مطالب پزشکی

جلوی آینه ایستاده اید و در حال شانه کردن موهای تان هستید که یک مرتبه احساس می کنید دست تان را نمی توانید حرکت بدهید. شب می خواهید بخوابید ولی درد امان تان را بریده است. قصد دارید از داخل کابینت ظرف وانیل را بردارید تا یک کیک خوشمزه درست کنید. ولی هرکاری می کنید دست تان به ظرف وانیل نمی رسد، در حالی که تا چند هفته پیش به راحتی می توانستید ظرف وانیل را از داخل کابینت بردارید و این مسئله به نظرتان خیلی عجیب به نظر می رسد و آن را به حساب خستگی بدن تان می گذارید، اما همگی این موارد یادشده که ممکن است جدی هم گرفته نشود، می تواند دلیلی برای ابتلا به سندروم شانه یخ زده باشد که با پیشرفت آن برای تان حسابی دردسر ایجاد می کند.

استعداد خانم ها برای یخ زدن!
سندروم شانه یخ زده یک بیماری التهابی کپسول مفصلی شانه محسوب می شود که معمولا دلیل ابتلا به آن مشخص نیست. نام دیگر سندروم شانه یخ زده کپسولیت چسبنده است. این سندروم بیشتر در سنین میان سالی شایع است و افراد در سنین 20 تا 40 سالگی مستعد ابتلا به آن هستند و خانم ها بیش تر از آقایان دچار آن می شوند. علائم ابتلا به این سندروم با توجه به اینکه سندروم در چه مرحله ای قرار دارد، متفاوت است ولی به طور کلی درد در ناحیه شانه یکی از مهم ترین نشانه های ابتلا به سندروم شانه یخ زده است.

شانه ات خشک است؟
سندروم شانه یخ زده سه مرحله دارد که رد هر یک از این مراحل، بیمار علائم خاصی را تجربه می کند، البته برخی از متخصصان برای این سندروم چهار مرحله در نظر می گیرند. به طور کلی این سندروم شامل مراحل درد، التهاب و خشکی می شود؛ مرحله درد و التهاب حدود 4 تا 9 ماه طول می کشد و حدود 9 تا 12 ماه هم مرحله خشکی این سندروم محسوب می شود. شانه بیمار در اصطلاح طی این مراحل دچار یخ زدگی می شود.

مرحله اول سندروم شانه یخ زده، بیمار را با یک درد شدید در ناحیه شانه مواجه می کند، طوری که درد شدید در شانه حتی در زمان استراحت شبانه هم وجود دارد و بیمار به دلیل درد از خواب بیدار می شود. مرحله اول سندروم شانه یخ زده با التهاب شدید در کپسول مفصلی شانه همراه است و کپسول مفصلی تحتانی یا کپسول مفصلی خلفی شانه به شدت درگیر این عارضه می شوند.

مرحله بعد سندروم زمانی است که شانه دچار یخ زدگی می شود؛ در این مرحله از سندروم بیمار در حالت استراحت درد ندارد ولی دامنه حرکتی شانه او محدود می شود و نمی تواند شانه خود را به راحتی تکان بدهد، هم چنین هنگام بالاآوردن و چرخش دست در شانه محدودیت ایجاد می شود و بیمار احساس می کند شانه اش خشک شده است. عضلات شانه در چنین شرایطی به دلیل عدم تحرک ضعیف می شوند.

وقتی یخ شانه باز می شود
مرحله سوم سندروم شانه یخ زده مرحله ذوب شدن نام دارد؛ در این مرحله یک مقدار از خشکی شانه برطرف می شود ولی مقدار زیادی از این حالت همچنان در ناحیه شانه باقی می ماند و بیمار در حرکات مربوط به شانه خود هنوز دچار مشکل است. گاهی برخی از متخصصین برای سندروم یک مرحله چهارم هم درنظر می گیرند که در این مرحله درد تا حدود کمی وجود دارد، ولی آن قدر ناچیز است که فرد به کلینیک مراجعه نمی کند.

درد را جدی بگیرید
محل درد در بیماران مبتلا به سندروم شانه یخ زده در سمت خارج بازوست و درد ناشی از آن تا آرنج یا روی دست احساس می شود. معمولا بیمار درد را به صورت یک درد تیز احساس می کند. درد در ابتدا کم است و به مرور شدید می شود. علاوه بر درد، چرخش خارجی و داخلی شانه محدود خواهد شد طوری که فرد در زمان بالابردن شانه بازور دچار مشکل می شود. مبتلایان به سندروم شانه یخ زده نمی توانند به راحتی دست خود را پشت بدن خود ببرند یا زمانی که می خواهند موهای خود را شانه کنند دچار مشکل می شوند. این دسته از افراد در زمان رانندگی هم با مشکلاتی مواجه هستند و رانندگی برای شان سخت است.

چاقی یکی از دلایل ابتلا به سندروم شانه یخ زده است.

قوز کنید تا درد بکشید!
اینکه سندروم یخ زده دقیقا به چه دلیل به وجود می آید، هنوز به صورت دقیق مشخص نیست اما عواملی وجود دارند که فرد را مستعد ابتلا به این سندروم می کنند برای مثال، یکی از مهم ترین عواملی که می تواند باعث سندروم شانه یخ زده شود، طرز نشستن فرد و سبک زندگی نادرست فرد است. افرادی که قوز می کنند، پشت کمرشان حالت خمیده پیدا می کند و کتف های شان رو به پایین قرار می گیرد، به همین علت این افراد بیشتر مستعد ابتلا به سندروم شانه یخ زده هستند.

چاقی یکی دیگر از دلایلی است که می تواند باعث ابتلا به سندروم شانه یخ زده شود. افراد چاق به دلیل داشتن شکم بزرگ و وزن زیاد بدن دچار خستگی عضلانی می شوند و به دلیل فشار به مفاصل، در معرض ابتلا به سندروم شانه یخ زده قرا رمی گیرند. ضمن اینکه افراد چاق بیش از سایرین قوز می کنند که منجر به سندروم شانه یخ زده می تواند استرس و فشارهای روانی باشد افراد مبتلا به دیابت بیش از سایرین مستعد ابتلا به انواع بیماری ها هستند و سندروم شانه یخ زده در این دسته از افراد زیاد دیده می شود.

کشیدن سیگار یا قلیان می تواند فرد را مستعد ابتلا به سندروم شانه یخ زده کند. آن دسته از افرادی که به آرتروز گردن مبتلا هستند، می توانند دچار سندروم شانه یخ زده شوند. برخی تحقیقات نشان می دهد که بین ابتلا به سندروم شانه یخ زده و افسردگی ارتباط وجود دارد و افراد افسرده بیش از سایرین می توانند به این سندروم دچار شوند.

یخ زدگی ثانویه
چنانچه سندروم شانه یخ زده در اثر ابتلا به یک بیماری خاص یا بروز مشکل در استخوان ها، عضلات و… به وجود بیاید به آن سندروم شانه یخ زده ثانویه می گویند. سندروم شانه یخ زده اولیه معمولا به صورت خود به خود ایجاد می شود ولی در سندروم شانه یخ زده ثانویه این چنین نیست. برای مثال ابتلا به رماتیسم می تواند در بدن التهاب به وجود بیاورد که این التهاب گاهی در مفصل شانه، باعث ایجاد سندروم شانه یخ زده می شود.

التهاب تاندون اطراف مفصل شانه یکی دیگر از دلایل ابتلا به سندروم شانه یخ زده است. شکستگی و دررفتگی در شانه یا نقاط ماشه ای (گره های کوچک عضلات وقتی دردناک می شوند) می توانند باعث ابتلا به سندروم شانه یخ زده ثانویه شوند. هر بیماری که با التهاب همراه باشد می تواند شانس ابتلا به سندروم شانه یخ زده را افزایش بدهد.

سندرم گیرافتادگی شانه (Shoulder impingement syndrome) عبارت است از اختلال در فضای زیراخرمی (ساب آکرومیال) که منجربه فشار بر تاندون‌های کلاهک چرخاننده  (به ویژه تاندون ماهیچه فوق خاری)، تاندون سر دراز دوسر بازویی و بورس ساب آکرومیال می‌گردد. این سندرم معمولا در ورزشکاران و کارگرانی که عمل دورکردن (ابداکسیون) شانه را به طور مکرر و در دامنه‌ای بیشتر از 90 درجه انجام می‌دهند، اتفاق می‌افتد، اگرچه احتمال درگیری در افراد کم تحرک نیز وجود دارد. درسندرم گیرافتادگی، در بسیاری از موارد یک قوس دردناک در دامنه میانی دورکردن (ابداکسیون) استخوان بازو وجود دارد  . مهمترین مشخصه آن، دردی است که بیمار در دامنه میانی 60 الی 120 درجه دورکردن استخوان بازو گزارش می‌کند.

علل

به هر دلیلی یک بخش متورم یا حساس در زیر زائده آکرومیون وجود داشته باشد، احتمال گیرافتادگی که با درد شانه همراه است در دامنه میانی مفصل شانه (مفصل گلنوهومرال) وجود دارد

به طورکلی، برخی از عواملی که در ایجاد سندرم گیرافتادگی شانه دخالت دارند عبارتنداز:

■شلی کپسول مفصلی و بی ثباتی مفصل شانه
■التهاب تاندون ماهیچه‌های روتاتورکاف (کلاهک چرخاننده)
■
■اختلال در عملکرد ماهیچه‌های کمربند شانه‌ای
■کاهش فضای زیراخرمی مثلا به علت سفتی قسمت پشتی و تحتانی کپسول مفصلی شانه (مفصل گلنوهومرال)
■وضعیت (پوسچر) غیرطبیعی همانند حالت رو به جلوی سر، افزایش انحنای سینه‌ای (توراسیک) و گرد بودن شانه

■

■ناهنجاری‌های مادزادی در فضای زیراخرمی
■اختلال در حرکات مفاصل اخرمی-ترقوه‌ای و جناغی-ترقوه‌ای (استرنوکلاویکولار)
علایم
■افزایش درد در ناحیه فوقانی بازو و شانه در عمل دورکردن بازو در دامنه میانی 45 (یا 60) الی 120 درجه
■اختلال در فعالیت‌های روزمره بیمار همانند لباس پوشیدن

■حساسیت به لمس در ناحیه تاندون درگیر

■فعالیت‌های تکراری بالای سر و بالا آوردن مکرر شانه باعث تشدید درد می‌گردد
یافته‌های رادیولوژی

■احتمال وجود شکستگی در ناحیه برجستگی بزرگ استخوان بازو

درد شانه یکی از مشکلات بسیار شایع در بین بیماران است. درد شانه ممکن است مستقیما از خود مفصل شانه ناشی شود و یا به سایر ساختار‌های بدن مانند گردن، دیافراگم یا قلب مربوط باشد. مشکلات مربوط به مفصل شانه که بیش از همه شایع هستند، دارای برخی ویژگی‌ها و علائم مشترک هستند. در هنگام ارزیابی و معاینه‌ی شانه‌ی دردناک، بسار مهم است که به دنبال علائم هشداردهنده‌ای بود که نشان می‌دهند نیاز به بررسی‌ها و تست‌های تشخیصی بیشتر و احتمالا درمان‌های اورژانسی می‌باشد.

نحوه کار شانه

شانه از سه استخوان تشکیل شده است: كلاویكول (كلواربون)، كتفلا (تیغه شانه)، و هومروس (استخوان بازوی فوقانی). روتاتور کاف، گروهی از چهار عضله به علاوه تاندون‌ها و رباط‌ها، گوی هومروس را در کاسه تشکیل داده شده توسط کلاویک و کتف نگه می‌دارد.

وقتی همه چیز خوب پیش می‌رود، ما می‌توانیم بازوهای خود را به سمت بالا و پایین ، از یک طرف به طرف دیگر و به صورت دایره‌ای حرکت دهیم. اما اگر یکی از عضلات یا رباط‌های روتاتور کاف ضعیف یا پاره شود، شانه از تعادل خارج می‌شود. “معمولاً وقتی مشکلی برای بردن دست‌ها به بالای سر خود یا بستن سینه بند در پشت خود دارید.v

علل درد شانه

معمولا افرادی که به درد مفصل شانه دچار می‌شوند، به طور همزمان از چند مشکل رنج می‌برند. شایع‌ترین عللی که موجب شانه درد می‌شوند، عبارتند از:

پارگی روتاتورکاف

فرسایش و تحلیل رفتن تاندون‌های روتاتور کاف با بالا رفتن سن، امری طبیعی است. تاندون روتاتور کاف به مرور زمان و با بالا رفتن سن، ضعیف شده و مستعد آسیب‌دیدگی و پارگی می‌شود. در این حالت، زمین خوردن یا ضرب دیدن شانه می‌تواند موجب پارگی کامل یا جزئی تاندون شود که با درد و ضعف عضلات همراه است که تا سه هفته تسکین نمی‌یابد

بورسیت مفصل شانه

بورسیت مفصل شانه به معنای التهاب بورس‌های مفصلی شانه است. التهاب بورس‌های زیر استخوان آکرومیون در شانه، یکی از علل شایع درد شانه است که بر اثر گیرافتادگی بورس مفصلی بین تاندون روتاتور کاف و استخوان آکرومیون، ایجاد می‌شود. درد ناشی از بورسیت شانه معمولا درقسمت بیرونی مفصل شانه حس می‌شود.

دررفتگی (یا بی ثباتی) مفصل شانه

دررفتگی مفصل شانهمعمولا با درد شدیدی همراه است که هنگام تلاش برای حرکت دادن شانه حس می‌شود و این درد تا زمان جاانداختن مفصل در جای خود، ادامه دارد. علت  دیگری از دررفتگی مفصل شانه، بی‌ثباتی یا نیمه‌دررفتگی مفصل شانه است که در آن، مفصل شانه در هنگام حرکت کردن از محل خود کمی خارج می‌شود و سپس دوباره سر جای خود بازمی گردد

شانه یخ‌زده (خشکی و گرفتگی مفصل شانه)

شانه یخ‌زده یا کپسولیت چسبنده یکی از علل شایع درد شانه است. هرچند شانه یخ زده دارای علائم و نشانه‌های متمایز و مشخصی است، با این حال گاهی با آسیب روتاتور کاف اشتباه گرفته می‌شود. این عارضه موجب درد شدید شانه، خشکی و بی حرکتی مفصل شانه و از دست دادن قابلیت عملکردی مفصل شانه می‌شود.

شکستگی شانه (شکستگی بالای استخوان بازو)

شکستگی شانه معمولا در ناحیه بالای استخوان بازو رخ می‌دهد. استخوان بازو یا هموروس استخوانی است که بین آرنج و شانه قرار دارد.

آرتروز شانه

آرتروز شانه نیز از دیگر علل شایع شانه درد است که با بالا رفتن سن بروز می‌کند. به طور کلی، فرسایش ناشی از انجام دادن کارهای روزانه موجب آسیب به مفصل شانه می‌شود. در صورتی که شما زیاد با شانه‌ی خود کار می‌کنید و به آن فشار وارد می‌کنید و یا سابقه‌ی ابتلا به آسیب‌های شانه را دارید، احتمال بروز آرتروز مفصل شانه در شما بیشتر است.

علائم

در هنگام آسیب‌دیدگی شانه برخی از علائم بیشتر بارز هستند و برخی دیگر ممکن است نادیده گرفته شوند. بنابراین بسیار مهم است که تمامی علائم و نشانه‌ها مورد توجه قرار گیرند. علائمی که نیاز به توجه و اقدام فوری دارند عبارتند از:

• درد شانه که بیش از یک هفته طول کشیده است.
• درد شانه که مرتبا عود می‌کند و دوباره خوب می‌شود.
• مشکل در بالا آوردن دست
• درد یا مشکل داشتن در برداشتن اجسام با دست
• درد شانه که عصر‌ها شدید‌تر می‌شود.
• شنیدن صدای تق تق یا صدای غیر عادی مانند صدای سایش از درون مفصل شانه، در هنگام حرکت دادن شانه

انواع شانه درد

• احساس سوزش: درد عصب‌ها
• درد مبهم: درد مفصل یا استخوان
• درد کلی و مبهم بعد از فعالیت فیزیکی: درد عضلات
• درد تیز و تیرکشنده: گیرافتادگی یکی از اجزای شانه

تشخیص

مانند تمامی بیماری‌ها و مشکلات دیگر، درد شانه نیز زمانی به موثرترین شکل ممکن درمان می‌شود که علت دقیق آن به درستی تشخیص داده شود:

• معاینه: پزشک شما ممکن است با توجه به علائم شما و بررسی شرح حال و سوابق پزشکی شما به علت درد شانه پی ببرد.
• آزمایشات عکسبرداری: تصاویر رادیوگرافی شانه با اشعه ایکس یا اسکن ام.آر.آی می‌توانند به پزشک شما کمک کنند که به روشی غیرتهاجمی، درون مفصل شانه و بافت‌های آن را مشاهده کند.
• تست‌های آزمایشگاهی برای مشکلات مفصل شانه: پزشک شما ممکن است انجام آزمایش خون یا سایر آزمایشات را برای تشخیص علت درد شانه تجویز کند.

درمان درد شانه

متد R.I.C.E

آسیب حاد مفصل شانه باید با اقدامات فوری و اولیه‌ی زیر درمان شوند:

• استراحت (Rest): از مفصل شانه و بازوی خود استفاده نکنید.
• کمپرس سرد (Ice): قرار دادن کمپرس سرد یا انجام سرمادرمانی روی مفصل شانه موجب کاهش درد و التهاب شانه می‌شود.
• بانداژ فشاری (Compression): اعمال بانداژ فشاری یا استفاده از شانه بند کشی موجب کاهش تورم شانه می‌شود.
• بالا گرفتن دست (Elevate): در صورت امکان، دست خود را در موقعیتی بالاتر از قلب قرار دهید تا به کاهش تورم کمک کنید. بهترین راه برای این کار استفاده از اسلینگ (گردن آویز) بازویی است.

دارودرمانی

داروهایی مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌توانند به کاهش التهاب شانه که ناشی از آرتروز یا آسیب‌دیدگی است، کمک کنند. می‌توانید در مورد داروهای پرکاربرد برای تسکین درد شانه از پزشک خود سوال کنید.

تزریق کورتیکاستروئید

در صورتی که التهاب مفصلی به یک یا تعداد کمی از مفاصل محدود باشد، ممکن است پزشک داروی کورتیکاستروئید را مستقیما درون مفصل دردناک تزریق کند.

فیزیوتراپی درد شانه

• درمانگر تاریخچه پزشکی شما را به دقت مرور می‌کند، این تاریخچه پزشکی شامل اطلاعاتی است که نشان می‌دهد چگونه آسیب‌دیدگی و درد شما ایجاد شده است
• شانه شما را ارزیابی می‌کند تا ببیند که چگونه با تاریخچه پزشکی شما مطابقت دارد و ارزیابی کند که آیا تحقیقات بیشتری (اشعه ایکس، سونوگرافی یا اسکن MRI) لازم است یا خیر
• او بررسی می‌کند که آیا درد کمر یا گردن شما یک علت مراجع دارد یا اینکه آیا یک مشکل اساسی وجود دارد یا خیر
• حرکات و ورزش‌های تقویتی را بر اساس نیازهای خاص شما طراحی می‌کند  تا بتوانید آن‌ها را در خانه انجام دهید
• انتخاب می‌کند که کدام یک از روش‌های درمانی برای آسیب شما بهتر است (موبیلیزاسیون، درمان دستی مفصل یا ماساژ بافت نرم)

پیروی از یک برنامه مبتنی بر فیزیوتراپی اغلب می‌تواند از نیاز به جراحی جلوگیری کند. اطمینان داشته باشید که درک گسترده از آناتومی و فیزیولوژی به همراه ترکیبی از مهارت‌های دستی و دانش قدرت و تمرینات هوازی باعث بهبود درد و سلامتی شما می‌شود. یک برنامه تقویتی ممکن است به زمان نیاز داشته باشد، بنابراین پیروی از این بازه‌ زمانی قبل از اینکه به دنبال جراحی بروید بسیار مهم است.

درمان‌های کایروپراکتیک

با وجود تمامی بافتهای همبندی که از مفصل شانه پشتیبانی می‌کنندف باز هم ممکن است راستای قرارگیری استخوان‌های مفصل شانه دچار انحراف شود و عضلات را رباط‌ها، به طور صحیح و در راستای درست،  به مفصل نیرو وارد نکنند.  این موضوع موجب گرفتگی و اسپاسم عضلانی، التهاب و درد می‌شود. انجام درمان‌های دستی ملایم بر روی مفصل شانه می‌تواند مفصل را مجددا جااندازی کند و در راستای صحیح قرار دهد.

عضلات چرخاننده بازو یا روتاتور کاف از چهار عضله تشکیل شده‌اند که از خلف و قدام استخوان کتف در عقب منشأ گرفته و در جلو سر استخوان بازو را در بر می‌گیرند و به آن متصل می‌شوند . این عضلات دو وظیفه مهم بر عهده دارند ، از یک طرف سر استخوان بازو را در کاسه خود در مفصل شانه محکم نگه داشته و از طرف دیگر حرکات آن را در جهات مختلف سبب می‌شوند . این عضلات در مسیر خود از بین سر استخوان بازو و زائده ای از استخوان کتف که در بالای سر استخوان بازو قرار دارد عبور می کنند .

علت پارگی عضلات چرخاننده بازو یا روتاتور کاف در شانه (ROTATOR CUFF TEAR) چیست ؟

پارگی این عضلات دو علت شایع می‌تواند داشته باشد . پارگی آن می‌تواند به صورت ناگهانی و به دنبال یک آسیب شدید بر اثر سقوط روی دستان باز اتفاق ‌افتد یا این که به صورت تدریجی در اثر تکرار حرکاتی که این عضلات را تحت فشار قرار می‌دهد رخ نماید . با افزایش سن از توانایی و قدرت این عضلات کاسته شده و استحکام آن‌ها در برابر آسیب‌های وارده کاهش پیدا می‌کند . در بررسی‌های دقیق‌تر در محل اتصال این عضلات به استخوان سر بازو نواحی شناسایی شده که جریان خون خوبی ندارند و بر اثر فشارهای وارده مستعد آسیب و پارگی هستند . فعالیت‌هایی که مستلزم قرار گرفتن دست بالای سر می‌باشد باعث می‌شود که فاصله سر استخوان بازو با زائده استخوانی که در بالای آن قرار دارد کاهش پیدا کرده و این عضلات که بین آن دو قرار دارند تحت فشار قرار گرفته و در اثر تکرار این گونه فعالیت‌ها آسیب ببینند و دچار پارگی بشوند . این وضعیت هم در ورزش‌هایی مانند تنیس ، والیبال ، بسکتبال و ورزش‌های پرتابی دیده می‌شود  و هم در مشاغلی مانند کارهای مختلف ساختمانی که در همه آن‌ها دست مرتب بالای سر قرار می‌گیرد . در برخی به صورت ذاتی زائده استخوانی که در بالای سر استخوان بازو قرار دارد ، به سمت پایین برجسته است و فضای موجود برای عضلات چرخاننده بازو را کاهش می‌دهد . این افراد بیشتر مستعد ابتلا به این عارضه هستند .

علائم بالینی پارگی عضلات چرخاننده بازو یا روتاتور کاف در شانه (ROTATOR CUFF TEAR) چیست ؟

مشخصه این عارضه درد ناحیه شانه است . این درد ممکن است پیرامون مفصل شانه احساس شود یا به سمت پایین تا ناحیه بازو و حتی آرنج گسترش یابد . در مراحل ابتدایی ممکن است این درد در هنگام استراحت وجود نداشته باشد و فقط به هنگام حرکت مفصل شانه و آن هم در زوایای خاصی احساس گردد . با پیشرفت عارضه ، درد نیز افزایش پیدا کرده و در هنگام استراحت نیز فرد را رها نمی‌کند . در اثر درد و عدم استفادة مؤثر از عضو به تدریج توانایی عملکردی ماهیچه‌ها کاهش پیدا کرده و در نگاه به کتف از پشت مشاهده می‌شود که این عضلات لاغر شده و تحلیل رفته‌اند . عدم استفاده مؤثر از مفصل شانه به تدریج باعث پدیدآمدن عارضه خشکی و کاهش دامنه حرکات مفصل شانه می‌شود .

از مجموع چهار عضله ای که روتاتور کاف را تشکیل می‌دهند ، عضلةای به نام سوپرااسپیناتوس به علت موقعیت قرار گیری بیشتر و زودتر در معرض آسیب و پارگی می‌باشد . وظیفه این عضله در وضعیتی که اندام فوقانی کنار تنه قرار دارد شروع دور کردن آن از پهلو از تنه می‌باشد به همین خاطر در موارد پارگی در این عضله فرد نمی‌تواند بازو را از پهلو از تنه دور کند ولی اگر  کمک شود که بازو از پهلو بالا بیاید فرد به کمک ماهیچه‌های دیگر می‌تواند آن وضعیت را حفظ نماید .

ستون فقرات از بغل نگاه شود ، دارای سه انحنا اصلی است . انحنای گردن رو به جلو ، انحنای ناحیه سینه ای رو به عقب و انحنای کمری رو به جلو می باشد . به انحنای سینه ای کیفوز و به انحنای کمری لوردوز می گویند . سر بایستی روی لگن و میان دو مفصل ران قرار گیرد. این حالت تعادل باعث می شود راه رفتن و ایستادن با حداقل انرژی انجام شود. گاه کیفوز زیاد از حد ناحیه سینه ای یا کاهش لوردوز طبیعی کمری ، این تعادل را برهم می زند و در این صورت فرد علامت دار می شود.

نشانه های (سندرم) کمر صاف

علامت اصلی کمر صاف این است که فرد نمی‌تواند به راحتی بایستد و همراه آن دچار کمر درد و گاهی درد ران و کشاله ران می‌شود. در طول روز و با گذشت زمان، علائم بدتر می‌شود؛ تا حدی که بیمار برای ایستادن احساس ناتوانی و خستگی می‌کند. به تدریج برای حفظ موقعیت راست بدنی، فرد زانوها و مفصل ران خود را خم می‌کند. همین تلاش برای ایستادن بهتر، فرد را خسته می‌کند. بعضی از بیماران علائم تنگی کانال نخاعی و سیاتیک را همراه با درد و ضعف اندام هنگام راه رفتن گزارش می‌کنند. بعضی افراد از درد بین دو کتف و گردن شکایت می‌کنند. این علائم به تدریج بدتر می‌شوند و اغلب، فرد را ناتوان می‌سازد؛ بنابراین، فرد به مسکن و داروهای مخدر روی می‌آورد و فعالیت‌های روزمره‌اش مختل می‌شود.

دلایل سندرم کمر صاف

اولین بار این سندرم در بیمارانی توصیف شد که در گذشته اسکولیوز آن‌ها با میله های هارینگتون درمان می‌شد. این میله‌ها در حین اصلاح اسکولیوز باعث صاف شدن لوردوز طبیعی در ناحیه ستون فقرات کمری می‌شد، به ویژه وقتی که فیوژن در مهره های تحتانی ستون فقرات کمری(L۴,L۵)  صورت می‌گرفت. این سیستم از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ استفاده می‌شد. با تکنیک‌های جدید درمان اسکولیوز و وسایل ثبات جدید، این سندرم کم پیش می‌آید. بیماران درمان شده با میله های هارینگتون، اغلب سال‌ها یا حتی دهه‌ها بدون مشکل زندگی می‌کردند؛ زیرا دیسک‌های طبیعی زیر سطح خشک شده ستون فقرات، صاف شدگی لوردوز را جبران می‌کند؛ اما زمانی که این دیسک‌ها تخریب شوند، شخص توانایی ایستادن صحیح را از دست می دهد و درد ایجاد می‌شود. دیگر علل سندرم کمر صاف شامل موارد ذیل می‌باشد:

سندروم کمر صاف را چگونه درمان کنیم؟

بیماری تخریب دیسک: دیسک‌های بین مهره‌ای به عنوان جاذب نیروهای وارده به ستون فقرات عمل می‌کنند. علاوه بر آن لوردوز ناحیه ی کمری را حفظ می‌کنند. با افزایش سن، تغییرات دیسک شروع می‌شود و پس از تخریب، نقش جاذب نیروی خود را از دست داده، لوردوز کاهش می‌یابد و بیمار در حفظ ایستایی خود دچار مشکل می‌شود.

شکستگی‌های فشرده ی مهره‌ها: شکستگی متعدد مهره‌ها به خصوص در اثر پوکی استخوان باعث از بین رفتن انحنای طبیعی شده و لذا سندرم کمر صاف ایجاد می‌شود.

بیماری اسپوندیلیت انکلیوزان: یک بیماری التهابی مزمن است که ستون فقرات را در هم درگیر می‌نماید و در نهایت باعث کاهش لوردوز می‌شود.

سندرم پس از جراحی لانیکتومی: بدن در بعضی مواقع بعد از لامینکتومی و فشار زدایی ریشه های عصبی، کاهش لوردوز داده و باعث ایجاد ناپایداری رخ می‌شود.

تشخیص سندرم کمر صاف

قدم اول مثل همه موارد شرح حال دقیق است. بیمار از عدم توانایی ایستادن صحیح و همچنین درد کمر شاکی است. معمولاً سابقه ای از جراحی یا بیماری التهابی دارد. رادیوگرافی از همه ی طول ستون فقرات ضروری است. رادیوگرافی در حالت ایستاده و زانوهای صاف انجام می‌شود. وضعیت بیمار به صورتی که خود را به جلو خم کرده است مشاهده می‌شود. با خط شاقولی بدن نیز می‌توان دید که این خط از جلوی استخوان خاجی می‌گذرد. در صورت ضرورت MRI و سی تی اسکن و گاه میلوگرام برای بررسی کانال‌های نخاعی و دیسک‌ها انجام می شود.

گودی کمر

یکی از شایعترین اختلالات در انحناهای ستون فقرات، گودی بیش از حد كمر است. در ستون فقرات یكسری فرورفتگی ها و برجستگی هایی در قسمت های مختلف وجود دارد . در حالت طبیعی  ستون فقرات گردن دارای یک انحنا ( تقعر ) به سمت داخل، فقرات پشتی انحنا بسمت خارج ( تحدب ) و ناحیه ی كمر انحنای رو به جلو ) تقعر ) می باشند. این انحنای كمر، اصطلاحاً لوردوز نامیده می شود و اصولا توانایی ایستادن ما تا حد بسیار زیادی مدیون همین انحناهاست. میزان انحنای ستون فقرات در یک ناحیه، بر سایر قسمت ها نیز اثر گذاشته و می تواند آن ها را تغییر دهد .

میزان انحنای كمر بیشتر از حد میزان طبیعی را هیپرلوردوزیس یا گودی بیش از حد كمر می نامند

علائم و نشانه ها

از علائم گودی کمر می توان به موارد زیر اشاره کرد

– گودی کمرباعث درد می شود که گاهی مواقع در توانایی حرکت اثر نامطلوب می گذارد .

–اغلب گودی غیر طبیعی در قسمت کمر دیده می شود وباعث می شود باسن برجسته تر بنظر برسد .

–اگر روی یک سطح سفت دراز بکشید فاصله گودی کمر تا آن سطح خودش را نشان می دهد .

علت ها و دلایل

– ستون فقرات توسط تعداد زیادی عضله محافظت می شود كه سلامت و تعادل آنها در سلامت و نرمال بودن حالت ستون فقرات نقش بسیار مهمی ایفا می كند .

عدم تعادل در عضلات نامبرده  یعنی قوی بودن برخی و ضعف یا گرفتگی بعضی دیگر از آن ها، موجب پدید آمدن ناهنجاری هایی در شكل كلی ستون فقرات خواهد شد .

در این میان نقش عضلات شكمی، بازكننده های مفصل پا به لگن در ایجاد هیپرلوردوزیس، از سایر عضلات مهمتر است .

– آكندروپلازی: این بیماری ارثی بوده و با اختلال در رشد و تكامل استخوان ها و نسوج غضروفی همراه است .

– التهاب دیسک كمر یا قوز بیش از حد ناحیه ی پشت: در این حالت ستون فقرات كمر بطور جبرانی دچار انحنای بیش از حد می گردد .

– چاقی: خصوصا بزرگی بیش از حد شكم و ضعف عضلات این ناحیه باعث كشیدگی بیش از حد ستون فقرات به سمت جلو و افزایش گودی كمر خواهد شد .

– پوكی استخوان: با تسهیل تغییر ارتفاع و شكل نرمال مهره ها باعث تغییر انحناهای طبیعی ستون فقرات می شود .

– دررفتگی تدریجی مهره ها: این حالت اغلب در ناحیه ی كمر دیده می شود و با لغزش یا جابجایی مهره ها همراه است. این بیماران معمولا از كمر درد، احساس جدا شدگی کمر و گودی بیش از حد كمر و برجستگی باسن شكایت دارند .

– ضعف عضلات شكمی در اثر علل مختلف

عوامل

–دمر خوابیدن« نیروی جاذبه» قوس کمر را به سمت پایین کشیده که منجر به کوتاهی عضلات می گردد .

– ضعف عضلات شکم « عضلات راست شکمی» .

– ضعف عضلات کمر

–چاقی « شکم برآمده» رانده شدن عضلات بدلیل نیروی جاذبه و کشیده شدن عضلات داخلی شکم و پشت .

– مادرزادی

– شلی رباط ها « به صورت ارثی دیده می شود» افرادی که شکم را به جلو داده و به سمت عقب خم می شوند .

– ضعف عضلات ران « در بعضی در رفتگی مادر زادی در هر دو ران وجود دارد ».

– در اثر شکستگی یا فشار جابجایی مهره ها روی هم که مرکز ثقل به سمت جلو می باشد « ایجاد درد »

–علت اصلی در حالت نشسته طول عضلات خم کننده ران کوتاه می شوند، یا کمر را به ران نزدیک می کنند« سوئز خاصره» مهم ترین علل کمر درد کوتاهی این عضلات می باشد

سندرم جراحی ناموفق دیسک کمر ،به عوارضی گفته می‌شود که پس از جراحی باز دیسک کمر ایجاد می‌شوند. از این اصلاح در مواردی استفاده می‌شود که جراحی دیسک کمر به نتایج مورد انتظار نرسیده و درد بیمار تسکین پیدا نکرده است. جراحی دیسک کمر همچنین در صورتی ناموفق تلقی می‌شود که موجب بروز عوارضی در حین جراحی یا پس زا آن شود و در نتیجه، مشکلی که جراحی به خاطر آن انجام شده است، تشدید شود و یا مشکلاتی دیگری برای بیماری به وجود بیایند. ناموفق بودن جراحی کمر می‌تواند برای بیمار بسیار آزاردهنده و ناامیدکننده باشد. معمولاً بیمارانی که جراحی باز دیسک کمر را انجام می‌دهند، انتظار دارند که درد کمر آن‌ها بلافاصله پس از جراحی، تسکین پیدا کند، دامنه حرکتی خود را بازیابند، انعطاف‌پذیری سابق خود را داشته باشند  و به کارهای روزمره‌ی خود ادامه دهند. اما متأسفانه انجام چنین عمل تهاجمی در ناحیه ستون فقرات، همیشه با نتایج مورد انتظار همراه نیست و حتی ممکن است درد و ناراحتی بیمار را تشدید کند.

علل ایجاد عوارض

ناموفق بودن و عوارض جراحی دیسک کمر، اغلب بعد از جراحی‌های باز دیسک کمر رخ می‌دهد و می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد:

• یکی از شایع‌ترین علل ناموفق بودن جراحی باز کمر، استفاده از تکنیک‌های بسیار تهاجمی در جراحی است که آسیب زیادی به بافت‌های ستون فقرات می‌زنند. ایجاد برش‌های بزرگ و پاره کردن عضلات، ریسک خونریزی و از دست دادن خون زیاد، عفونت و تشکیل جای زخم و بافت‌های فیبروزی را بالا می‌برد که هر کدام از این موارد می‌تواند موجب بروز عوارض پس از جراحی شود.
• علت شایع دیگر که موجب بروز درد و دیگر عوارض پس از جراحی باز کم می‌شود، تشکیل بافت فیبروزی در جای زخم‌های جراحی است. زمانی که بدن در حال ترمیم و بازسازی زخم‌های ایجاد شده در پوست، بافت‌های همبند، تاندون‌ها و رباط‌ها است برای جوش دادن زخم‌ها، بافت اضافی تشکیل می‌شود. این بافت اضافی می‌تواند به کانال نخاعی فشار وارد کند و موجب گیرافتادگی شاخه‌های عصبی شود. از سوی دیگر در جراحی‌های فیوژن که دو مهره از ستون فقرات قرار است به هم متصل شوند، ممکن است بافت‌های فیبروزی مانع از جوش خوردن مهره‌ها به هم شوند.
• ممکن است شاخه‌ی عصبی که طی عمل جراحی، فشار از روی آن برداشته‌شده است، به خوبی بهبود پیدا نکند و همچنان بعد از جراحی نیز موجب درد و علائم دیگر شود.
• ممکن است بعد از عمل جراحی، رباط‌های ستون فقرات دچار عدم ثبات شوند و همچنین ممکن است بیرون‌زدگی دیسک، مجدداً رخ دهد.

عواملی که موجب می‌شوند ریسک بروز عوارض جراحی دیسک کمر بالاتر برود، عبارتند از:

• تشکیل بافت فیبروزی در جای زخم
• باقی ماندن استخوان یا تکه‌های دیسک که بر روی عصب فشار می‌آورند
• آسیب به شاخه‌های عصبی
• عدم تشخیص صحیح مشکل بیمار
• عدم انجام درمان به نحو مناسب
• انجام جراحی در محل نادرست از ستون فقرات
• عدم جوش خوردن مهره‌ها به هم (در جراحی فیوژن)

عوارض جراحی دیسک کمر

سندرم جراحی ناموفق دیسک کمر، یک اصطلاح عمومی است و در واقع به مجموعه علائمی گفته می‌شود که بعد از جراحی باز و تهاجمی ستون فقرات بروز می‌کنند. این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد مداوم در محل انجام جراحی
• ایجاد درد کمر جدید در ناحیه‌ای که قبلاً دردناک نبوده است.
• بهبودی بسیار طولانی یا عدم بهبودی پس از جراحی
• عدم توانایی حرکت دادن ستون فقرات
• خشکی و گرفتگی کمر
• گزگز و بی‌حسی دست و پاها یا درد منتشر شونده از ستون فقرات به دست و پا
• بی‌ثباتی مفاصل ستون فقرات
• ضعف عضلانی
• افسردگی و اضطراب بیمار
• اختلالات خواب
• وابستگی به داروهای مسکن
• درد ناشی از تشکیل بافت فیبروزی در جای زخم جراحی

علل متعددی برای سردرد در ناحیه ی پشت گوش وجود دارد که با درمان مناسب پزشکی، می تواند برطرف شود. سردرد در ناحیه ی پشت گوش به هر دردی که در این منطقه ی خاص در سر سرچشمه می گیرد، اطلاق می شود. اگرچه سردردها بسیار شایع هستند اما سردردهایی که به طور انحصاری به ناحیه ی پشت گوش محدود شوند، نسبتا غیر معمول هستند.
این نوع از سردردها می توانند علل مختلفی از آسیبهای عصبی تا مشکلات دندانی را شامل شوند. علت سردرد در پشت گوش، تعیین کننده ی علائم و شیوه ی درمان آن است.
در این مقاله، به بررسی علائم و نشانه های سردرد در پشت گوش و جزئیاتی در مورد علل آن و همچنین چگونگی درمان و تسکین درد و علائم همراه آن می پردازیم.

علل
چند علت احتمالی برای سردرد پشت گوش وجود دارد که شامل موارد زیر است:

نورالژی اکسیپیتال
یکی از شایع ترین علل سردرد در پشت گوش، بیماری نورالژی اکسیپیتال یا نورالژی پس سری است.
نورالژی پس سری، زمانی رخ می دهد که اعصاب اکسیپیتال یا اعصابی که از بالای نخاع به پوست سر می روند، مجروح و یا ملتهب شوند.
مردم اغلب این درد شدید در ناحیه ی پشت گوش را با میگرن یا انواع سردردهای مشابه به دلیل شباهت علائم آنها اشتباه می گیرند.
افرادی که از نورالژی اکسیپیتال رنج می برند، این درد را دردی مزمن، تیرکشنده و ضرباندار توصیف می کنند. آنها همچنین آن را مانند احساس دریافت شوک الکتریکی در نواحی گردن، پشت سر و پشت گوش توصیف می کنند. نورالژی اکسیپیتال در نتیجه ی فشار یا تحریک اعصاب پس سری اتفاق می افتد و به طور معمول تنها در یک طرف سر بروز می کند. در برخی موارد، فشار یا تحریک شاید به دلیل التهاب، انقباض بیش از حد عضلات، یا آسیب باشد. اغلب، پزشکان نمی توانند دلیلی برای نورالژی اکسیپیتال پیدا کنند.

ماستوئیدیت

ماستوئیدیت، عفونت استخوان ماستوئید است که مستقیما در پشت گوش قرار دارد. این عفونت در کودکان نسبت به بزرگسالان بسیار شایع تر است و به طور کلی به درمان بدون هیچگونه عارضه ای پاسخ می دهد. ماستوئیدیت باعث سردرد در پشت گوش و همچنین تب، ترشح از گوش، خستگی و از دست دادن شنوایی در گوش مبتلا می شود.

TMJ

مفاصل گیجگاهی فکی (TMJ) گوی ها و کاسه های مفاصل فک می باشند. این مفاصل می توانند ملتهب و دردناک شوند. TMJ می تواند باعث tmjدرد در ناحیه ی پشت گوش شود که معمولا با درد فک همراه است. در حالی که بسیاری از افراد با التهاب TMJ احساس درد در فک و پشت گوش دارند، عده ی دیگر فقط ممکن است سردرد را در ناحیه ی پشت گوش تجربه کنند.
TMJ می تواند بر اثر فشار، دندان قروجه، آرتریت، صدمه و ناترازی آرواره ایجاد شود.

علائم
علائم سردرد پشت گوش می تواند بر اساس علل آن متفاوت باشد. نورالژی پس سری ممکن است با درد شدید در پشت سر و یا ناحیه ی بالایی گردن همراه باشد. اغلب، می تواند از گردن شروع و تا پشت سر ادامه یابد. این درد اپیزودیک است و مانند یک شوک الکتریکی در پشت سر و یا گردن احساس می شود.
علایمی از عفونت، مثل تب و یا خستگی، اغلب همراه با ماستوئیدیت دیده می شود. افرادی با تجربه ی TMJ ممکن است سفتی فک و درد را علاوه بر سردرد پشت گوش احساس کنند.

علائم دیگری که افرادی دارای سردرد در پشت گوش ممکن است تجربه کنند، عبارتند از:

درد در یک یا هر دو طرف سر
حساسیت به نور
درد، سوزش و درد ضرباندار
درد پشت چشم
حساسیت به لمس پوست سر
درد با حرکت گردن
تشخیص

علل اصلی سردرد در ناحیه ی پشت گوش اغلب با هم همپوشانی دارند. تشخیص صحیح بسیار مهم است زیرا به انتخاب درمان مناسب کمک می کند.
برای تشخیص، پزشک در مورد سوابق پزشکی بیمار سوال خواهد کرد. اطلاعات باید جراحتهای اخیر در ناحیه ی گردن، یا صدمات به ستون فقرات را شامل شود.
پس از آن، پزشک احتمالا یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. برای این کار، پزشک محکم از طریق لمس در نواحی پشت سر و قاعده ی جمجمه برای تولید دردی مشابه با آنچه بیمار از آن شکایت دارد، فشار وارد می کند. این معاینه برای بررسی نورالژی اکسیپیتال است که در بسیاری از موارد به لمس حساس است.
قدمهای بعدی در تشخیص ممکن است شامل یک تزریق برای بی حس کردن اعصاب این ناحیه باشد، اگر درد فرد تسکین یابد به احتمال زیاد علت درد، بیماری نورالژی اکسیپیتال بوده است.
در موارد غیر معمول تر، دکتر ممکن است برای تایید یا رد کردن علل دیگر، درخواست MRI یا آزمایش خون دهد.
اگر نورالژی اکسیپیتال به عنوان علت احتمالی درد در معاینه ی اولیه رد شود، پزشک احتمالا به دنبال نشانه هایی از ماستوئیدیت، از جمله تب و ترشح از گوش خواهد رفت.
برای تشخیص بیشتر، پزشک ممکن است فک را بررسی و یا به بیمار توصیه کند که به یک دندانپزشک برای مشکلات مفاصل گیجگاهی فکی( TMJ) مراجعه نماید