درد ساق پا، علت و علائم آن

درد ساق پا معمولا به دنبال فعالیت های بدنی ایجاد می شود و اغلب با دویدن همراه است. هر فعالیت شدید ورزشی می تواند باعث بروز درد عضلات ساق پا شود مخصوصا هنگامی که شما به تازگی یک برنامه ی تناسب اندام را آغاز کرده اید.

علائم همراه با درد ساق پا

درد صورتی که درد ساق پا با یکی از علائم زیر همراه باشد شدت و وخامت مشکل را نشان می دهد و حتما در چه سریع تر باید به پزشک مراجعه کنید.

1. ورم
2. سردی غیر معمول یا رنگ‌پریدگی ساق
3. سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی در قسمت ساق
4. ضعف پا
5. تجمع بیش از حد مایعات در بافت‌های بدن
6. قرمزی، داغی و التهاب ساق پا

علت درد ساق پا

1. وجود لخته خون در رگ ها ساق پا

   غلیظ شدن خون در رگ ها، سبب به هم چسبیدن سلول های خونی و ایجاد لخته می گردد. این عارضه ترومبوز ورید عمقی (DVT) نامیده می شود. اکثر لخته های خونی، درون عروق عمقی موجود در ناحیه ساق پا یا ران تشکیل می گردند. فعالیت نکردن برای مدت طولانی، مانند پروازهای طولانی یا ماشین سواری، داشتن اضافه وزن و مصرف سیگار یا برخی داروهای خاص، احتمال بروز این عارضه را افزایش می دهند.

2. وجود واریس سیاهرگ‌ها

   شاید با این مورد از پیش آشنا بوده یا آن ها را در زیر پوست خود مشاهده کرده باشید. به نظر می رسد که رگ های واریسی، به شکل خطوطی پیچ خورده و به رنگ آبی تیره یا بنفش هستند که در اثر ضعیف بودن دریچه ها و دیواره های رگ ها ایجاد می شوند. این شرایط می تواند منجر به ایجاد دردی، مبهم، به ویژه پس از ایستادن گردد.
   

3. بیماری شریان محیطی در اندام تحتانی

   این امر ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که عروق موجود در پاها، آسیب دیده و سفت شوند. با تنگ و مسدود شدن عروق، جریان خون مورد نیاز به پاها نمی رسد. این امر می تواند باعث سفت شدن ساق پا و احساس درد هنگام راه رفتن، بالا رفتن از پله ها یا انجام سایر حرکات ورزشی گردد، زیرا در این شرایط، ماهیچه ها نمی توانند خون کافی دریافت نمایند.
   استراحت کردن به بهبود این نوع از درد ها کمک می کند.

4. تنگی کانال نخاعی (Stenosis) و سیاتیک

   یکی از علل شایع تنگ شدن کانال نخاعی، آرتریت ستون فقرات است. گاهی اوقات، فتق دیسک به ریشه های عصبی مجاور فشار می آورد و منجر به ایجاد علائم سیاتیک می شود. درد ممکن است از ناحیه کمر و لگن شروع شود، و سپس تا درد ساق پا گسترش یابد. این درد با استراحت بهبود نمی یابد.

5. نوروپاتی دیابتی

   یکی از عوارض شایع بیماری دیابت است. سطح بالای قند خون است که می تواند به اعصاب آسیب برساند. این امر ممکن است سبب بروز درد در هر دو پا و بی حسی و کم حسی در ساق پا شود.

6. گرفتگی عضلات

   این امر می تواند در هنگام خواب یا وسط روز اتفاق بیوفتد و دردی ناگهانی، انقباضی و شدید در ساق پا ایجاد کند که گاهی اوقات “Charley Horse” نامیده می شود. درد ناشی از گرفتگی عضلات، پس از وقوع به سرعت تشدید می گردد و زمانی اتفاق می افتد که ماهیچه ها خسته یا کم آب باشند. اگر مستعد گرفتگی عضلات پا هستید، بهتر است آب بیشتری بنوشید.

7. شین اسپلینت

   

   این درد درست در قسمت جلویی ساق پا ایجاد می شود. در این حالت، ایجاد التهاب ماهیچه در امتداد لبه استخوان ساق پا، سبب بروز درد در هنگام راه رفتن، دویدن یا پرش می گردد. فعالیت زیاد بر روی سطوح سخت می تواند منجر به بروز این عارضه شود؛ همچنین احتمال بروز شین اسپلینت در افرادی که کف پای صاف و یا پاهای پرانتزی دارند، بیشتر است.

8. تاندونیت

   یکی از اولین علائم هشدار دهنده برای التهاب تاندون آشیل، درد ساق پا در نزدیکی پشت پاشنه است. این امر، یک آسیب شایع بوده و باعث تورم، کشیدگی یا پارگی تاندون می شود. بالا رفتن از پله ها و انجام فعالیت های زیاد روی عضله ساق پا، سبب ایجاد این نوع از درد ها می گردد که ممکن است برای مدت طولانی نیز ادامه یابد.

9. سندرم کمپارتمان مزمن

   این سندرم معمولا یک عارضه ی غیر رایج است که علایمی شبیه درد ساق پا ایجاد می کند. سندرم کمپارتمان عارضه ای دردناک است که زمانی که فشار بین عضلات به سطح خطرناکی می رسد، ایجاد می شود. این سندرم معمولا با ورزش کردن همراه است. معمولا با توقف فعالیت، درد به زودی برطرف می شود.

10. شکستگی استخوان یا پیچ خوردگی

    پیچ خوردگی یا شکستگی در ساق پا باعث ایجاد درد می شود و در صورتی که آسیب جدی باشد حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

11. تراکم استخوان

    زمانی که فرد دچار استخوان های نرم و پوک باشد، بیشتر و راحت تر مورد آسیب شکستی و ترک برداشتن هستند و از این رو یکی از علل بروز درد در ناحیه ساق پا ناشی از تراکم استخوان پایین یا همان پوکی استخوان است.

12. عادت ماهانه

    در دوران عادت ماهانه در بانوان، به علت تغییرات میزان هورمون های داخل بدن، آستانه ی تحمل درد کاهش می باید. هم چنین این امر باعث تحریک کمر و رشته های عصبی کمر که از ساق پا نیز عبور می کنند، می شود و باعث درد عضلانی در ساق پا می شود.

عوامل خطر برای تشدید درد ساق پا

1. وضعیت بیومکانیکی غیرطبیعی بدن: در اثر پرونیشن (انحراف خارجی مچ پا) و یا انحراف استخوان درشت‌نی مانند پاهای پرانتزی
2. شیوه نادرست تمرین‌های ورزشی: افزایش ناآگاهانه و اشتباه در شدت، مدت یا تعداد تکرار تمرین‌های ورزشی
3. نامناسب بودن محل تمرین: دویدن بر روی سطوح سخت یا زمین‌های ناهموار
4. کفش ورزشی نامناسب: پوشیدن کفش‌های نامناسب یا کهنه و فرسوده در زمان ورزش و فعالیت بدنی
5. پایین بودن انعطاف‌پذیری، تعادل یا قدرت عضلات بدن: که بر عضلات اندام‌های تحتانی و ساق پا نیز تأثیر می‌گذارد.

تشخیص درد ساق پا

معمولاً معاینه کامل سوبژکتیو و اوبژکتیو توسط یک فیزیوتراپیست برای تشخیص درد ساق پا کافی است. گاهی، تحقیقات بیشتر مانند اشعه ایکس، سونوگرافی، اسکن استخوان، سی تی اسکن، MRI و یا تست فشار کمپارتمان برای کمک به تشخیص و رد احتمال عوارض دیگر مانند سندرم کمپارتمان و یا شکستگی استرسی استخوان درشت نی انجام می‌شود.