفاده از این درمان با پزشک معالج خود صحبت نمایند.

درمان کایروپرکتیک استفاده از درمان‌های دستی ستون فقرات می‌تواند باعث بروز یک عکس‌العمل توسط سیستم عصبی شود که تسکین درد و بازیابی توان حرکتی طبیعی در ناحیه آسیب‌دیده را به دنبال خواهد داشت. این روش همچنین از شدت التهاب عصب سیاتیک می‌کاهد و محیط مناسبی را برای فعالیت بیشتر سازوکارهای بهبودی طبیعی خود بدن فراهم می‌کند. ممکن است پزشک از شما بخواهد که روی تخت مخصوصی دراز بکشید تا او وضعیت ستون فقرات شما را ارزیابی کند و درمان دستی را انجام دهد. پرکاربردترین روش درمانی در کایروپراکتیک (درمان دستی)، روش مانیپولاسیون یا جااندازی مفاصل است. در این روش مفاصل ستون فقرات شما تا حد نهایی دامنه‌ی حرکتی که دارند، حرکت داده می‌شوند. این کار معمولا با یک فشار محکم انجام می‌شود که به این کار “جااندازی مفصل” گفته می‌شود. این کار موجب می‌شود که مفصل مجددا در راستای صحیح قرار بگیرد. متخصص طب فیزیکی ممکن است روش‌های درمان دستی دیگری مانند ماساژ و کشش بافت‌های نرم را انجام دهد. برخی از بیماران تا چند روز بعد از انجام درمان دستی، احساس درد، خستگی و خشکی در مفاصل خود می‌کنند. این حالت به خاطر این است که مفاصل بدن آن‌ها در راستای جدیدی قرار گرفته است. شما نباید در هنگام جااندازی مفاصل درد شدیدی حس کنید. کاربرد کایروپراکتیک برای قوز کمر درمان کایروپراکتیک همانند ورزش برای قوز پشت روشی غیرجراحی برای درمان قوز کمر است. این روش می تواند به درمان درد، سفتی بافت، و دیگر علائم قوز کمر کمک کند. درمان کایروپراکتیک برای قوز کمر میتواند به موارد زیر کمک کند: رفع التهاب کاهش اسپاسم عضلانی کمک به حفظ سلامت ستون فقرات بهبود حرکتی درستون فقرات از طریق افزایش قدرت عضلات کاهش درد مزمن کند کردن فرایند دژنراسیون درناحیه میانی کمر درمان دیسک های بین مهره ای کایروپراکتیک همچنین از درمان های دیگر برای کمک به کاهش تورم ناشی از کیفوز، استفاده میکند. درمان تنگی کانال نخاع کمر بدون جراحی با کایروپراکتیک یکی از علل رایج درد پا و کمر تنگی کانال نخاعی است.همزمان با بالا رفتن سن، ستون فقرات نیز دچار تغییراتی میشود، این تغییرات فرسایشی ناشی از فرایند طبیعی افزایش سن به تنگی کانال نخاع منجر می‌شود. با کمک کایروپراکتیک میتوان تا حدود زیادی این عارضه را درمان کرد. با کمک کایروپراکتیک، متخصص به منظور تنظیم و هم‌ راستا کردن استخوان‌ها و بازیابی دامنه حرکتی طبیعی مفاصل به ناحیه معینی فشار وارد می‌کند. حرکت مناسب درد، گرفتگی یا اسپاسم عضلانی را کاهش می‌دهد و عملکرد سیستم عصبی و وضعیت سلامت عمومی را بهبود می‌بخشد.

 

زانو بزرگ‌ترین مفصل بدن است و یکی از آسیب‌پذیرترین قسمت‌های بدن به شمار می‌رود، زیرا از استخوان‌هایی تشکیل شده که ممکن است بشکنند یا از مفصل خارج شوند و دارای غضروف، رباط‌ها و تاندون‌هایی است که ممکن است دچار کشیدگی یا پارگی شوند. بعضی از آسیب‌های زانو با استراحت و مراقبت بهبود می‌یابند، ولی بعضی از این آسیب‌ها به جراحی یا اقدامات پزشکی دیگری نیاز دارند. گاهی نیز درد زانو نشانهٔ بیماری مزمنی مانند آرتروز است که در طول زمان و به‌تدریج به زانو آسیب می‌رساند. در این مقاله بعضی از مشکلاتی را بیان می‌کنیم که می‌توانند موجب درد پشت زانو شوند و توضیح می‌دهیم که در صورت مواجه شدن با هر یک از این مشکلات، باید انتظار چه چیزهایی را داشته باشید.

۱. گرفتگی عضلات پا

گرفتگی عضلات، به‌معنی سفت شدن عضله است. احتمال گرفتگیِ عضلات ران‌ها بیشتر است، ولی سایر عضلات پا مانند عضلات پشت ران و نزدیک زانو نیز گاهی دچار گرفتگی می‌شوند.

در حین ورزش یا در طول بارداری احتمال بیشتری وجود دارد که دچار گرفتگی عضلات پا شوید. سایر دلایل احتمالی گرفتگی عضلات پا عبارت‌اند از:

• وجود مشکلات عصبی در پا؛
• کم‌آب شدن بدن؛
• بروز عفونت‌هایی مانند کزاز؛
• وجود سمومی مانند سرب یا جیوه در خون؛
• بیماری های کبد.

وقتی دچار گرفتگی عضلانی می‌شوید، ناگهان حس می‌کنید که عضله‌تان دچار انقباض یا اسپاسم شده است. این درد می‌تواند بین چند ثانیه تا ۱۰ دقیقه طول بکشد. ممکن است که پس از برطرف شدن گرفتگی نیز آن عضله برای چند ساعت دردناک باشد.

۲. زانوی پَرِشکاران (Jumper’s knee)

زانوی پرشکاران صدمه‌ای است که به تاندون وارد می‌شود. تاندون بافتی نواری و محکم است که کاسهٔ زانو (کشکک زانو) را به استخوان ساق پا متصل می‌کند. زانوی پرشکاران، تاندونیت پاتلا (patellar tendonitis) نیز نام دارد. این ضایعه زمانی ایجاد می‌شود که در زمان انجام ورزش‌هایی مانند والیبال یا بسکتبال می‌پرید یا جهت خود را عوض می‌کنید. این حرکت‌ها می‌تواند موجب پارگی‌های کوچکی در تاندون شود و در نهایت تاندون، متورم و ضعیف می‌شود. زانوی پرشکاران موجب احساس درد در زیر کاسهٔ زانو می‌شود. این درد با گذشت زمان بدتر می‌شود. سایر علائم زانوی پرشکاران عبارت‌اند از:

• ضعف؛
• سفتی؛
• مشکل در خم کردن و صاف کردن زانو.

۳. التهاب تاندون دو سر ران (Biceps femoris tendonitis) (یا آسیب‌دیدگی همسترینگ، hamstring injury)

همسترینگ شامل ۳ عضلهٔ زیر است که تا پایین پشت ران امتداد می‌یابند:

• ماهیچهٔ نیم‌وتری (semitendinosus muscle)
• ماهیچهٔ نیم‌غشایی (semimembranosus muscle)
• ماهیچهٔ دوسر رانی (biceps femoris muscle)

با استفاده از این عضلات می‌توانید زانوی خود را خم کنید. آسیب رسیدن به یکی از این عضلات، کشیدگی همسترینگ (pulled hamstring) یا استرین همسترینگ (hamstring strain) نام دارد. استرین همسترینگ زمانی اتفاق می‌افتد که عضله بیش‌ازحد کشیده شده باشد. گاهی نیز عضله کاملا پاره می‌شود که در این صورت بهبود آن ماه‌ها طول می‌کشد.

وقتی عضلهٔ همسترینگ آسیب می‌بیند، دردی ناگهانی را حس می‌کنید. آسیب به ماهیچهٔ دوسر رانی (biceps femoris) (که التهاب تاندون عضلهٔ دوسر رانی (biceps femoris tendinopathy) نام دارد) موجب درد پشت زانو می‌شود.

سایر علائم عبارت‌اند از:

• تورم؛
• کبودی؛
• ضعف در پشت پا.

این نوع صدمه در ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال، تنیس یا ورزش‌های دوومیدانی که در آنها در ورزشکاران باسرعت می‌دوند، شایع است. انجام حرکات کششی در این عضلات پیش از شروع بازی می‌تواند به پیشگیری از بروز این صدمات کمک کند.

۴. کیست بیکر (Baker’s cyst)

کیست بیکر، کیسه‌ای پر از مایع است که پشت زانو شکل می‌گیرد. مایع داخل این کیست، مایع زلاله‌ای یا مفصلی (synovial fluid) نام دارد. به‌طور طبیعی این مایع، نقش روان‌کننده‌ای برای مفصل زانو را دارد. ولی اگر دچار آرتروز یا صدمه‌ای به زانو شده باشید، ممکن است که زانوی شما مایع مفصلی بسیار زیادی تولید کند. این مایع اضافه تجمع می‌یابد و کیستی را ایجاد می‌کند.

علائم کیست بیکر عبارت‌اند از:

• درد در زانو و پشت آن؛
• تورم در پشت زانو؛
• سفتی و مشکل در خم‌کردن زانو.

وقتی فعالیت می‌کنید، این علائم بدتر می‌شود. در صورت ترکیدن کیست، درد شدیدی را در زانوی خود احساس خواهید کرد.

گاهی کیست بیکر خودبه‌خود برطرف می‌شود. برای درمان کیستی که بزرگ یا دردناک شده از روش‌های تزریق استروئید، کایروپرکتیک یا تخلیهٔ کیست استفاده می‌شود. تعیین اینکه آیا بیماری زمینه‌ای مانند آرتروز موجب ایجاد کیست شده، اهمیت زیادی دارد. در این صورت انجام درمان‌ها و مراقبت‌های بیماری زمینه‌ای شما می‌تواند موجب برطرف شدن کیست بیکر شود.

۵. تاندونیت گاستروکنمیوس (Gastrocnemius tendonitis) (کشیدگی یا پارگی عضلات پشت ساق پا calf strain)

عضلهٔ گاستروکنمیوس (gastrocnemius muscle یا ماهیچهٔ دوقلو) و ماهیچهٔ نعلی یا عضلهٔ سولئوس (soleus muscle) عضلات ساق پای شما را تشکیل می‌دهند. این عضلات در پشتِ پایین پای شما قرار دارند و به شما کمک می‌کنند که زانوی‌تان را خم کنید و انگشتان پای‌تان را حرکت دهید.

هر ورزشی که در آن باید به‌سرعت از حالت ایستاده به حالت دویدن بروید (مانند تنیس یا اسکواش) می‌تواند موجب کشیدگی یا پارگی عضلهٔ گاستروکنمیوس شود. با درد شدیدی که در پشت پای خود حس می‌کنید می‌توانید متوجه شوید که به این عضله آسیب رسیده است. سایر علائم عبارت‌اند از:

• درد و تورم در ماهیچهٔ ساق پا؛
• ایجاد کبودی در ماهیچهٔ ساق پا؛
• مشکل در ایستادن روی نوک پنچهٔ پا.

بسته‌به اندازهٔ پارگی و آسیب، این درد باید پس از مدتی فروکش کند. استراحت، بالابردن پا و یخ گذاشتن روی منطقهٔ آسیب‌دیده به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند.

۶. پارگی منیسک (Meniscus tear)

منیسک بخش گوه‌ای شکلی از جنس غضروف است که موجب ثبات در مفصل زانو شده و فشارها و استرس‌های واردشده به آن را جذب می‌کند. هر زانو دارای دو منیسک است که هر کدام در یک طرف زانو قرار گرفته‌اند.

گاهی منیسک ورزشکاران پاره می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که چمباتمه می‌زنند و زانوی‌شان پیچ می‌خورد. با بالا رفتن سن منیسک‌ها ضعیف می‌شوند و تحلیل می‌روند و احتمال پارگی آنها با هر حرکت پیچشی افزایش می‌یابد.

وقتی منیسک پاره می‌شود ممکن است یک صدای «تق» بشنوید. در ابتدا ممکن است که این آسیب آزاردهنده نباشد، ولی وقتی چند روز راه بروید درد زانوی شما افزایش می‌یابد.

سایر علائم پارگی منیسک عبارت‌اند از:

• سفتی زانو؛
• تورم؛
• ضعف؛
• احساس قفل شدن در داخل زانو یا لقی و دَررفتگی زانو.

استراحت، استفاده از یخ و بالابردن زانوی آسیب‌دیده به کاهش علائم کمک کرده و موجب بهبود سریع‌تر می‌شود. اگر پارگی خودبه‌خود بهبود پیدا نکند، ممکن است که برای درمان آن به جراحی نیاز داشته باشیم.

۷. آسیب به رباط صلیبی قدامی (Anterior cruciate ligament)

رباط صلیبی قدامی یا جلویی (ACL) دسته‌ای از رشته‌هاست که از جلوی مفصل زانو عبور می‌کند. رباط صلیبی قدامی، استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل کرده و به ثبات و حرکت زانو کمک می‌کند.

بیشتر صدمات زمانی به رباط صلیبی قدامی وارد می‌شوند که فرد در هنگام دویدن، ناگهان حرکت خود را آهسته می‌کند، می‌ایستد یا تغییر جهت می‌دهد. به‌علاوه اگر هنگام پریدن، به‌شکلی اشتباه فرود بیایید یا در ورزشی پُربرخورد مانند فوتبال ضربه بخورید نیز ممکن است که این رباط دچار کشیدگی یا پارگی شود.

در زمان بروز این آسیب ممکن است که صدای «تِق» را حس کنید. پس از آن، زانوی‌تان آسیب می‌بیند و متورم می‌شود. ممکن است نتوانید زانوی‌تان را کاملا حرکت دهید و در حین راه رفتن احساس درد کنید.

استراحت و کایروپرکتیک به بهبود آسیب‌دیدگی ACL کمک می‌کند. ولی اگر رباط پاره شده باشد، برای درمان آن به جراحی نیاز خواهید داشت.

۸. آسیب به رباط صلیبی خلفی یا پشتی (posterior cruciate ligament)

رباط صلیبی پشتی (PCL) نیز شبیه ACL است. این رباط نیز شامل دسته‌ای از رشته‌هاست که استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل می‌کند و از زانو پشتیبانی می‌کند. ولی احتمال آسیب‌دیدگی PCL به‌اندازهٔ ACL نیست.

اگر به جلوی زانو ضربهٔ سختی وارد شود (مثلا در تصادف اتومبیل)، رباط صلیبی پشتی آسیب می‌بیند. گاهی صدمات، در اثر پیچانده شدن زانو یا زمین خوردن در هنگام راه رفتن یا پایین رفتن از پله‌ها ایجاد می‌شود.

کشیده شدنِ بیش‌ازحد این رباط موجب آسیب و کشیدگی (strain) آن می‌شود. در صورت وارد شدن فشار زیاد ممکن است که این رباط پاره و به دو بخش تقسیم شود.

آسیب‌دیدگی رباط صلیبی پشتی علاوه‌بر درد موجب بروز علائم زیر نیز می‌شود:

• تورم زانو؛
• سفتی؛
• مشکل در راه رفتن؛
• ضعف و ناتوانی زانو.

استراحت، استفاده از یخ و بالابردن زانو می‌تواند به بهبود سریع‌تر آسیب‌دیدگی رباط صلیبی پشتی کمک کند. در صورت آسیب‌دیدگی بیش‌از یک رباط در زانو، وجود علائمی از بی‌ثباتی و ناپایداری (instability) یا آسیب رسیدن به غضروف، ممکن است که به جراحی نیاز پیدا کنید.

۹. کندرومالاسی (Chondromalacia)

کندرومالاسی زمانی رخ می‌دهد که غضروف داخل مفصل نرم می‌شود. غضروف ماده‌ای لاستیک‌مانند است که میان استخوان‌ها قرار می‌گیرد و موجب می‌شود که هنگام حرکت، استخوان‌ها به هم ساییده نشوند.

آسیب به زانو یا فرسودگی تدریجی ناشی از بالا رفتن سن، آرتروز یا کار کشیدنِ بیش‌ازحد از زانوها می‌تواند موجب کندرومالاسی شود. معمول‌ترین محل نرمی و تخریب غضروف، زیر کاسهٔ زانو (استخوان کشکک) است. اگر غضروف از بین برود، استخوان‌های زانو به یکدیگر ساییده شده و موجب ایجاد درد می‌شوند.

علامت اصلی این عارضه، احساس درد خفیفی در پشت کاسهٔ زانو است. وقتی از پله‌ها بالا می‌روید یا پس از مدتی نشستن، این درد بدتر می‌شود.

سایر علائم کندرومالاسی عبارت‌اند از:

• مشکل در حرکت دادن زانو پس از نقطه‌ای خاص؛
• ضعف یا کمانی شدن زانو (buckling of the knee)؛
• ایجاد احساس تق کردن یا سائیدگی در زمان خم و صاف کردن زانو.

استفاده از یخ، داروهای مسکنِ بدون نیاز به نسخه و کایروپرکتیک به کاهش درد کمک می‌کند. اگر غضروف آسیب دیده باشد، کندرومالاسی برطرف نمی‌شود و فقط جراحی می‌تواند غضروف آسیب‌دیده را درمان کند.

۱۰. آرتروز

آرتروز بیماری‌ای است که با گذشت زمان بدتر می‌شود. در این بیماری، غضروفی که از مفصل زانو محافظت می‌کند و میان استخوان‌ها قرار گرفته، به‌تدریج تحلیل می‌رود. چند نوع آرتروز وجود دارد که می‌تواند روی زانوها اثر بگذارد:

• اُستئوآرتریت (Osteoarthritis) رایج‌ترین نوع آرتروز است. این بیماری موجب تخریب تدریجی غضروف می‌شود و با بالا رفتن سن رخ می‌دهد.
• آرتریت روماتوئید (Rheumatoid arthritis) از بیماری‌های خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به مفاصل حمله می‌کند.
• لوپوس (Lupus) بیماری خودایمنی دیگری است که موجب التهاب در زانوها و سایر مفاصل می‌شود.
• آرتریت پسوریاتیک (Psoriatic arthritis) موجب درد مفصل و ایجاد تکه‌های پوسته روی پوست می‌شود.

با ورزش، تزریق دارو و استفاده از داروهای مسکن می‌توانید درد آرتروز را کنترل کنید. آرتریت روماتوئید و سایر انواع التهابی این بیماری با داروهای اصلاح‌کنندهٔ بیماری که واکنش سیستم ایمنی بدن را تعدیل می‌کنند و میزان التهاب در بدن را پایین می‌آورند، درمان می‌شوند.

۱۱. ترومبوز سیاهرگی عمقی (Deep vein thrombosis)

ترومبوز سیاهرگی عمقی (DVT) لختهٔ خونی است که در ورید یا سیاهرگی عمیق در داخل پا ایجاد می‌شود. در این حالت، به‌ویژه زمانی که می‌ایستید، در پای خود احساس درد می‌کنید.

سایر علائم ترومبوز سیاهرگی عمقی عبارت‌اند از:

• تورم پا؛
• احساس گرما در قسمت آسیب‌دیده؛
• قرمزی پوست.

ترومبوز سیاهرگی عمقی باید هرچه سریع‌تر درمان شود، زیرا اگر این لختهٔ خون آزاد شود، ممکن است که حرکت کند و به ریه برود و موجب آمبولی ریه شود. آمبولی ریه (pulmonary embolism، PE) به شرایطی گفته می‌شود که در آن در یکی از شریان‌های ریه لخته‌ای جای‌گیر شده است. آمبولی ریه می‌تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد.

ترومبوز سیاهرگی عمقی با داروهای رقیق‌کنندهٔ خون درمان می‌شود. این داروها از بزرگ‌تر شدن لختهٔ خون و تشکیل لخته‌های جدید جلوگیری می‌کنند. بدن نیز در نهایت لختهٔ خون را از بین می‌برد. ولی اگر لختهٔ بزرگی ایجاد شده باشد که خطرناک است، پزشک داروهایی به‌نام ترومبولیتیک‌ها (thrombolytics) را تجویز می‌کند تا لختهٔ خون را سریع‌تر تجزیه کرده و از بین ببرند.

نکاتی برای رهایی سریع از درد پشت زانو

شما باید:

• به زانوی خود تا زمانی که بهبود می‌یابد، استراحت دهید.
• چند بار در روز و هر بار ۲۰ دقیقه روی زانوی خود یخ بگذارید.
• برای حمایت از زانو از بانداژ فشاری (compression bandage) استفاده کنید، ولی بانداژ را بیش‌ازحد محکم نبندید. زانوی آسیب‌دیده را روی یک یا چند بالش بگذارید و بالا ببرید.
• برای برداشتن وزن از زانوی آسیب‌دیده از چوب زیربغل یا عصا استفاده کنید.
• برای تسکین درد از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) استفاده کنید که بدون نسخهٔ پزشک تهیه می‌شوند؛ داروهایی مانند آسپرین(یا بوفرین، Bufferin)، ایبوپروفن (یا Advil) و ناپروکسن (یا Naprosyn).

زمان مراجعه‌به پزشک

درد ناشی از صدمه‌ی جزئی یا آرتروز را می‌توان در خانه درمان کرد. ولی در صورت مشاهدهٔ موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• پای آسیب‌دیده قرمز شده است؛
• پای شما به‌شدت ورم کرده است؛
• درد بسیار زیادی دارید؛
• دچار تب شده‌اید؛
• سابقهٔ لخته شدن خون دارید.

پزشک می‌تواند علت ریشه‌ای درد زانو را پیدا کند و به شما کمک کند تا از این درد رهایی پیدا کنید.

در صورت مشاهدهٔ موارد زیر به مراقبت‌های فوری پزشکی نیاز خواهید داشت:

• درد شدید؛
• تورم یا احساس گرمای ناگهانی در پا؛
• مشکل در تنفس؛
• ناتوانی پا در تحمل وزن شما؛
• ایجاد تغییر ظاهری در مفصل زانو.

ستون فقرات؛ محافظنخاع و اعصاب

ستون فقرات بدن انسان از 7 مهره در ناحیه گردن، 12 مهره متصل به دنده در ناحیه قفسه سینه و 5 مهره در ناحیه کمر تشکیل شده است. این ستون که از قاعده جمجمه تا استخوان خاجی و دنبالچه امتداد دارد، از اعصاب و نخاع حفاظت می‌کند و به بدن توانایی حرکت، خم شدن، چرخش و ایستادن می‌دهد. هر مهره از یک بخش قدامی (تنه) و یک بخش خلفی (قوس مهره‌ای) تشکیل شده است. بخش قدامی یا تنه شامل غضروف و دیسک می‌شود. دیسک مانند ضربه‌گیر، فشارهای وارد شده به ستون مهره‌ها را جذب و خنثی می‌کند.

در بخش خلفی هر مهره سوراخ بزرگی وجود دارد که این سوراخ‌ها در طول ستون مهره‌ها با قرار گرفتن در امتداد یکدیگر، کانال عبور نخاع را تشکیل می‌دهند. نخاع که تا مهره 1 یا 2 کمر امتداد دارد، از طریق یک خروجی از سمت راست و یک خروجی از سمت چپ ستون فقرات، ریشه‌های اعصاب را به سایر نقاط بدن می‌رساند. ریشه‌های مربوط به اعصاب کمری و خاجی، مسیری طولانی دارند و به شکل دم اسب از دو طرف ستون فقرات خارج می‌شوند. به همین دلیل این ناحیه، دم اسب (Cauda equina) نامیده می‌شود.

 

عوامل تنگی کانال نخاع

– از عادت‌های غلط روزمره تا روماتیسم و سرطان

تنگی کانال نخاع معمولا بعد از 50 سالگی ایجاد می‌شود و در خانم‌ها و آقایان شیوع یکسانی دارد. درواقع حدود 8 تا 10 درصد از افراد احتمال دارد این وضعیت را در طول زندگی خود تجربه کنند. استخوان مهره پنجم کمر معمولا به عنوان بزرگ‌ترین و ضخیم‌ترین استخوان مهره‌ای شناخته می‌شود چرا که وظیفه تحمل وزن و فشار از بالاتنه و پایین‌تنه را برعهده دارد. تنگی کانال نخاع نیز معمولا در مهره‌های 4 و 5 کمر ایجاد می‌شود.

این وضعیت عوامل متعددی دارد که از جمله آنها می‌توان به اختلالات مادرزادی، تصادف و ضربه، آسیب‌های مکرر، سرخوردگی مهره، بالا رفتن سن، آرتروز و بوجود آمدن زائده‌های استخوانی در ستون فقرات، بیرون‌زدگی یا پارگی دیسک، توده‌های سرطانی و استخوانی، انحراف در ستون فقرات یا اسکولیوزیس، بیماری‌های سیستمیک مثل روماتیسم و عدم ثبات در ستون فقرات اشاره کرد. تنگی کانال نخاع در بیشتر موارد به علت عدم ثبات در ستون فقرات و عادت‌های غلط در زندگی روزمره ایجاد می‌شود.

 

علائم تنگی کانال نخاع

– از بی حسی در اندام‌ها تا اختلالاتجنسی

تنگی کانال نخاع و تنگی حفره عبور ریشه عصب می‌تواند منجر به درد، گزگز شدن، بی‌حسی، کرخی و حس کوفتگی در اندام‌های فوقانی یا تهتانی شود. این وضعیت بسته به علت آن، مراحل و شدت‌های مختلفی دارد. علائم معمولا از یک ناحیه شروع شده و به تدریج شدت می‌یابند و به نواحی دیگر منشعب می‌شوند. اگر تنگی کانال نخاع به دنبال بیرون‌زدگی دیسک بین‌مهره‌ای ایجاد شده باشد، حتی می‌تواند باعث تحلیل رفتن عضلات شود زیرا ماهیچه‌ها در این وضعیت برای محفاظت از دیسک وارد اسپاسم مداوم می‌شوند و بعد از مدتی قدرت خود را از دست می‌دهند. تنگی کانال نخاع در موارد شدید می‌تواند با بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع و اختلالات جنسی نیز همراه باشد.

 

راه‌های تشخیص تنگیکانال نخاع

– تاریخچه و معاینه؛ اولین و مهم‌ترینقدم در تشخیص

تنگی کانال نخاع و عوامل آن را می‌توان با بررسی تاریخچه بیمار، معاینه، تصویربرداری و تست‌های مختلف تشخیص داد. تاریخچه بیمار در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است. برای مثال تنگی کانال نخاع در بدنسازان معمولا به علت سرخوردگی مهره‌ها ایجاد می‌شود اما در افراد مسن اغلب به دلیل آرتروز و بوجود آمدن زائدگی‌های استخوانی در ستون فقرات رخ می‌دهد. معاینه برای تشخیص تنگی کانال نخاع معمولا با بررسی دامنه حرکتی ستون فقرات و توانایی حرکت کمر به جهت‌های مختلف آغاز می‌شود.بسیاری از مبتلایان به تنگی کانال نخاع قادر به کامل کردن دامنه حرکتی نیستند و حین خم شدن به جهات مختلف دچار درد می‌شوند. در قدم بعدی می‌توان با تست استرس و اعمال فشار ملایم دست روی مهره‌ها، میزان تشدید درد را مشخص کرد.

با کمک تست‌های نورولوژی درماتوم و میوتوم نیز می‌توان میزان حس پای چپ و راست و عملکرد و قدرت عضلات را از بالای لگن تا انگشت‌ها مورد بررسی قرار داد.تست رفلکس یکی دیگر از معاینات نورولوژی است که با بررسی پاسخ عصبی اندام تهتانی و تعادل آن بین پای چپ و راست به تشخیص تنگی کانال نخاع و محل آن می‌پردازد. در حالت عادی با ضربه چکش رفلکس بر روی تاندون، ماهیچه وادار به جهش می‌شود اما هنگامی که عصب تحت فشار قرار دارد، سرعت واکنش عضلات نسبت به این محرک کاهش می‌یابد. بنابراین تأخیر در رفلکس‌های تاندونی در این تست می‌تواند نشان دهنده فشرده شدن عصب باشد. در نهایت اگر با انجام معاینات و تست‌ها و بررسی تاریخچه بیمار نتوان تنگی کانال نخاع و علت آن را تشخیص داد، باید از روش‌های رادیولوژی و تصویربرداری مثل ام‌آرآی و سی‌تی اسکن کمک گرفت.

 

راه‌های پیشگیری از تنگیکانال نخاع

– افزایش محور حرکتی لگن و کاهشخطر آسیب به نخاع

طبق آمارهای بدست آمده حدود 80 درصد از افراد حداقل برای 1 بار در طول زندگی خود کمردرد را تجربه می‌کنند. این موضوع اهمیت نقش عادت‌ها و وضعیت‌های غلط را در بروز نقص‌های عملکردی لگن و کمر نشان می‌دهد. برای توضیح در این مورد ابتدا باید با ساختار اسکلتی بدن آشنا شوید. سیستم اسکلتی انسان را می‌توان به دو بخش استخوان‌بندی محوری (استخوان‌های اسکلت عمودی) و استخوان‌بندی ضمیمه‌ای (استخوان‌های اندام‌های بالایی و پایینی) تقسیم‌بندی کرد. استخوان‌بندی محوری شامل جمجمه، ستون فقرات، دنده‌ها، جناغ سینه و استخوان خاجی می‌شود. استخوان‌بندی ضمیمه‌ای نیز استخوان‌های اندام‌های فوقانی چپ و راست (بازو، کتف، ترقوه، ساعد و …) و اندام‌های تحتانی چپ و راست (لگن، ران، کشکک، درشت نی، نازک‌نی، مچ پا و …) را دربرمی‌گیرد.

این دو بخش می‌توانند مجزا از یکدیگر حرکت کنند. برای مثال شما می‌توانید گردن خود را بدون تکان دادن دست‌ها حرکت دهید. اما محور حرکتی بعضی نواحی مثل کمر و لگن به یکدیگر مرتبط است. کوتاه شدن عضلات چهارسر و پشت ران و پرکار بودن عضلات فیله‌های کمر به علت قرار گرفتن در وضعیت‌های غلط، نشستن‌های طولانی‌مدت و تضعیف عضلات باسن باعث شده است اغلب افراد در محور حرکتی لگن دچار محدودیت شوند. در این وضعیت، فشار بیشتری به مهره‌های کمر منتقل می‌شود. با تداوم و افزایش این فشار به مرور زمان، دیسک‌های بین مهره‌ای تخریب شده و کانال نخاع تنگ می‌شود.

– برقراری تعادل بین عضلات دو طرفبدن

اغلب افراد برای راحت‌تر انجام دادن امور روزمره، بدن خود را در وضعیت‌های غلط و نامناسب قرار می‌دهند. برای مثال به جای خم شدن از مفصل لگن، از مهره‌های ستون فقرات به جلو خم می‌شوند و یا گردن خود را حین نگاه کردن به گوش تلفن همراه به سمت پایین خم می‌کنند. جالب است بدانید گردن در حالت خنثی حدود 6 کیلوگرم وزن دارد اما به ازای هر 2 سانتی متری که به جلو خم می‌شود 4 تا 5 کیلوگرم سنگین‌تر می‌شود. در این وضعیت، مهره‌های گردن تحت فشار مضاعف قرار می‌گیرند.

خم شدن از کمر به سمت جلو بدون کمک گرفتن از عضله‌های فیله کمری نیز وزن و فشار بالاتنه را به مهره‌های 4 و 5 کمر و اولین مهره خاجی منتقل می‌کند. به همین دلیل است که افراد معمولا در این مهره‌ها دچار درگیری دیسک می‌شوند. وضعیت‌های غلط در زمان استراحت نیز می‌تواند منجر به آسیب ستون فقرات شود. برای مثال عادت به تکیه دادن به یک جهت هنگام نشستن بعد از مدتی تعادل بین عضلات دو طرف مهره‌های ستون فقرات را مختل می‌کند. برای پیشگیری از تنگی کانال نخاع و اختلالات ستون فقرات باید عدم تعادل در عضلات را تشخیص داد و برطرف کرد.

– کمردرد را به حال خود رها نکنید

دردهای ناحیه کمر حتما باید تحت بررسی قرار بگیرند و علت‌یابی شوند. درد نشانه وجود یک اختلال در بدن است. مصرف داروهای مسکن و تزریق کورتن، درد و التهاب را به طور موقت کاهش می‌دهد اما عامل اصلی آن را برطرف نمی‌کند. برای رفع علائم و دردهای ناشی از تنگی کانال نخاع نیز باید ابتدا علت آن را پیدا کنیم. در غیر این صورت فرد مدتی پس از تزریق کورتن یا حتی جراحی ممکن است مجدد دچار مشکل شود.

به همین دلیل است که اغلب بیماران مجبور می‌شوند تزریق کورتن را 2 تا 3 بار تکرار کنند و در معرض عوارض آن از جمله آرتروز زودرس و پوکی استخوان قرار بگیرند. متاسفانه اغلب افراد، کمردرد را جدی تلقی نمی‌کنند و صرفا با استراحت به رفع آن کمک می‌کنند. اگرچه ممکن است کمردرد با استراحت کاهش یابد اما در اغلب موارد پس از مدتی عود می‌کند زیرا فرد همچنان عادت‌های غلط خود را ادامه می‌دهد.

 

درمان‌های غیرتهاجمیتنگی کانال نخاع

– از تخت کشش تا کایروپرکتیک و تنظیمو تطبیق مهره‌ها

استفاده از تخت کشش ستون فقرات می‌تواند با افزایش فاصله بین مهره‌ها از فشار عمودی وارد بر ریشه عصب و علائم ناشی از تنگی کانال نخاع بکاهد. از دیگر روش‌های کاهش درد و التهاب در تنگی کانال نخاع می‌توان به کمپرس سرد و گرم یا حمام کنتراست و استفاده از دستگاه‌های کایروپرکتیک اشاره کرد. تنظیم و تطبیق مهره‌ها نیز در بهبود این بیماری نقش مهمی ایفا می‌کند و باعث افزایش دامنه حرکتی عضلات و مفاصل می شود.

– استفاده از بریس فقط در موارد خاص

در بعضی موارد تنگی کانال نخاع، از بریس (brace) یا ارتوز نیز استفاده می‌شود. بریس ابزاری است برای حفاظت از اندام در برابر حرکت‌هایی که باعث تشدید درد و آسیب می‌شوند. این وسیله در اطراف اندام آسیب‌دیده قرار می‌گیرد و حرکت آن را کنترل می‌کند. البته استفاده از بریس برای طولانی‌مدت و موارد غیرحاد توصیه نمی‌شود زیرا این ابزار با ثابت نگه داشتن ماهیچه‌های مرکزی به تدریج منجر به ضعیف شدن آنها می‌شود. از آنجایی که عضلات مرکزی خود در محافظت از مهره‌های کمر نقش دارند، ضعیف شدن آنها می‌تواند احتمال آسیب را بالا ببرد.

– حرکات اصلاحی و تقویت عضلاتمرکزی

تقویت عضلات مرکزی از دیگر روش‌های موثر در پیشگیری و بهبود اختلالات ستون فقرات و تنگی کانال نخاع است که باید مرحله به مرحله و با نظارت پزشک انجام شود. ورزش‌ها و حرکات اصلاحی تجویز شده توسط پزشک با ورزش‌هایی که در باشگاه‌ها انجام می‌شوند، کاملا متفاوت هستند. پزشک با در نظر گرفتن آمادگی جسمانی فرد، حرکاتی را برای او طراحی می‌کند که ضمن تقویت نواحی مورد نظر، از آسیب بیشتر مهره‌های کمر جلوگیری کند. درست مانند یک اتومبیل که بدون چرخ قادر به حرکت نیست، بدن انسان نیز بدون آمادگی‌های لازم نمی‌تواند به درستی حرکت کند. حتی اگر اتومبیل دارای 4 چرخ باشد با کم‌باد بودن یکی از چرخ‌ها در حرکت دچار مشکل می‌شود. عضلات بدن نیز اگر در تعادل با یکدیگر قرار نداشته باشند در محورهای حرکتی خود دچار محدودیت می‌شوند.

– افزایش ثبات و دامنه حرکتی مفاصل

دامنه حرکتی مفاصل با درجه‌بندی‌های مختلف تعیین می‌شود. برای مثال در وضعیت طاق باز فرد باید قادر باشد پای خود را بدون خم‌شدگی زانو و تغییر در گودی کمر تا 90 درجه بالا بیاورد اما اغلب افراد به علت محدودیت در دامنه حرکتی و کوتاه بودن عضلات پشت ران نمی‌توانند این حرکت را به درستی انجام دهند. بدن برای حفظ عملکرد صحیح باید این درجه‌بندی‌ها را کامل کند.

هرچه مفاصل دارای ثبات و استقامت بیشتر و دامنه حرکتی بازتری باشند، ستون فقرات کمتر در معرض آسیب قرار می‌گیرد. برای دستیابی به این اهداف باید از ورزش‌های مناسب یا تمرینات تجویز شده توسط پزشک استفاده کرد. توجه داشته باشید که باز بودن محور حرکتی مفاصل بدون برخورداری از ثبات و استقامت در مفصل، خود می‌تواند احتمال آسیب را بالا ببرد.

– درمان‌های تهاجمی تنگی کانال نخاع

برای رفع علائم و درد ناشی از تنگی کانال نخاع در موارد شدید، گاه فرد مجبور به استفاده از روش‌های نیمه تهاجمی مثل تزریق کورتن و یا روش‌های تهاجمی مثل جراحی می‌شود. بعضی از علائم تنگی کانال نخاع مثل بی‌اختیاری ادرار و مدفوع، اختلالات جنسی و سندرم دم اسب (علائم ناشی از آسیب به ریشه‌های اعصاب کمری و خاجی) به عنوان پرچم قرمز برای جراحی در نظر گرفته می‌شوند. به عبارت دیگر، با مشاهده این علائم فرد چاره‌ای جز جراحی نخواهد داشت. جراحی می‌تواند 70 تا 90 درصد از علائم بیمار بکاهد. نوع جراحی ستون فقرات به عوامل مختلف مثل سن و شرایط بیمار و شدت درگیری مهره‌ها بستگی دارد.

 

در ادامه به انواع جراحی‌ها برای رفع تنگی کانال نخاع اشاره می‌شود

– لامینوتومی و لامینکتومی

برای رفع تنگی کانال نخاع معمولا از این دو روش استفاده می‌شود. در روش لامینوتومی، جراح مقداری از تیغه استخوانی لامینای مهره (قسمت پشتی قوس مهره‌ای) را می‌تراشد تا کانال نخاع گشاد شده و فشار از روی ریشه عصب برداشته شود. در روش لامینکتومی نیز تیغه لامینا به طور کامل برداشته می‌شود. این جراحی‌ها با بیهوشی عمومی و ایجاد یک برش کوچک در پشت بیمار انجام می‌شوند.

– میکرودیسککتومی و دیسککتومی

در روش میکرودیسککتومی، جراح قسمتی از دیسک بین‌مهره‌ای که بر عصب فشار می‌آورد را خارج می‌کند. در روش دیسککتومی نیز کل دیسک مورد نظر از بدن خارج می‌شود. دیسککتومی با بیهوشی عمومی ‌و یک برش کوچک در پشت بیمار انجام می‌شود. میکرودیسککتومی را می‌توان بدون بیهوشی و به صورت سرپایی در مطب نیز انجام داد.

– اسپاینال فیوژن

در این روش، جراح مهره‌های درگیر را با پیچ به یکدیگر متصل کرده. در جای خود فیکس می‌کند تا فشار از روی عصب برداشته شود. این روش زمانی انجام می‌شود که بیشتر از 2 دیسک درگیر باشند و آرتروز شدید در بیمار دیده شود یعنی دیسک به قدری تخریب شده باشد که مهره به راست یا چپ افتادگی پیدا کرده باشد. فیوژن مهره‌های کمری، محور حرکتی طبیعی را در ناحیه مورد نظر به طور دائم کاهش می‌دهد.

– استفاده از دیسک مصنوعی

در این روش، جراح دیسک بیرون زده را به طور کامل خارج کرده و آن را با یک دیسک مصنوعی جایگزین می‌کند. این روش با بیهوشی کامل و برش در پشت بیمار انجام می‌شود. دیسک مصنوعی تنها برای افرادی مناسب است که فقط در 1 دیسک دچار مشکل هستند و از آرتروز و پوکی استخوان رنج نمی‌برند. برای مثال افراد جوانی که بر اثر تصادف یا حادثه دچار درگیری و آسیب در یکی از مهره‌ها شده‌اند، کاندید مناسبی برای این جراحی هستند.

 

 

1. به «هرنی دیسک» که معمولاً به نام فتق دیسک کمر نامیده می‌شود، پارگی یابیرون زدگی صفحه‌ی بین مهره‌ای در ستون فقرات است. وقتی این صفحه، پاره شده یا بیرون می‌زند، به اعصاب ستون فقرات فشار وارد کرده و درد بسیار زیادی ایجاد می‌کند که معمولاً در قسمت پایین کمر است، اما گاهی در بالای کمر، گردن و یا پا هم این اتفاق می‌افتد.
   توانبخشی تدریجی کمر، بهترین راه برگشتن به وضعیت گذشته است. وقتی حتی سرفه کردن یا خندیدن هم موجب درد می‌شود، فکر ِ ورزش کردن هم  وحشتناک است. پیاده روی آرام، شنا و یا ورزش‌های سبک می‌توانند به ریکاوری کمک کنند.

ورزش های ممنوعه برای دیسک کمر

از پرداختن به ورزش‌هایی که فشار زیادی به کمرتان وارد می‌کنند، اجتناب کنید تا این عضلات، کم کم تقویت شوند. قبل از شروع یا ادامه ی ورزش نیز حتماً با پزشک خود مشورت کنید. در ادامه برخی حرکات بدنسازی مضر برای دیسک کمر و چند نکته کلیدی دیگر نیز توضیح داده می‌شود.

*تمرین با دستگاه پرس پا

پرس پا، دستگاهی است که به وزنه‌هایی متصل بوده و ورزشکار، به صورت دراز کشیده، به وزنه‌ها به طرف بالا یا به طرف بیرون فشار وارد می‌کند. پرس پا نه تنها اوضاع را بدتر می‌کند، بلکه می‌تواند موجب بیرون زدگی یا فتق دیسک کمر شود.
به طور کلی، اسکوات با رِنج متوسط که باسن‌تان فقط تا بالای زانوها پایین می‌آید، برای پاها بهتر است، اما تا زمانی که کمرتان قوی نشده، از انجام اسکوات‌های عمیق و نزدیک به سطح زمین پرهیز کنید.

*کشش پای صاف (کشش عضله همسترینگ)

حرکت‌هایی که در آنها پاها مستقیم کشیده می‌شوند، نسبت به حرکاتی که پاها خمیده هستند، فشار بیشتری به ستون فقرات وارد می کنند. تا زمانی که عضلات پشت و کمرتان تقویت نشده‌اند، از انجام تمرین‌هایی که دراز کشیده و پاها صاف کشیده می‌شوند یا دراز و نشست با پاهای صاف خودداری کنید. ضمناً حرکت بالا آمدن و لمس انگشتان پا، با پاهای صاف و کشیده نیز می‌تواند به کمرتان آسیب وارد کند.

*تمرینات چرخشی

فتق دیسک معمولاً در پایین کمر روی می‌دهد یا در بخش پایینی ستون فقرات درست بالای لگن، به همین علت، حرکت‌های چرخشی نه تنها دیسک شما را تشدید می‌کنند بلکه ممکن است خودشان باعث بروز فتق دیسک شوند. ورزش‌هایی که لازم است در آنها کمر خود را بچرخانید، مانند تمرینات شکم با توپ طبی یا «کتل‌بل » و یا حتی برخی از حرکات یوگا، می‌توانند برای «هرنی دیسک» ، بسیار مضر باشند.

*بلند کردن وزنه

خم شدن برای برداشتن هالتر و سپس برگرداندن آن سرجای خود  به ستون فقرات شوک وارد کند. بالا آوردن وزنه در حالت درازکش هم می‌تواند درد ایجاد کند. اگر مجبورید تمرینات بدنسازی را انجام دهید، از خم شدن به جلو و بلند کردن وزنه، اجتناب کنید.
هنگام انجام تمرینات بدنسازی، حرکات آرام و کنترل شده داشته باشید. قبل از انجام تمرینات، فرم درست آن را خوب یاد بگیرید و تمرین کنید.

*ددلیفت

اگر یک کراس فیتر هستید احتمالاً از این توصیه، عصبانی و برآشفته خواهید شد، اما بهتر است آن را جدی بگیرید. یکی از رایج‌ترین مشکلات حرکتی این است که هنگام خم شدن به جلو یا بلند کردن یک وسیله، اجازه دهید پایین کمرتان، به بیرون انحنا پیدا کند. ددلیفت نیاز به یک مکانیسم کامل دارد، که حتی اگر درست هم اجرا شود، فشار زیادی به دیسک وارد خواهد کرد.

*حرکت صبح به خیر هالتر

حرکت صبح به خیر هالتر حتی اگر توسط کسی انجام شود که «هرنی دیسک کمر» ندارد هم می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
در این حرکت، وزنه روی شانه‌ها قرار گرفته (مانند اسکوات سنتی) و سپس باید از باسن به جلو خم شوید و اجازه دهید سینه‌تان به سمت زمین پرت شود و همزمان ستون فقرات و پاها صاف بمانند. این تمرین، دردسرساز است چون فشار بسیار زیاد به پایین کمر و لگن وارد می‌کند.

*حرکت دستگاه داخل ران (Hip Abductor)
این دستگاه می‌تواند هنگام فشردن وزنه‌ها به هم یا دور کردن‌شان از هم، به ستون فقرات شما فشار وارد کند. اگر می‌خواهید روی پاهایتان کار کنید، خیلی بهتر است از از «الیپتیکال»، دوچرخه‌ی ثابت و یا تردمیل استفاده کنید.

*دستگاه ساق پا ایستاده
این دستگاه برای تمرین عضلات ساق است، اما وزنی که هنگام تمرین روی شانه‌های‌تان می‌افتد، باعث فشار بسیار زیاد بر ستون فقرات‌تان می‌شود.

*دویدن

دیسک‌های شما، جذب کننده‌ و تعدیل کننده‌ی فشارهایی هستند که شما به کمرتان وارد می‌کنید. وقتی شما حین دویدن، به طور مداوم فشار و ضربه به کمرتان وارد می‌کنید، میزان فشاری را که به دیسک‌های شما وارد می‌شود را هم افزایش می‌دهید.
هر چند دویدن، معمولاً موجب فتق دیسک کمر نمی‌شود اما اگر دونده، دیسک داشته باشد می‌تواند آن را بدتر کند یا موجب سایر دردهای سمپاتیک پایین کمر شود. بعد از فتق دیسک، قبل از دویدن، پیاده روی تند یا پیاده روی عادی را زیاد انجام دهید و خیلی آهسته و تدریجی به روتین دویدن‌تان برگردید. وقتی عضلات پیرامون دیسک، قوی‌تر شوند، دویدن‌تان هم آسان‌تر خواهد شد.

 

کمردرد بعد از سرماخوردگی دومین عامل مراجعه ی بیماران به پزشک است. همچنین پنجمین علت رایج بستری شدن در بیمارستان ها است و سومین جراحی شایع، در مورد بیماران کمردردی صورت می پذیرد. شاید جالب باشد که بدانید شکایت ۵۶ درصد از مردم کل دنیا هم بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب یا انجام فعالیت های زناشویی، از کمردرد است و بهتر است این را هم بگوییم که کمردرد فقط به دلیل بلند کردن اجسام سنگین یا بد خوابیدن به وجود نمی آید بلکه مجموعه عوامل و عادات غلطی که هر فرد در طول روز و فعالیت های روزانه اش آنها را دنبال می کند، باعث به وجود آمدن این درد کمرشکن می شوند. دراین بخش ما به چند عادت غلطی که ابتلا به کمردرد را در پی دارند اشاره و راه حل کنار گذاشتن آن عادت را هم عنوان می کنیم، تا اگر شما هم از درد کمر رنج می برید، بتوانید عادت های غلط تان را بشناسید و آنها را رفع کنید.

 

۱) پشت میز نشینی

آیا می دانید که نشستن، چهل درصد از ایستادن به ستون فقرات شما فشار وارد می کند؟ خیلی از افراد بعد از چند روزی که کار زیاد، تمام وقت شان را پر می کند از دردکمر هم علاوه بر خستگی روحی شکایت دارند و شاید ندانند که نشستن بیش از حد، آن هم در وضعیتی غیرمتعارف و غیر استاندارد به کمرشان آسیب رسانده است. ماهیچه های کمر وقتی که ساعات زیادی بی کار و در یک وضعیت قرار می گیرند، ضعیف می شوند و این ضعف باعث احساس درد می شود، نشستن در زاویه ۱۳۵ درجه کمک شایانی به کاهش فشار روی ستون فقرات تان می کند. بنابراین هر چند دقیقه یک بار از حالت نود درجه یا کمتر خارج شوید و کمی لم دهید و به حالت ۱۳۵ درجه دربیایید.

 

۲) رانندگی های طولانی مدت

رانندگی های طولانی مدت، آن هم در حالتی که گردن و شانه ها به سمت جلو خم باشند، سبب سفت شدن قفسه سینه و در نتیجه فشار آمدن به گردن و ستون فقرات می شود. بنابراین کمردرد، مشکل غیرقابل تصوری در میان رانندگان بین شهری و حتی درون شهری نیست. این اشخاص باید برای درمان کمر درد در زاویه نود درجه بنشینند و صندلی خود را به فرمان ماشین نزدیک کنند تا هیچ گونه کششی به سمت جلو نداشته باشند. هر دو یا سه ساعت یک بار هم توقف کنند و پنج دقیقه نرمش انجام دهند.

 

۳) فراموش کردن فعالیت های ورزشی

نتایج جدیدترین تحقیقات نشان داده اند که چهل درصد از افرادی که بعد از ابتلا به کمردرد، دور ورزش را خط کشیده اند یا فعالیت های ورزشی شان را کم کرده اند، شدت درد کمرشان بیشتر شده است. به گفته ی وی متخصصین و جراحان ستون فقرات، ورزش کردن برای بهبود بسیاری از بیماری ها مؤثر است. پیاده روی های سبک و منظم و انجام دادن نرمش هایی مانند خم کردن بدن و رساندن نوک انگشتان دست تا زیر زانو برای التیام درد کمر بسیار مفید است.

 

۴) نادیده گرفتن فعالیت هایی مانند یوگا

شاید برای تان عجیب باشد اگر بگوییم یوگا نه تنها باعث کاهش استرس می شود. بلکه تا حد قابل قبولی دردهایی مثل کمردرد را هم کم می کند. به گفته ی محققان دانشگاه واشنگتن براساس تحقیقی که روی ۱۰۱ بیمار مبتلا به کمردرد انجام داده اند، انجام فعالیتی مثل یوگا که نفس عمیق و آرامش جسم و تن در طول فعالیت را در پی دارد، می تواند اثر به سزایی در کاهش کمردرد در کنار ورزش های فیزیکی دیگر داشته باشد.

 

۵) اعتیاد به شکستن قولنج

کم نیستند افرادی که برای التیام درد کمرشان یا از روی عادت، اقدام به شکستن قولنج خود می کنند و نمی دانند که این کار نه تنها دردشان را کم نمی کند، بلکه به مرور زمان باعث به وجود آمدن یا تشدید آسیب های کمری شان می شود. شما برای اینکه کمردرد نگیرید، به ماهیچه های کمری قوی و ستون فقراتی سالم نیاز دارید، بنابراین سعی کنید این عادت اشتباه را از سرتان خارج کنید و هر وقت احساس کردید که کمرتان ناراحت است، به جای شکستن قولنج، چند نرمش ساده انجام دهید. خم شدن به پایین و طرفین به صورت آرام آرام می تواند میل به شکستن قولنج را در وجودتان سرکوب کند.

 

۶) تغذیه نامناسب

شاید کمتر کسی فکر کند که تغذیه هم می تواند در کاهش کمردرد موثر باشد، اما دانشمندان اعتقاد دارند که تغذیه ی مناسب همان قدر که می تواند در داشتن قلب و وزن و فشار خونی متناسب و سالم مؤثر باشد، می توان برای جلوگیری از کمردرد هم مفید واقع شود. نتیجه ی تازه ترین تحقیقات نشان می دهند که تغذیه ی نامناسب و در نتیجه سوخت و ساز شیمیایی نامتناسب در بدن باعث افزایش ارسال سیگنال های عصبی حاوی پیغام درد به مغز می شود. رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به کمردرد، رژیمی است که بتواند التهاب بدن را کاهش دهد و برای کاهش این التهاب و در نتیجه کاهش کمردردتان باید از خوردن بیش از حد مواد حاوی کافئین مثل چای یا قهوه ی غلیظ یا غذاهای فرآوری شده مثل سوسیس، کالباس و انواع کنسروها بپرهیزید.

 

۷) حمل کیف های سنگین

میزان آسیبی که حمل کردن کیف های سنگین به ستون فقرات وارد می کند با آسیبی که هنگام انجام دادن ورزش های حرفه یی و سنگین به ستون فقرات وارد می شود برابری می کند و این زنگ خطری است برای افرادی که در طول روز با کیف دستی های سنگین روانه ی محل کار، خرید یا محل درس شان می شوند.

 

۸) تشک های قدیمی

عمر مفید یک تشک خوب بین نه تا ده سال است. اما اگر خواب راحتی ندارید یا بیشتر وقت ها اول صبح کمرتان درد می کند، ممکن است مشکل از تشک تان باشد، حتی اگر پنج یا شش سال بیشتر از عمرش گذشته باشد بهتر است هر پنج سال یک بار تشک تان را عوض کنید و یک تشک خوب و طبی بخرید.

 

۹) پوشیدن کفش های پاشنه بلند

وقتی که شما کفش پاشنه بلندی به پا می کنید، برای حفظ تعادل بدن تان مجبورید که کمی متمایل به جلو راه بروید و کمرتان را هم وادار به تحمل وزن بیشتری کنید. همچنین پوشیدن انواع صندل ها هم باعث حرکت مداوم پاهای تان به طرفین و درنتیجه وارد آمدن فشاری مضاعف به ستون فقرات تان می شود. برای رفت و آمد روزانه به محل کار یا تحصیل یا حتی خرید، از کفش های سبک و راحت استفاده کنید.

 

۱۰) اعتیاد به برنامه های تلویزیونی

اگر دشمن خودتان و کمرتان هستید، می توانید برای هر چه بهتر و سریع تر آسیب رساندن به ستون فقرات تان ساعت ها جلوی تلویزیون چمباتمه بزنید و مشغول تماشای فیلم های سینمایی، سریال ها یا فوتبال شوید. بهتر است هنگام تماشای تلویزیون کنترل آن را دورتر از خود قرار دهید تا در طول برنامه چند مرتبه مجبور به بلند شدن از جای خود و تغییر وضعیت تان شوید.