روش مانیپولاسیون یک نوع درمان دستی است که برای درمان بیماری های ستون فقرات و مفاصل محیطی کاربرد فراوانی دارد. روش مانیولاسیون یک نوع روش غیر جراحی است و نقش موثری در درمان اکثر بیماری های مرتبط با ستون فقرات و مفاصل محیطی دارد. در این مقاله تمام اطلاعاتی که باید در خصوص روش مانیپولاسیون را بدانید را آماده کرده ایم. با ما همراه شوید.

ستون فقرات دارای ساختار و عملکرد متعدد و پیچیده ای است که چالش هایی را در مسیر درمان بیماری های این قسمت از بدن ایجاد می کند. اختلال در یک قسمت از ستون مهره ای، سایر نواحی آنرا متاثر می کند مثلا بیرون زدگی دیسک کمر باعث فشار به مهره ها، مفاصل بین مهره ای (مفاصل فاست) و لیگامان شده و باعث درد و تغییرات پاتولوژیک حاد و مزمن در این ساختارها می گردد به نحوی که گاهی این عوارض ثانویه مشکل اصلی بیمار را تشکیل می دهد. بنابراین ما در درمان دیسک کمر یا گردن نباید فقط به خود دیسک توجه کنیم بلکه ستون فقرات را بعنوان یک کلیت یکپارچه در نظر بگیریم و درمان را به صورت جامع طراحی کنیم تا عملکرد جزء به جزء و کلی ستون مهره ای را ارتقا دهیم.

درمان های دستی مانیپولاسیون بر چه اساسی ایجاد شده اند و چه نتیجه ای دارند؟

درمان های دستی مانیپولاسیون بر اساس عملکرد و دامنه حرکتی طبیعی و نرمال ستون فقرات ایجاد شده است که نتیجه آن نه تنها کاهش درد بلکه بهبود عملکرد ستون مهره ای است. در حیطه درمان های دستی فقط به معلول توجه نمی شود بلکه شناسایی و رفع عامل ایجاد کننده ناهنجاری نیز اهمیت دارد. مثلا چرا فقط یکی از دو همکار که از نظر سنی و شرایط کار و زندگی مشابهند، دچار بیمار دیسک شده است؟ آیا به غیر از عوامل ژنتیک موارد قابل اصلاحی وجود دارد تا از بروز بیماری های ستون فقرات پیش گیری کرد؟ یک محدودیت حرکتی یا عدم تقارن ساختاری و عملکردی در مهره ها می تواند زمینه ساز بسیاری از موارد بیرون زدگی دیسک یا آرتروز کمر و گردن باشد.

درمان های دستی یا مانیپولاسیون

آگاهی متخصصین طب فیزیکی از بیومکانیک بدن انسان و نحوه بوجود آمدن اختلالات فیزیکی در سیستم اسکلتی بدن، راهکارهای درمانی آنها را نیز از طریق روشهای فیزیکی و حرکتی فراهم نموده است. یکی از این راهکارها استفاده از مانورهای حرکتی روی ستون فقرات توسط دستان ماهر پزشک متخصص طب فیزیکی است. این مانورها یا تکنیک های حرکتی را اصطلاحاٌ درمانهای دستی یا مانیپولاسیون می گوئیم.

درمانهای دستی یک روش فوق تخصصی در رشته طب فیزیکی و توانبخشی است. استفاده از این روش نه تنها می بایست بوسیله پزشکان متخصص صورت گیرد، بلکه گذراندن دوره های معتبر آموزشی تئوری و عملی درمانهای دستی نیز الزامی است. موفقیت در انجام این روش درمان علاوه بر دارا بودن شرایط ذکر شده نیازمند تجربه کافی نیز می باشد.

امروزه در دنیا مکاتب مختلفی از رشته های پزشکی در زمینه درمانهای دستی به فعالیت علمی و تحقیقاتی و معالجه بیماران مشغول هستند. از چند سال قبل که رشته تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی بعنوان یکی از رشته های تخصصی بالینی پزشکی قدم به عرصه تشخیص و معالجه بیماران گذاشت، انقلابی در مداوای بیماران مبتلا به اختلالات سیستم عضلانی-اسکلتی بوجود آورد.

نتایج درمان از این طریق گاهی بسیار جالب و معجزه آساست. چرا که بدنبال انجام درمانهای دستی اغلب دردهایی که به وضوح دارای منشاء ستون فقرات هستند بصورت تماشایی بهبود می یابند و حتی برخی از اوقات دردهایی که ظاهراً هیچگونه ارتباطی با ستون فقرات ندارند نیز از بین می روند. در ستون فقرات انسان، مهره ها، دیسکهای بین مهره ای، مفاصل بین مهره ها، لیگامانها، تاندونها، عروق، اعصاب و … همگی با نظم بسیار شگرف و دقیقی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و توانمندی ایستایی انسان را فراهم می آورند. هرگونه بهم خوردگی این نظم ولو در حد خیلی کم موجب بروز اختلالاتی از جمله درد می گردد. این علامت یعنی درد ممکن است در همان منطقه از ستون فقرات احساس شود یا در یک ناحیه دیگر تحت عنوان دردهای راجعه بروز کند.

علامت شایع دوم (بعد از درد) محدودیت حرکتی در آن منطقه از ستون فقرات است. بعبارتی دامنه حرکتی قطعات درگیر ستون فقرات در اثر بهم خوردگی نظم ما بین آنها از بین می رود و در بررسی بالینی متوجه علائم یا یافته هایی می شویم که دلالت کامل بر این تشخیص می کند و بعد از انجام مانیپولاسیون یا درمانهای دستی موفق این علائم برطرف می شوند. مهمترین این علائم وجود درد یا حساسیت موضعی در فشار مستقیم بر قطعه درگیر ستون فقرات است و نکته مهم همین دردناک بودن قطعه حرکتی ستون فقرات است (قطعه حرکتی مجموعه 2 مهره ستون فقرات بهمراه تمامی عناصر و ساختمانهای وابسته به آن دو مهره می باشد) و در مرحله بعد و با درجه اهمیت کمتر، محدودیت حرکتی مربوط به آن قطعه حرکتی می باشد.

بر اساس مجموعه این یافته ها، اصطلاح تشخیصی “اختلال عملکرد کوچک بین مهره ای دردناک” بکار میرود. این اختلال غالباً در نتیجه ضربه، فشار، حرکات نادرست، وضعیت های بدنی غلط حین کار و حتی نشستن و ایستادن و خوابیدن غلط ایجاد می گردند. اصطلاح کوچک برای این اختلال از این جهت بکار برده می شود که در رادیوگرافی معمولاً نشانه ای دیده نمی شود. در خیلی موارد نیز اختلالات متعدد و شدید جداگانه ای همچون بیرون زدگی دیسک ما بین مهره ها وجود دارد که در این مورد قطعاً اختلال عملکرد ما بین مهره ها نیز رخ داده است.

تجربیات ما نشان می دهند که اکثر دردهای ستون فقرات ناشی از اختلال عملکرد کوچک بین مهره ای است. سایر علائم یا نشانه های همراه با درد در این اختلال عبارتند از:

افزایش ضخامت پوست که توام با درد در هنگام گرفتن و غلتاندن پوست بوجود می آید (عصب دهی این ناحیه از پوست باید از همان قطعه مهره های دچار اختلال عملکرد باشد)

افزایش تونیسیته عضلانی موضعی (در عضلاتی که عصب گیری آنها از همان قطعه مهره ای دچار اختلال می باشد)

درد یا افزایش حساسیت موضعی در لمس محل اتصال رباط یا تاندون به عضله یا به استخوان

مجموعه نشانه های مذکور تحت نام دیگری بصورت سندرم پوستی رباطی ضریعی عضلانی دردناک قطعه ای یا (Segmental Cellulo-Teno-Periosteo-Myalgia Syndrome) نیز گفته می شود. بنابراین می تواند همه یا بخشی از علائم مربوطه بصورت علائم پوستی، علائم تاندونی، علائم ضریع استخوان یعنی درد یا حساسیت موضعی روی استخوان (ضریع یعنی هر پوست یا همان پرده پوشاننده استخوان) و علائم عضلانی بصورت ضعف یا خستگی یا درد عضلانی را دارا باشند و عامل ایجاد دردهای کاذب عصبی مفصلی و یا احشایی به حساب آیند.

تظاهر دردهای پوستی یا بی حسی و سوزن سوزن شدن پوستی در منطقه بخصوصی از پوست متعلق به همان قطعه ستون فقرات نشانه ای از آزار یا آسیب ریشه عصب نخاعی است و می تواند توجیه کننده دردهای پشتی با منشاء گردنی و یا کمر درد با منشاء ستون فقرات پشتی باشد. از اینروست که در بسیاری از مردم که نشانه های درد واقعی و علائم آزار دهنده همراه با درد را اظهار می کنند تصویر برداری ستون فقرات آنها کاملاً نرمال است و نشان دهنده ضایعاتی نیست که با درد بیمار مطابقت کند.

در چنین مواردی است که پیدا کردن اختلال عملکرد کوچک بین مهره ای یا سندرم پوستی ضریعی رباطی عضلانی دردناک قطعه ای با ارزش بوده و به ما اجازه می دهد بسیاری از دردهای عمومی ستون فقرات با علت نامشخص را که تا کنون معالجه نشده اند (علیرغم مراجعات مکرر به پزشکان و درمانهای گوناگون) به لطف خداوند تشخیص بدهیم و درمان نمائیم و یا بسیاری از حالاتی که تشخیص داده شده اند مانند فتق دیسک بین مهره ای و پیشنهاد اعمال جراحی برایشان داده شده است یا آرتروز مهره ها که درمان خاصی بر ایشان وجود ندارد می توانند از طریق روش درمانهای دستی توسط متخصص طب فیزیکی حاذق و مجرب معالجه شوند.

چه بیماری هایی با درمانهای دستی مانیپولاسیون قابل درمان هستند:

دردهای مزمن گردن

سردردهای با منشاء گردنی

میگرن گردنی

گردن درد حاد (ناگهانی و شدید)

گردن دردهای مکرر

دردهای تیرکشنده از گردن به پشت کتف، شانه یا بازوها و دستها

دردهای مزمن پشت ستون فقرات (پشت قفسه سینه)

دردهای حاد (ناگهانی و شدید) بین دو کتف

رگ به رگ شدن دنده ها

کمر درد مزمن

کمر درد با منشاء دیسک بین مهره ای کمری

کمر درد با منشاء ستون فقرات پشتی (پشت قفسه سینه ای)

کمر درد حاد (ناگهانی و شدید)

درد سیاتیک (پشت ران)

درد عصب رانی (جلوی ران)

بی حسی ناحیه کنار و جلوی ران (مرالژی)

درد دنبالچه

خواب رفتگی اندام های فوقانی

درد آرنج (با منشاء گردن)

درد زانو با منشاء ستون فقرات

درد کاذب احشائی با منشاء ستون فقرات (مانند دردهای جلوی قفسه سینه که با درد قلبی اشتباه می شوند یا دردهای شکمی که با دردهای روده ای، کیسه صفرا و … اشتباه می شوند)

هدف اصلی در درمان های دستی جا انداختن دیسک کمر و گردن

پس هدف اصلی در درمان های دستی برگرداندن ستون فقرات به وضعیت ساختاری و عملکردی طبیعی است که ممکن است بعلت فتق دیسک یا بیماری دیگری از دست رفته باشد. البته در نتیجه ی این اصلاح وضعیت، درد بیمار نیز به مقدار قابل توجهی کاهش می یابد حتی با یک جلسه درمان.

اگرچه دیسک بیرون زده با درمانهای مختلف کمی جمع می شود و اغلب در اولین جلسه درمان، بیمار بهبود قابل توجهی را تجربه می کند اما اصطلاح جااندازی دیسک را نمی توان به کار برد؛ جااندازی غالبا برای مفاصل محیطی بکار می رود. مانند هر روش درمانی دیگر، برای درمانهای دستی، عوارض، موارد ممنوعیت یا احتیاط وجود دارد که پزشک معالج باید به آنها توجه کند تا این درمان عوارضی را بدنبال نداشته باشد.

موارد ممنوعیت انجام درمانهای دستی مانیپولاسیون:

پوکی استخوان شدید، روماتیسم مفصلی، سابقه شکستگی مهره، عفونت یا تومور ستون فقرات، شلی مفصلی شدید، نداشتن مهارت کافی فرد انجام دهنده ،..

تعداد جلسات مورد نیاز متغیر بوده و به نوع بیماری و شدت آن بستگی دارد و معمولا بین سه تا شش جلسه است. محدودیت سنی برای درمانهای دستی وجود ندارد اما در کودکان و افراد مسن با احتیاط انجام می شود.

بعد از انجام درمانهای دستی، ورزشهای مخصوص همان بیماری آموزش داده شده و سایر اقدامات توانبخشی باید صورت پذیرد تا نتیجه درمان طولانی مدت باشد.

سندرم جراحی ناموفق دیسک کمر ،به عوارضی گفته می‌شود که پس از جراحی باز دیسک کمر ایجاد می‌شوند. از این اصلاح در مواردی استفاده می‌شود که جراحی دیسک کمر به نتایج مورد انتظار نرسیده و درد بیمار تسکین پیدا نکرده است. جراحی دیسک کمر همچنین در صورتی ناموفق تلقی می‌شود که موجب بروز عوارضی در حین جراحی یا پس زا آن شود و در نتیجه، مشکلی که جراحی به خاطر آن انجام شده است، تشدید شود و یا مشکلاتی دیگری برای بیماری به وجود بیایند. ناموفق بودن جراحی کمر می‌تواند برای بیمار بسیار آزاردهنده و ناامیدکننده باشد. معمولاً بیمارانی که جراحی باز دیسک کمر را انجام می‌دهند، انتظار دارند که درد کمر آن‌ها بلافاصله پس از جراحی، تسکین پیدا کند، دامنه حرکتی خود را بازیابند، انعطاف‌پذیری سابق خود را داشته باشند  و به کارهای روزمره‌ی خود ادامه دهند. اما متأسفانه انجام چنین عمل تهاجمی در ناحیه ستون فقرات، همیشه با نتایج مورد انتظار همراه نیست و حتی ممکن است درد و ناراحتی بیمار را تشدید کند.

علل ایجاد عوارض

ناموفق بودن و عوارض جراحی دیسک کمر، اغلب بعد از جراحی‌های باز دیسک کمر رخ می‌دهد و می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد:

• یکی از شایع‌ترین علل ناموفق بودن جراحی باز کمر، استفاده از تکنیک‌های بسیار تهاجمی در جراحی است که آسیب زیادی به بافت‌های ستون فقرات می‌زنند. ایجاد برش‌های بزرگ و پاره کردن عضلات، ریسک خونریزی و از دست دادن خون زیاد، عفونت و تشکیل جای زخم و بافت‌های فیبروزی را بالا می‌برد که هر کدام از این موارد می‌تواند موجب بروز عوارض پس از جراحی شود.
• علت شایع دیگر که موجب بروز درد و دیگر عوارض پس از جراحی باز کم می‌شود، تشکیل بافت فیبروزی در جای زخم‌های جراحی است. زمانی که بدن در حال ترمیم و بازسازی زخم‌های ایجاد شده در پوست، بافت‌های همبند، تاندون‌ها و رباط‌ها است برای جوش دادن زخم‌ها، بافت اضافی تشکیل می‌شود. این بافت اضافی می‌تواند به کانال نخاعی فشار وارد کند و موجب گیرافتادگی شاخه‌های عصبی شود. از سوی دیگر در جراحی‌های فیوژن که دو مهره از ستون فقرات قرار است به هم متصل شوند، ممکن است بافت‌های فیبروزی مانع از جوش خوردن مهره‌ها به هم شوند.
• ممکن است شاخه‌ی عصبی که طی عمل جراحی، فشار از روی آن برداشته‌شده است، به خوبی بهبود پیدا نکند و همچنان بعد از جراحی نیز موجب درد و علائم دیگر شود.
• ممکن است بعد از عمل جراحی، رباط‌های ستون فقرات دچار عدم ثبات شوند و همچنین ممکن است بیرون‌زدگی دیسک، مجدداً رخ دهد.

عواملی که موجب می‌شوند ریسک بروز عوارض جراحی دیسک کمر بالاتر برود، عبارتند از:

• تشکیل بافت فیبروزی در جای زخم
• باقی ماندن استخوان یا تکه‌های دیسک که بر روی عصب فشار می‌آورند
• آسیب به شاخه‌های عصبی
• عدم تشخیص صحیح مشکل بیمار
• عدم انجام درمان به نحو مناسب
• انجام جراحی در محل نادرست از ستون فقرات
• عدم جوش خوردن مهره‌ها به هم (در جراحی فیوژن)

عوارض جراحی دیسک کمر

سندرم جراحی ناموفق دیسک کمر، یک اصطلاح عمومی است و در واقع به مجموعه علائمی گفته می‌شود که بعد از جراحی باز و تهاجمی ستون فقرات بروز می‌کنند. این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد مداوم در محل انجام جراحی
• ایجاد درد کمر جدید در ناحیه‌ای که قبلاً دردناک نبوده است.
• بهبودی بسیار طولانی یا عدم بهبودی پس از جراحی
• عدم توانایی حرکت دادن ستون فقرات
• خشکی و گرفتگی کمر
• گزگز و بی‌حسی دست و پاها یا درد منتشر شونده از ستون فقرات به دست و پا
• بی‌ثباتی مفاصل ستون فقرات
• ضعف عضلانی
• افسردگی و اضطراب بیمار
• اختلالات خواب
• وابستگی به داروهای مسکن
• درد ناشی از تشکیل بافت فیبروزی در جای زخم جراحی

«دیسک کمر یا سیاتیک؟» سوالی است که اغلب مبتلایان به کمردرد، پادرد، بی حسی و گزگز در پاها با آن مواجه می شوند. حقیقت این است که دیسک و سیاتیک هر دو از اعضای مهم بدن انسان هستند و بیماری محسوب نمی شوند، بلکه درگیری آنهاست که باعث ایجاد علائم و درد برای بیمار می شود. بسیاری از مبتلایان به دردهای کمر به علت شباهت علائم اختلال در دیسک های بین مهره ای و عصب سیاستک مدت ها دچار سرگردانی می شوند و از مطبی به مطب دیگر مراجعه می کنند. این درگیری ها گاهی به هم مرتبط و گاهی کاملا از یکدیگر جدا هستند و تنها پزشک متخصص و حاذق است که می تواند این موضوع را تشخیص دهد.

از آنجایی که اغلب افراد تعریف دقیقی از این دو بیماری ندارند و نام آنها را جابجا استفاده می کنند. این مطلب را به دردهای کمر و ارتباط آنها با دیسک های بین مهره ای و عصب سیاتیک اختصاص دادهایم. بدن انسان دارای 24 مهر ستون فقرات است؛ 7 مهر در ناحیه گردن، 12 مهره متصل به دنده در ناحیه قفسه سینه و 5 مهره در ناحیه کمر. در امتداد مهره ها نیز استخوان خاجی و دنبالچه قرار گرفته است. میان هر یک از مهره های ستون فقرات، یک دیسک قرار دارد که مانند ضربه گیر، فشارهای وارد شده به ستون مهره ها را جذب و خنثی می کند. هر دیسک دارای یک هسته متحرک به نام «نوکلئوس پالپوزوس» است که حالت ژله مانند دارد.

دیسک یا سیاتیک؟ مساله این است؟

این هسته با حلقه های فیبری غضروفی پوشیده شده و محافظت می شود درواقع دیسک مانند یک واشر ضخیم است که در مرکز آن یک عدسی متحرک قرار دارد. در زمان تولد تقریبا 80 درصد از محتوای دیسک را آب تشکیل می دهد، اما با بالارفتن سن به تدریج از آب موجود در دیسک کاسته می شود و خاصیت ارتجاعی آن کاهش می یابد. فشار عمودی نیروی جاذبه بر ستون فقرات و فعالیت هایی مانند بلندکردن اشیای سنگین، وضعیت های نادرست ایستادن، نشستن و خوابیدن و حوادث، تصادفات و… نیز احتمال درگیری و آسیب دیسک را بالا می برند.

درگیری دیسک 5 مرحله دارد

درگیری دیسک های بین مهره ای در 5 مرحله اتفاق می افتد؛ از جمله برجستگی خفیف (بالجینگ)، برجستگی شدید (پروتروژن)، بیرون زدگی متوسط (اکستروژن)، بیرون زدگی کامل (هرنیشن) و جداشدگی (سکوئستریشن)، در مرحله بالجینگ، هسته مرکزی دیسک دچار صدمه نشده و فیبر پوشاننده خود را پاره نکرده است. درواقع، فقط مقداری فشار به نخاع وارد می کند.

در مرحله پروتروژن، فشار هسته دیسک به بیرون بیشتر است، اما همچنان حلقه های فیبری پوشاننده خود را پاره نکرده و به بیرون راه نیافته است. در مرحله اکستروژن، هسته دیسک حلقه های فیبری دور خود را پاره کرده و تا حدودی بیرون زده است. در مرحله هرنیشن بیرون زدگی محتوای دیسک افزایش یافته است. در مرحله سکوئستریشن نیز بخشی از محتوای دیسک جدا و وارد کانال نخاع شده است.

دردی که از کمر به پا می زند

مهم ترین علامت درگیری دیسک کمر، درد در ناحیه کمر است که می تواند به عمق باسن، پشت ران و پشت زانو منتشر شود. خیلی اوقات نیز این درد از زانو رد می شود و به پشت پاشنه پا و انگشت های پا می رسد. درد ناشی از درگیری دیسک کمر عمیق است و در صورت تحریک سیستم عصبی با علائم کرخی، گزگز شدن و بی حسی پاها همراه می شود. بعضی از بیماران نیز علائم درگیری دیسک کمر را به صورت خشکی، سردی یا داغی در ناحیه پا یا خالی شدن پاها تجربه می کنند.

تفاوت سیاتیک و دیسک کمر

عصب سیاتیک طولانی ترین عصب بدن انسان است که از ناحیه کمری آغاز می شود و تا انتهای پا امتداد دارد. این عصب که خود از اتصال چند ریشه عصبی (S3-L4) تشکیل شده است از پشت باسن عبور کرده و نواحی مختلف پا را از لحاظ حسی و حرکتی، عصب دهی می کند. بیرون زدگی، پارگی یا ورود محتوای ژلاتینی دیسک های بین مهره ای به کانال نخاع می تواند با ایجاد فشار بر عصب سیاتیک باعث ایجاد درد و علائمی مانند گزگز و بی حسی در پاها و انگشتان پا شود.

دروافع 90 درصد از دردهای سیاتیک به دلیل بیرون زدگی دیسک های کمر ایجاد می شوند. با این حال، وجود علائم سیاتیک همیشه دلیل بر بیرون زدگی دیسک کمر نیست. عصب سیاتیک در حدود 17 درصد از افراد از داخل عضله پیریفورمیس (عضله ای کوچک در عمق لگن و باسن) عبور می کند، بنابراین گرفتگی یا کوتاه شدن این عضله می تواند با تحریک عصب سیاتیک باعث ایجاد درد و علائم درگیری عصب شود.

خیلی از این افراد هنگام نشستن روی باسن دچار تشدید درد می شوند. عدم تعادل در عضلات سمت چپ و راست کمر نیز در بعضی موارد می تواند با کشش مهره ها به سمت خود باعث تحریک عصب سیاتیک در ناحیه کمر و علائم ناشی از آن شود. حوادث، ضربه و تصادفات از دیگر دلایلی هستند که با آسیب به عصب سیاتیک می توانند درد و ناراحتی در نواحی پا ایجاد کنند. لازم به ذکر است بعضی از بیماری های متابولیک مثل دیابت هم می توانند باعث علائمی مانند گزگز و مورمور در پاها شوند، در حالی که هیچ ارتباطی با درگیری سیاتیک ندارند.

عوامل درگیری دیسک کمر

عوامل مختلفی در بیرون زدگی و درگیری دیسک کمر دخیل هستند. چاقی، بلندکردن اشیای سنگین، شیوه نادرست خم شدن، وضعیت های نامناسب بدن هنگام نشستن، ایستادن و خوابیدن، ورزش نکردن، ورزش غیراصولی، تصادف و حوادث، ناهنجاری های مادرزادی، گودی بیش از حد یا کمتر از حد کمر، بارداری و جابجایی، سابلاکسیشن و سرخوردگی مهره ها روی یکدیگر همگی از عوامل موثر در درگیری دیسک های بین مهره ای و درد و ناراحتی ناشی از آن هستند. استرس و اضطراب نیز با افزایش ترشح هورمون کورتیزول و افزایش التهاب در بدن به طور غیرمستقیم باعث تشدید دردهای دیسک کمر می شوند. استعمال دخانیات از دیگر عواملی است که به طور غیرمستقیم بر دردهای ناشی از درگیری دیسک تاثیر می گذارد.

تشخیص از طریق معاینه و ام آر آی

مشکلات دیسک کمر معمولا با معاینه قابل تشخیص هستند، اما برای ارزیابی دقیق محل و میزان بیرون زدگی دیسک باید تصویربرداری ام آر آی یا رادیولوژی انجام شود. یکی دیگر از راه های تشخیص میزان درگیری دیسک و تاثیر آن بر سیستم عصبی، گرفتن نوار عصب و عضله است، به خصوص زمانی که تنگی کانال نخاعی ایجاد شده باشد. البته گرفتن عکس رادیولوژی و نوار عصب و عضله حتما باید بجا باشد. در غیر این صورت اطلاعات مهمی به پزشک نمی رساند. برای تشخیص میزان قدرت عضلانی بیمار و برابر بودن آن در سمت راست و چپ، معاینه کفایت می کند. اگر در معاینه مشخص شود قدرت عضلانی از حد لازم کمتر است، گرفتن نوار عصب و عضله ضروری خواهدبود.

پیشگیری از آسیب های دیسک کمر

حفظ وضعیت مناسب بدن حین راه رفتن، ایستادن، نشستن و خوابیدن، خودداری از خم و راست شدن به شیوه نادرست، تقویت عضلات و انعطاف پذیری آنها با ورزش اصولی منظم، انجام حرکات اصلاحی تجویزشده از سوی پزشک، استفاده از مایعات به اندازه کافی و اصلاح گودی بیش از حد یا کمتر از حد کمر و… به پیشگیری از درگیری دیسک کمر کمک می کنند.
خیلی اوقات افراد بعد از خم شدن به سمت زمین برای برداشتن اشیا یا بستن بند کفش و… دچار درد دیسک کمر می شوند، بنابراین آشنایی با شیوه درست خم شدن روی زمین از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای این منظور باید حتما به جای خم شدن از کمر، به شیوه اسکات از زانو خم شوید و خود را به زمین نزدیک کنید. اگر هم توانایی این حرکت را نداشته باشید باید حتما ضعف بدن را با کمک پزشک متخصص برطرف کنید.

درگیری دیسک همیشه درد ندارد

کمردرد ناشی از درگیری دیسک اوایل معمولا قدری خفیف است که فرد به آن توجهی نمی کند. این درد اغلب با خواب و استراحت شبانه برطرف می شود و دوباره با انجام فعالیت های مختلف تا انتهای روز ظاهر خواهدشد. روند بهبود درد با خواب برای مدتی ادامه پیدا می کند تااینکه به تدریج درگیری دیسک افزایش می یابد. میزان درد ناشی از درگیری دیسک به آناتومی بدن فرد نیز بستگی دارد. برای مثال اگر کانال نخاع گشاد باشد، بیرون زدگی دیسک ممکن است دردی برای فرد ایجاد نکند، اما اگر این کانال تنگ باشد حتی یک بیرون زدگی خفیف دیسک هم می تواند باعث درد شدید شود. گاهی اوقات هم افراد مبتلا به درگیری دیسک کمر دچار درد نی شوند و آن را فقط با گزگز شدن و بی حسی در پا تجربه می کنند. درواقع، این موضوع به محل درگیری دیسک بستگی دارد.

شاید این درد ناشی از دیسک یا سیاتیک نباشد

کمردرد همیشه بر اثر درگیری دیسک یا سیاتیک اتفاق نمی افتد. برای مثال «نشانگان فاست» یکی از عواملی است که با درگیری مفصل مهره کرم باعث ایجاد درد کمر می شود. گرفتگی های عضلانی کمر و بیماری هایی مثل سرطان پروستات و مشکلات کلیه نیز می توانند باعث انتشار درد به کمر شوند. قوس زیاد یا کم کمر از دیگر عوامل درد در این ناحیه است که می تواند در آینده خطر درگیری دیسک های بین مهره ای را افزایش دهد. تشخیص این موارد بسیار مهم است زیرا می توان با درمان به موقع از تبدیل شدن آنها به درگیری دیسک پیشگیری کرد.

رابطه شغل و دیسک کمر

علاوه بر دیسک های بین مهره ای ناحیه کمر، درگیری دیسک های ناحیه گردن نیز می توانند برای افراد مشکل ساز شوند. درگیری دیسک گردن معمولا در خانم ها شایع تر است و درگیری دیسک کم در آقایان بیشتر دیده می شود. البته باید در نظر داشت که تقریبا 80 درصد از افراد جامعه کمردرد را در طول زندگی خود تجربه می کنند که اغلب به دنبال مشکلات دیسک ایجاد می شود. شغل های متفاوت نیز ممکن است درگیری های متفاوتی در دیسک های بین مهره ای ایجاد کنند.

برای مثال آرایشگران بیشتر دچار درگیری دیسک گردن و وزنه برداران و کارگران شاغل در مکان های کم ارتفاع مثل کانال کولر بیشتر دچار درگیری دیسک کمر می شوند. افزایش سن یکی دیگر از عوامل موثر بر درگیری دیسک است. به همین دلیل بیشتر افراد بالای 40 سال، علائم درگیری دیسک را تجربه می کنند.

دست درد چگونه است؟

دست درد به ناراحتی و دردی که ممکن است در هر ناحیه از جمله شانه، بازوها، آرنج، مچ دست و انگشتان احساس می کنید، گفته می شود. درد ممکن است به دلایل متعددی ایجاد شود. دست درد ها معمولا به دنبال آسیب، تحریک و التهاب پوست، ماهیچه ها، استخوان ها و مفاصل بازو، همچنین به دنبال آسیب عروق خونی و اعصاب ممکن است ایجاد شود. هر چند فعالیت های روزمره از جمله تایپ کردن، نوشتن، کار با ابزار، ورزش، بلند کردن اجسام سنگین نیز می تواند باعث دست درد ها شود. درد ممکن است ناگهانی شروع شود و از بین برود یا اینکه به تدریج افزایش یابد. همچنین درد ممکن است ثابت یا متناوب، خفیف یا شدید باشد. گاهی درد، به دنبال آسیب قسمت های دیگر بدن مانند قفسه سینه، گردن و شکم به بازو ها انتشار می یابد. فرد مبتلا به درد بازو ممکن است درد، خارش، بی حسی، احساس ناراحتی و سوزن سوزن شدن در دست ها را تجربه کند.

علائم درد بازو

به صورت کلی علائمی که ممکن است همراه با درد بازو دیده شود علایم متفاوتی است. برای مثال ضعف، دشواری در صاف کردن دست، سوزن سوزن شدن و بی حسی می تواند نشانه ی آسیب عصبی باشد. برای مثال عصب رادیال از زیر بغل به دست ها می رود و حرکت بازو، مچ دست و دست ها را کنترل می کند. آسیب به این عصب می تواند علت درد بازو باشد. به ندرت درد بازو ممکن است از نشانه بیماری های قلبی باشد. در بیماری های قلبی، بیمار ممکن است دچار تهوع، تعریق بیش از حد، دشواری در تنفس، تپش قلب، درد بازو به ویژه دردی که به بازوی چپ کشیده می شود را تجربه کند.

هر کدام از علائم زیر نیز ممکن است همراه با درد بازو دیده شوند:

• قرمزی
• احساس سوزن سوزن شدن
• ضعف
• بی حسی
• تورم
• درد در هنگام لمس
• محدودیت در حرکت
• تورم غده ی لنفاوی زیر بغل

شایع ترین علل درد بازو

آنژین: درد قفسه ی سینه که در اثر کاهش خونرسانی به بافت قلب ایجاد می شود. درد ممکن است به بازو ها، شانه، گردن و پشت کشیده شود و همچنین ممکن است با احساس فشار در قفسه سینه، تهوع، تنگی نفس و سرگیجه همراه باشد.

حمله ی قلبی(انفارکتوس میوکارد): هنگامی رخ می دهد که جریان خون به عضله قلب قطع شده و و موجب مرگ وآسیب غیر قابل برگشت بخشی از سلول های قلبی شود. علائم حمله قلبی عبارتند از: احساس درد در یک یا هر دو دست، تنگی نفس، تهوع، درد قفسه سینه و سر گیجه.

آسیب به شبکه ی براکیال

بورسیت: بورس ها کیسه های حاوی مایع سینوویال هستند که در اطراف مفاصل وجود دارند و باعث کاهش اصطکاک می شوند. به التهاب بورس ها بورسیت می گویند.

سندروم کارپال تونل: عصب مدین از ساعد و کف دست عبور می کند و حس کف دست و انگشتان را تامین می کند. هنگامی که این عصب در مچ دست تحت فشار باشد موجب سندروم کارپال تونل می شود. سندروم کارپال تونل با حرکت تکراری در دست، مچ دست و انگشتان ایجاد شده و می تواند منجر به درد، بی حسی و حس خارش و سوزن سوزن شدن در بازو، کف دست و انگشتان می شود. افراد چپ دست معمولاً درد سندروم کارپال تونل را در دست چپ خود احساس می کنند، همچنین افراد راست دست درد سندروم کارپال تونل را در دست راست خود احساس می کنند. درد و ناراحتی مچ دست می تواند نوشتن، تایپ کردن، صحبت با تلفن یا فعالیت های روزانه را با سختی همراه کند.

فتق(بیرون زدگی) دیسک بین مهره ای در گردن: دیسک ها به صورت بالشتک یا صفحه های کوچک بین دو مهره در ستون فقرات هستند و فشارهای وارد شده به ستون فقرات را جذب می کند. همچنین باعث خم شدن و انعطاف پذیری ستون مهره های شما می شوند. اگر دیسک گردن شما دچار آسیب شود، موجب درد، بی حسی، ضعف، احساس سوزن سوزن شدن و سوزش در بازو می شود.

در رفتگی آرنج

فتق هیاتال یا هیاتوس: به دلیل ضعف در عضلات دیافراگم و اسفنکتر ورودی به معده ایجاد شده که در اثر آن قسمتی از معده وارد قفسه ی سینه می شود.

پیچ خوردگی و کشش عضلات و مفاصل: گاهی جراحت وارد شده می تواند باعث کشیدگی عضلات و پیچ خوردگی تاندون ها شود. علائمی که به دنبال آن ایجاد می شود شامل درد، ورم، کبودی،ضعف و گرفتگی(اسپاسم) ماهیچه ها است. هر دو عارضه ممکن است به خودی خود بهبود یابد اما اگر علائم شدید باشند باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

شانه ی یخ زده یا منجمد: درد و بی حسی خفیف در قسمت بالایی بازو و شانه ها، همراه با سختی و محدودیت حرکت می تواند علامتی از شانه ی منجمد باشد. شانه ی منجمد در حدود ۲ درصد از افراد بالای ۴۰ سال دیده می شود و در زنان شایع تر از مردان است. شانه ی منجمد زمانی ایجاد می شود که نوار های بافتی درون و اطراف شانه سفت می شوند. درد بازو در مرحله ی انجماد بدتر است. تا زمانی که شانه کاملاً بی حرکت است شما احساس بی حسی می کنید و قادر به حرکت دست و شانه ی خود نیستید.

آرنج تنیس بازان: عضلات آرنج، تاندون ها و قسمتی از استخوان آرنج دچار التهاب می شوند. درد و بی حسی در مفصل آرنج و ساعد، همراه با دردهای تیز و ناراحتی در آرنج می تواند به آرنج تنیس بازان نسبت داد. بیماری آرنج تنیس بازان ناشی از حرکات مداوم بازوها، آرنج و به خصوص مچ دست است و تنها با انجام بازی تنیس ایجاد نمی شود.

آسیب به روتاتورکاف: عضلات گرداننده ی شانه (روتاتورکاف rotator cuff) از عضلات و تاندون ها تشکیل شده است، که مفصل شانه را ثابت نگه داشته و بازو را در جهات مختلف می چرخاند. با افزایش سن تاندون ها در روتاتوکاف دچار ضعف و پارگی می شوند. در بسیاری از فعالیت های بدنی که دست ها به بالای سر می رود، فشار زیادی به ناحیه ی شانه و روتاتورکاف ممکن است وارد شود. علائمی که به دنبال آسیب روتاتور کاف ممکن است دیده شود می تواند از درد و ضعف خفیف در بازوی شما تا یک در شدید و مداوم باشد. اگر شما مشکوک به آسیب روتاتورکاف هستید، به پزشک خود مراجعه کنید ممکن است فیزیوتراپی نیاز داشته باشید.

التهاب تاندون ها(تاندونیت): تاندون بافتی است که عضلات را به استخوان ها متصل می کند. هنگامی که تاندون های شانه و بازوی شما دچار التهاب شوند به آن تاندونیت می گویند. یک مثال از تاندونیت، آرنج تنیس بازان است. شما می توانید درد را در شانه، آرنج یا مچ دست خود احساس کنید.که غالباً به دنبال ضربه یا استفاده ی مکرر در تاندون ایجاد می شود.

شکستگی استخوان ها: گاهی به دنبال آسیب و ضربه به بازو، ممکن است دچار شکستگی شوید، که با علائمی مانند ورم، کبودی، بی حسی و ضعف همراه است. اگر بازوی شما دچار آسیب شده فوراً به پزشک مراجعه کنید.

بیماری های خود ایمنی: گاهی سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت ها و اندام های بدن حمله کرده و به آن ها آسیب می رساند. برخی از بیماری های خود ایمنی مانند روماتیسم مفصلی، لوپوس و سندرم جورجن می تواند موجب درد گردن، بازو، آرنج، مچ دست وانگشتان شود.

عصب تحت فشار(Pinched nerve): این اتفاق زمانی رخ می دهد که استخوان و بافت ها در شانه، گردن و بازو عصب را تحت فشار قرار می دهد و موجب درد، بی حسی و ضعف و احساس سوزن سوزن شدن می شوند.

سندرم خروجی قفسه سینه: تنگی فضای خروجی قفسه سینه که موجب فشار بر عروق و اعصاب ناحیه ی زیر بغل می شود و موجب علائمی مانند درد در گردن، شانه و دست، سردرد، احساس سوزن سوزن شدن در انگشتان و افتادن مکرر اجسام از دست می شود.

سندرم دکوروان: به التهاب غلاف در بر گیرنده ی دو تاندون حرکت دهنده ی انگشت شست گفته می شود که موجب درد مچ دست در هنگام فعالیت یا گرفتن اشیاء می شود.

استئومیلیت(عفونت استخوان): با درد موضعی و مبهم بازو، ورم بازو و محدودیت در حرکت همراه است.

سلولیت: نوعی عفونت باکتریایی که پوست را درگیر می کند، به طور معمول در ساق پا دیده می شود، اما می تواند بازو ها را نیز درگیر کند و سبب درد، قرمزی، ورم و در برخی مواقع تب، لرز، سردرد و کاهش فشار خون شود.

نقرس

بیماری عروق محیطی

ریکتز(نرمی استخوان)

فیبرومیالژیا

پسوریاسیس

زونا(شینگلز)

چه موقع برای درمان بازو به پزشک مراجعه کنیم؟

اغلب دست درد ها، یک وضعیت اورژانسی محسوب نمی شود و شما می توانید درد را با دارو های خانگی برطرف کنید. اگر درد بازو، شانه یا مچ دست شما در نتیجه ی ضربه ی شدید یا به طور ناگهانی بروز می کند، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر در حرکت دست خود دچار مشکل شدید یا استخوان شما بیرون زده به پزشک یا به نزدیک ترین مرکز اورژانس مراجعه کنید. همچنین اگر درد ناگهانی در بازو، شانه، قفسه ی سینه و کمر همراه با احساس فشار در قفسه ی سینه ، تهوع، سرگیجه و تنگی نفس داشتید ، ممکن است علامتی از یک حمله قلبی بوده و باید با ۱۱۵تماس بگیرید و بلافاصله به دنبال درمان باشید. اگر گمان می کنید که دچار حمله ی قلبی شده اید بهتر است حرکت نکنید. همچنین در صورت مشاهده هر کدام از علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید.

• درد بازو، شانه یا پشت که با استراحت کمتر شده و با فعالیت تشدید می شود.
• ضربه ی ناگهانی به دست ها همراه با شنیدن صدای
• درد و تورم شدید در بازو
• درد همراه با احساس سوزش، ضعف و بی حسی در دست ها

 بررسی ۷ نوع پا درد و درمان آن

آیا پا درد شما جدی است

دکتر کیسی هامبیرد متخصص ارتوپدی شاخه پا و زانو گفت اصل موضوع پا درد است. اگر کسی فقط از هواپیما بیرون بیاید و بگوید پای من اسیب دیده باید به بیمارستان برود. ما ایام تعطیلات واقعا شاهد ترومبوز وریدی عمقی (DVT) هستیم. البته بسیاری دیگر از انواع پا درد فقط نشانه استفاده بیش از حد از پا و پاسخ ضد التهابی بدن به داروهای مسکن است. فقط پزشکان می‌توانند واقعا علت پا درد را تشخیص دهند بنابراین اگر درمان خانگی ناراحتی شما را تقریبا سریع برطرف نکرد بهتر است به دنبال اقدامات درمانی در مراکز بهداشت باشید. نکات زیر را در نظر داشته باشید تا بفهمید پا درد شما نشانه چیست.

درد ساق پا

اگر درد در جلوی ساق یا زانو باشد اغلب اوقات نشانه درد ساق پا و تقریبا همیشه به علت استفاده بیش از حد آن است. این وضعیت بخصوص وقتی واقعیت پیدا می‌کند که افراد شروع به ورزش یا فعالیت کرده یا به سرعت آن را افزایش می‌دهند. اغلب اوقات می‌شنوید مردم اطراف شما می‌گویند من شروع به پیاده روی کردم و حدود سه مایل در روز را شروع کردم. دکتر هامبیرد می‌گوید: بدن آنها برای فعالیت زیاد، آماده نیست. وی توصیه می‌کند به هنگام بروز مشکل به پاهای خود استراحت دهید از یخ برای کاهش ورم پا استفاده کنید و مسکنهای ضد التهاب بخورید. دکتر هامبیرد می‌گوید: مطمئن شوید که مچ پای شما دچار شکستگی یا ترک نشده باشد. دکتر هامبیرد گفت با افزایش سطح ویتامین D ترک خوردگیهای جزئی باعث شکستگی‌های شدید نخواهند شد. از پزشک خود بخواهید سطح ویتامین D را با آزمایش خون مشخص کند و در صورت وجود کمبود ویتامین D در مورد چگونگی افزایش آن و استفاده از مکملها گفتگو کنید.

گرفتگی ساق پا

دکتر جان پل رو متخصص جراحی ارتوپدی ورزشی گفت: اسپاسم یا گرفتگی در عضلات ساق پا که در عرض چند ثانیه آرام نشود ممکن است به خاطر استفاده بیش از حد یا کم آبی بدن باشد. گاهی اوقات حتی فقط پیاده روی بیشتر از حد معمول ممکن است باعث گرفتگی ساق پا شود. گرفتگی‌های معمول عضله معمولا در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه با گرما، استراحت و کشش خوب می‌شوند اما لازم است که تفاوت میان آنها و ترومبوز سیاهرگی عمقی را مشخص کنیم. ترومبوز معمولا با درد پایدار عمیقتر و تورم همراه است. اگر مشکوک به علائم ترومبوز وریدی عمقی (DVT) هستید فورا به پزشک مراجعه کنید. اگر سندرم پای بی قرار علت تکانهای شدید پای شما باشد برخی از درمانهای خانگی به شما کمک خواهد کرد.

درد زانو

دکتر رو می‌گوید: اگر درد زانو به هنگام حرکت مفصل یا فشار روی آن افزایش می‌یابد یا مفصل متورم شده یا قرمز به نظر می‌رسد ممکن است بورسیت داشته باشید و مسکنهای بدون نسخه و یخ می‌تواند بورسیت را درمان کنند. همچنین توصیه می‌شود که اگر مرتب زانوی خود را حرکت می‌دهید و یا پای شما روی سطح سختی است زیر زانوی خود یک کوسن بگذارید. اگر درد و تورم با وجود درمان در خانه برطرف نشود یا بدتر شود بهتر است که به دنبال درمان پزشکی باشید.

درد پا ناشی از سیاتیک

تیر کشیدن پشت پا ممکن است به علت فشار روی عصب سیاتیک باشد که از پایین کمر از طریق باسن و پشت پا احساس می‌ود. دکتر روئه می‌گوید: ما اغلب می‌ینیم که آقایان کیف پول سنگین در جیب شلوارشان حمل می‌کنند. فشار روی عصب را (با سبک کردن کیف پول) کاهش دهید و درد در اغلب اوقات تسکین می‌یابد.

صدمه به تاندون آشیل

دکتر هامبیرد می‌گوید: درد بالای استخوان پاشنه یکی از علائم شایع آسیب تاندون آشیل است که یکی از رایجترین علتهای پا درد است. استفاده از کفش پاشنه بلند و فعالیت زیاد می‌تواند موجب این آسیب دیدگی‌ها شود بخصوص برای آنهایی که کف پایشان صاف است. استراحت و یخ می تواند به تاندون پاشنه پا کمک کند. هرگز دچار این اشتباه نشوید که درد را فراموش کنید و به دو، پیاده روی تند یا ورزشهای دیگر ادامه دهید. اگر درد را نادیده بگیرید، ممکن است تاندون را خراب کنید یعنی آسیبی که ممکن است نیازمند جراحی باشد. دکتر هامبیرد می‌گوید: افراد باید به بدن خود گوش دهند و به علائم هشدار دهنده توجه کنند.

درد رشد

بچه‌ها اغلب با درد شدید پا و پا درد بیدار می‌شود. بسیاری از افراد خیلی خوب شدت آن درد و اینکه رفع آن چقدر سخت بود، بخاطر می‌آورند. همچنان که استخوان کودک رشد می‌کند، تاندون عضلات دچار کشش می‌شود که باعث درد در محل اتصال به استخوان می‌شود. یخ، مسکن و کشش می‌تواند این دردهای شدید را کاهش دهد.

درد ران

کارگران ساختمانی، افسران پلیس و افراد دیگری که کمربندهای سنگین می‌پوشند اغلب از پا درد خاص ناحیه ران شکایت دارند. ممکن است پا درد آنها به این خاطر باشد که کمربندها باعث ایجاد فشار روی عصبی می‌شوند که اطراف ران قرار دارد. دکتر رو می‌گوید: این درد در ران منتشر می‌شود. راه حل دراز مدت این است که وزن کمربند را کاهش دهید تا فشار روی عصب هم کم شود.

جلوی آینه ایستاده اید و در حال شانه کردن موهای تان هستید که یک مرتبه احساس می کنید دست تان را نمی توانید حرکت بدهید. شب می خواهید بخوابید ولی درد امان تان را بریده است. قصد دارید از داخل کابینت ظرف وانیل را بردارید تا یک کیک خوشمزه درست کنید. ولی هرکاری می کنید دست تان به ظرف وانیل نمی رسد، در حالی که تا چند هفته پیش به راحتی می توانستید ظرف وانیل را از داخل کابینت بردارید و این مسئله به نظرتان خیلی عجیب به نظر می رسد و آن را به حساب خستگی بدن تان می گذارید، اما همگی این موارد یادشده که ممکن است جدی هم گرفته نشود، می تواند دلیلی برای ابتلا به سندروم شانه یخ زده باشد که با پیشرفت آن برای تان حسابی دردسر ایجاد می کند.

استعداد خانم ها برای یخ زدن!
سندروم شانه یخ زده یک بیماری التهابی کپسول مفصلی شانه محسوب می شود که معمولا دلیل ابتلا به آن مشخص نیست. نام دیگر سندروم شانه یخ زده کپسولیت چسبنده است. این سندروم بیشتر در سنین میان سالی شایع است و افراد در سنین 20 تا 40 سالگی مستعد ابتلا به آن هستند و خانم ها بیش تر از آقایان دچار آن می شوند. علائم ابتلا به این سندروم با توجه به اینکه سندروم در چه مرحله ای قرار دارد، متفاوت است ولی به طور کلی درد در ناحیه شانه یکی از مهم ترین نشانه های ابتلا به سندروم شانه یخ زده است.

شانه ات خشک است؟
سندروم شانه یخ زده سه مرحله دارد که رد هر یک از این مراحل، بیمار علائم خاصی را تجربه می کند، البته برخی از متخصصان برای این سندروم چهار مرحله در نظر می گیرند. به طور کلی این سندروم شامل مراحل درد، التهاب و خشکی می شود؛ مرحله درد و التهاب حدود 4 تا 9 ماه طول می کشد و حدود 9 تا 12 ماه هم مرحله خشکی این سندروم محسوب می شود. شانه بیمار در اصطلاح طی این مراحل دچار یخ زدگی می شود.

مرحله اول سندروم شانه یخ زده، بیمار را با یک درد شدید در ناحیه شانه مواجه می کند، طوری که درد شدید در شانه حتی در زمان استراحت شبانه هم وجود دارد و بیمار به دلیل درد از خواب بیدار می شود. مرحله اول سندروم شانه یخ زده با التهاب شدید در کپسول مفصلی شانه همراه است و کپسول مفصلی تحتانی یا کپسول مفصلی خلفی شانه به شدت درگیر این عارضه می شوند.

مرحله بعد سندروم زمانی است که شانه دچار یخ زدگی می شود؛ در این مرحله از سندروم بیمار در حالت استراحت درد ندارد ولی دامنه حرکتی شانه او محدود می شود و نمی تواند شانه خود را به راحتی تکان بدهد، هم چنین هنگام بالاآوردن و چرخش دست در شانه محدودیت ایجاد می شود و بیمار احساس می کند شانه اش خشک شده است. عضلات شانه در چنین شرایطی به دلیل عدم تحرک ضعیف می شوند.

وقتی یخ شانه باز می شود
مرحله سوم سندروم شانه یخ زده مرحله ذوب شدن نام دارد؛ در این مرحله یک مقدار از خشکی شانه برطرف می شود ولی مقدار زیادی از این حالت همچنان در ناحیه شانه باقی می ماند و بیمار در حرکات مربوط به شانه خود هنوز دچار مشکل است. گاهی برخی از متخصصین برای سندروم یک مرحله چهارم هم درنظر می گیرند که در این مرحله درد تا حدود کمی وجود دارد، ولی آن قدر ناچیز است که فرد به کلینیک مراجعه نمی کند.

درد را جدی بگیرید
محل درد در بیماران مبتلا به سندروم شانه یخ زده در سمت خارج بازوست و درد ناشی از آن تا آرنج یا روی دست احساس می شود. معمولا بیمار درد را به صورت یک درد تیز احساس می کند. درد در ابتدا کم است و به مرور شدید می شود. علاوه بر درد، چرخش خارجی و داخلی شانه محدود خواهد شد طوری که فرد در زمان بالابردن شانه بازور دچار مشکل می شود. مبتلایان به سندروم شانه یخ زده نمی توانند به راحتی دست خود را پشت بدن خود ببرند یا زمانی که می خواهند موهای خود را شانه کنند دچار مشکل می شوند. این دسته از افراد در زمان رانندگی هم با مشکلاتی مواجه هستند و رانندگی برای شان سخت است.

چاقی یکی از دلایل ابتلا به سندروم شانه یخ زده است.

قوز کنید تا درد بکشید!
اینکه سندروم یخ زده دقیقا به چه دلیل به وجود می آید، هنوز به صورت دقیق مشخص نیست اما عواملی وجود دارند که فرد را مستعد ابتلا به این سندروم می کنند برای مثال، یکی از مهم ترین عواملی که می تواند باعث سندروم شانه یخ زده شود، طرز نشستن فرد و سبک زندگی نادرست فرد است. افرادی که قوز می کنند، پشت کمرشان حالت خمیده پیدا می کند و کتف های شان رو به پایین قرار می گیرد، به همین علت این افراد بیشتر مستعد ابتلا به سندروم شانه یخ زده هستند.

چاقی یکی دیگر از دلایلی است که می تواند باعث ابتلا به سندروم شانه یخ زده شود. افراد چاق به دلیل داشتن شکم بزرگ و وزن زیاد بدن دچار خستگی عضلانی می شوند و به دلیل فشار به مفاصل، در معرض ابتلا به سندروم شانه یخ زده قرا رمی گیرند. ضمن اینکه افراد چاق بیش از سایرین قوز می کنند که منجر به سندروم شانه یخ زده می تواند استرس و فشارهای روانی باشد افراد مبتلا به دیابت بیش از سایرین مستعد ابتلا به انواع بیماری ها هستند و سندروم شانه یخ زده در این دسته از افراد زیاد دیده می شود.

کشیدن سیگار یا قلیان می تواند فرد را مستعد ابتلا به سندروم شانه یخ زده کند. آن دسته از افرادی که به آرتروز گردن مبتلا هستند، می توانند دچار سندروم شانه یخ زده شوند. برخی تحقیقات نشان می دهد که بین ابتلا به سندروم شانه یخ زده و افسردگی ارتباط وجود دارد و افراد افسرده بیش از سایرین می توانند به این سندروم دچار شوند.

یخ زدگی ثانویه
چنانچه سندروم شانه یخ زده در اثر ابتلا به یک بیماری خاص یا بروز مشکل در استخوان ها، عضلات و… به وجود بیاید به آن سندروم شانه یخ زده ثانویه می گویند. سندروم شانه یخ زده اولیه معمولا به صورت خود به خود ایجاد می شود ولی در سندروم شانه یخ زده ثانویه این چنین نیست. برای مثال ابتلا به رماتیسم می تواند در بدن التهاب به وجود بیاورد که این التهاب گاهی در مفصل شانه، باعث ایجاد سندروم شانه یخ زده می شود.

التهاب تاندون اطراف مفصل شانه یکی دیگر از دلایل ابتلا به سندروم شانه یخ زده است. شکستگی و دررفتگی در شانه یا نقاط ماشه ای (گره های کوچک عضلات وقتی دردناک می شوند) می توانند باعث ابتلا به سندروم شانه یخ زده ثانویه شوند. هر بیماری که با التهاب همراه باشد می تواند شانس ابتلا به سندروم شانه یخ زده را افزایش بدهد.

عضلات بدن شما نیز مانند دیگر اعضای بدنتان نیازمند تغذیه مناسب است. شاید ما خیلی از اوقات به اهمیت فعالیت مناسب عضلات در انجام کارهای روزمره خود واقف نباشیم ..

گرفتگی عضلات

عضلات در حرکت دادن پاهایتان در حین راه رفتن، بالا بردن بازوهایتان جهت جابه‌جایی اجناس در قفسه‌ها و یا تکان دادن لب‌هایتان برای لبخند زدن و هزاران عملکرد دیگر به شما کمک می‌کنند.

عضلات بدنتان علاوه بر حرکت‌های ظاهری برای انجام بسیاری از دیگر عملکردهای ضروری بدنتان لازم هستند.

بدن شما دارای بیش از 650 عضله است که حدود نیمی از وزن بدنتان را تشکیل می‌دهند.

کرامپ‌ها و اسپاسم‌های عضلانی
مطالعات نشان داده‌اند که برخی کمبودهای غذایی ریزمغذی‌ها و املاح خاص نظیر کمبود پتاسیم و کلسیم می‌توانند سبب کرامپ و اسپاسم عضلانی شما گردند. اگر شما از کمبود یک ماده معدنی رنج ببرید؛ ممکن است که دچار سختی و گرفتگی دردناک ماهیچه‌ها گردید. البته کمبود کلسیم یا پتاسیم وقتی حادث می‌شوند که شما برای مدت زمانی طولانی دریافت خیلی کم و یا عدم دریافت کلسیم و پتاسیم داشته باشید. اسپاسم‌های عضلانی وقتی حادث می‌شوند که عصبی که به عضله استخوان می‌رسد، آسیب ببیند. افزایش دادن دریافت پتاسیم و کلسیم رژیم غذایی‌تان می‌تواند به تخفیف اسپاسم‌های عضلانی، سختی و گرفتگی دردناک عضلانی و کرامپ‌های عضلانی کمک نماید.

ترکیب عضله
عضلات شما به موازات دیگر ارگان‌های مختلف بدنتان اساساً از پروتئین تشکیل شده‌اند. پروتئین کافی برای سلامت عضلات ضروری است. بدون پروتئین عضلات بازوها، پاها و بقیه نواحی بدنتان توانایی عملکرد مناسب و مطلوب را ندارد. پروتئین به ساخت عضله قلب شما، که یکی از عضلات مهم بدنتان است، کمک می‌نماید. وقتی که در حال توسعه و تقویت بافت عضلانی‌تان هستید؛ بدنتان جهت حمایت و حفظ عضلات فعلی و رشد عضلانی به پروتئین اضافی نیازمند است. عدم وجود پروتئین کافی می‌تواند سبب ضعیف و دردناک شدن عضلات شما گردد. ضعف عضلانی ممکن است به صورت‌های سوزش عضلانی در هنگام کار با عضلات و خستگی زودهنگام مشهود گردند.

انواع غذاهای مفید
به طور کلی توصیه متخصصین تغذیه بر آن است که غذاهای غنی از کلسیم، پتاسیم و پروتئین برای تسکین دردهای عضلانی مفید هستند.

غذاهای غنی از کلسیم شامل محصولات لبنی، شیر سویای غنی شده با کلسیم، کلم و کلم پیچ، و لوبیاهای پخته می‌باشند.

غذاهای غنی از پتاسیم شامل موز، گوجه‌فرنگی، چغندر، آب پرتقال، سیب‌زمینی، لوبیای سویا، اسفناج، سیب‌زمینی شیرین و ماست کم‌چرب (تهیه شده از شیر کم چرب) می‌باشند.

غذاهای غنی از پروتئین شامل گوشت‌های قرمز عاری از چربی، ماهی، ماکیان، حبوبات از جمله عدس و لوبیا، مغزها و غلات کامل می‌باشند.

استفاده از مکمل‌ها
ممکن است مصرف برخی از مکمل‌ها در جهت تخفیف و بهبود دردهای عضلانی مفید باشند. برای مثال ممکن است استفاده از مواردی نظیر منیزیم، کلسیم، کراتین و غیره به تسکین دردهای عضلانی برخی افراد کمک نمایند.

اما هرگز بر خلاف آن چه که امروزه مرسوم است توصیه می‌شود که سر خود مکمل‌ها را مصرف نکنید و با پزشک معالج خود مشورت نمایید. پزشک معالج یا متخصص تغذیه در صورت نیاز می‌توانند مصرف مکمل‌های مفید را برای شما تجویز نمایند.

احتیاط‌ها
اگر رژیم غذایی شما دچار کمبود سه ماده غذایی مذکور (پروتئین، کلسیم و پتاسیم) است؛ باید با یک متخصص یا مشاور تغذیه حاذق مشورت فرمایید. آن‌ها می‌توانند توصیه‌هایی پیرامون گنجاندن این مواد غذایی در رژیم غذایی‌تان را ارائه کنند و همچنین دستورات غذایی سالم برای تهیه غذاهای مغذی و حاوی این مواد را پیشنهاد دهند. متخصص تغذیه شما می‌تواند با پزشکتان در جهت تشخیص مقدار دقیق پروتئین مورد نیاز عضلاتتان همفکری و مشارکت داشته باشد. اگر مشاهده کردید که با اصلاح تغذیه همچنان درد و ضعف عضلانی شما پابرجا باقی ماند، این موضوع را به اطلاع پزشک معالجتان برسانید؛ چرا که ممکن است ناشی از علل دیگری به غیر از یک کمبود تغذیه‌ای باشند. در آن موقع انجام آزمایشات تکمیلی به تشخیص علت اصلی درد عضلانی کمک می‌نماید.

همه چیز راجع به پوسچر : عادت های بدتان را به هنگام نشستن اصلاح کنید تا خود را در معرض آسیب و آرتروز و کمر درد قرار ندهید. برای ترک عادت بد خود به هنگام نشستن به تقویت عضلات خود بپردازید.

اهمیت وضعیت درست قرارگیری بدن

ما اغلب می شنویم که قرارگیری بدن در وضعیت درست برای سلامتی بسیار ضروری است و تنها هنگامی متوجه این موضوع می شویم که وضعیت بد بدن بزرگسالان که نتیجه عادت های بد آنهاست را می بینیم. در حالت کلی ما خود در وضعیت درستی به هنگام نشستن و … قرار نمیگیریم بلکه ماهیچه و عضلات خاصی برای ما این کار را انجام می دهند؛ چندین گروه عضلانی از جملههمسترینگ و عضلات پشت بزرگ، در حفظ پوسچر خوب بدنمان نقش مهمی دارند. در حالی که رباط ها به نگه داشتن اسکلت می پردازند، این عضلات به ما در ایستادن در برابر نیروی جاذبه کمک می کنند.

پوسچر چیست و به چه معناست؟

• پوسچر وضعیتی از بدن است که ما را ایستاده، نشسته و دراز کشیده نگه می دارد.
• یک پوسچر قوی سبب هماهنگی صحیحی بین عضلات بدن و مقدار تنش عضلانی در برابر گرانش خواهد شد.
• بدون استقرار و کنترل عضلات آن ما به سادگی به زمین می افتیم.

چرا پوسچر مناسب مهم است؟

پوسچر مناسب به استخوان ها و مفاصل برای هماهنگی بیشتر کمک می کند، به طوری که عضلات و مفاصل ما در حالت درستی مورد استفاده قرار می گیرند. در صورت قرار گیری در یک پوسچر نامناسب شما دچار آرتروز، دژنراتیو و درد مفاصل خواهید شد. فشار بر روی رباط هایی که مفاصل نخاعی را به هم مرتبط می کنند، کاهش می یابد و احتمال آسیب را کاهش می دهد. به عضلات اجازه می دهد تا کارآیی بیشتری از خود نشان دهند، به بدن اجازه می دهد که از انرژی کمتری استفاده کند و بنابراین از خستگی عضلانی جلوگیری می کند.

برای قرارگیری در وضعیت و پوسچر مناسب باید:

• به عادت های بد خود در خانه و محل کار توجه کنید.
• شروع به اصلاح عادت های بد کنید.
• قدرت و انعطاف پذیری بدن خود را بالا ببرید.

پیامدهای داشتن پوسچری ضعیف چیست؟

قرار گیری در وضعیت بد می تواند منجر به فشار بیش از حد در عضلات پوسچر ما شود؛ برای مثال افرادی که در محل کار خود و پشت میز به جلو خم می شوند در وضعیت بدنی بدی قرار دارند، حتما در آینده ای نه چندان دور به آسیب و درد کمر مبتلا خواهند شد. عوامل متعددی به قرارگیری در وضعیت بد بدنی کمک می کنند. مانند:

• استرس
• چاقی
• حاملگی
• عضلات ضعیف
• کفش های پاشنه بلند

در مواردی موقعیت نادرست بدن ما به هنگام کار و عادت بد ما به ضعیف شدن پوسچر کمک خواهد کرد.

آیا می توانم وضعیت بد بدنی خود را اصلاح کنم؟

جواب این سوال بله است. اما تنها با تمرین زیاد میتوانید پوسچر درستی به بدنتان بدهید.

به هنگام مراجعه به پزشک، او وضعیت درست بدنی را به شما نشان خواهد داد و توصیه های ورزشی او به عضلات شما قدرت بخشیده و در آخر عادت های بد شما به هنگام فعالیت و کار کمتر خواهد شد و دیگر شما در معرض آسیب نخواهید بود.

«صاف بشین»، «قوز نکن»! من مطمئنم همه‌ی ما وقتی در سن رشد بودیم، این جملات هشدار دهنده را به دفعات از مادرمان شنیده‌ایم. اکثر ما ابروهایمان را بالا می‌انداختیم و به محض رفتن مادرمان، دوباره قوز می‌کردیم. شما اصلا نمی‌دانستید که او فقط بخاطر نحوه‌ی نشستن یا ایستادن شما عصبانی نیست، دلیلی در پشت این خشم وجود دارد. شاید او از تمام پیامدهای پوسچر بد آگاهی نداشت، اما بنظر می‌رسد که مادر شما همیشه به نحوی، بهترین چیز را می‌داند!

پوسچر خوب چیست و چرا اینقدر مهم است؟ اساسا پوسچر به هم ترازی و موقعیت بدن با توجه به نیروی همیشه حاضر گرانش اشاره دارد. ما چه در حال ایستاده باشیم یا نشسته و درازکش، جاذبه‌ی زمین، نیرویی بر مفاصل، رباط‌ها، و عضلات ما وارد می‌کند. پوسچر خوب، مستلزم توزیع نیروی گرانش از طریق بدن ماست، به نحوی که به هیچ یک از ساختارهای بدن فشار بیش از حد وارد نشود.

از آنجایی که هشدار مادرها برای صاف نشستن کافی نیست، در اینجا ۷ دلیل دیگر بیان می‌کنیم که چرا پوسچر خوب برای سلامتی شما مهم است.

۱. تصویری بهتر و مطمئن‌تر از شما نشان می‌دهد
پوسچر خوب، اعتماد بنفس را افزایش خواهد داد. این را امتحان کنید: در مقابل یک آینه، یک نفس عمیق بکشید و صاف بایستید. سپس دوباره مانند یک پوسچر بد قوز کنید. این کار را چند بار تکرار کنید. تفاوت را می‌بینید؟ در مورد افراد پیرامون‌تان که از نظر شما با اعتماد بنفس هستند فکر کنید. من فکر می‌کنم که بسیاری از این افراد، صاف می‌ایستند و پوسچر بسیار خوبی دارند. این قطعا اعتماد بنفس را به تصویر می‌کشد.

۲. تنفس، راحت‌تر و عمیق‌تر می‌شود
در مطب پزشکان، اغلب از ما خواسته می‌شود که در زمان گوش دادن به صداهای ریه، صاف بنشینیم. این کار بندرت اثر دائمی دارد، زیرا تا زمانیکه لازم باشد به اشخاص یاداوری شود که این کار را انجام دهند، یعنی بدن آنها عادت کرده که در حالت خمیده راحت‌تر باشد. وقتی آنها سعی می‌کنند صاف بنشینند، عضلات و تاندون‌های جلویی را که در حال حاضر بیش از حد کوتاه شده‌اند را سفت می‌کنند و این باعث محدودیت‌هایی در سهولت حجم تنفس می‌شود. حتی کمی سفت کردن این عضلات برای صاف کردن بیشتر شخص، باعث سفتی در کل بالا تنه می‌شود و تنفس عمیق را مشکل می‌سازد.

۳. گردش خون و گوارش را بهتر می‌کند
وقتی صحبت از دستگاه گوارش می‌شود، پوسچر مناسب به اندام‌های داخلی شکم، این امکان را می‌دهد که بدون فشار غیر ضروی که می‌تواند باعث اختلال درجریان طبیعی و عملکرد دستگاه گوارش شود، وضعیت طبیعی‌شان را به خود بگیرند. یک پوسچر نامناسب و خمیده بعنوان یک عامل موثر در مشکلات گوارشی متعدد، از برگشت اسید گرفته تا یبوست و حتی فتق، در نظر گرفته می‌شود.

۴. باعث می‌شود لاغرتر و جوان‌تر بنظر برسید
وقتی یک پوسچر خوب داشته باشید، فورا ۱.۵ تا ۳ کیلو از وزن ظاهری‌تان کاسته می‌شود! اینکار باعث می‌شود که شما باریک‌تر و جوان‌تر بنظر برسید و لباس‌هایتان بهتر بنظر خواهند آمد.

۵. به عضلات و مفاصل‌تان کمک کنید
پوسچر خوب به ما کمک می‌کند تا استخوان‌ها و مفاصل را در هم‌ترازی درستی نگه داریم، بطوریکه از عضلات ما به درستی استفاده شود و پوشش غیر طبیعی سطوح مفصل که می‌تواند منجر به آرتریت دژنراتیو و درد مفاصل شود، کاهش یابد. همچنین فشار بر روی رباط‌هایی که مفاصل ستون فقرات را کنار هم نگه می‌دارند را کاهش داده و احتمال آسیب دیدگی را به حداقل می‌رساند.

یک پوسچر خوب به عضلات امکان می‌دهد که موثرتر کار کنند و باعث می‌شود که بدن از انرژی کمتری استفاده کند، در نتیجه از خستگی عضلات جلوگیری می‌کند و به جلوگیری از کشش عضلانی، اختلالات بیش کاری و حتی درد عضلانی و درد پشت نیز کمک می‌کند.

۶. قالب ذهنی‌تان را تغییر دهید
پوسچر می‌تواند بر قالب ذهنی شما تاثیر بگذارد و قالب ذهنی شما نیز می‌تواند پوسچرتان را تحت تاثیر قرار دهد! بنابراین هنگامیکه شما خوب و شاد هستید و بر همه چیز تسلط دارید، معمولا پوسچرتان درست و باز است. در مقابل، افرادی که افسرده هستند و درد مزمن دارند، اغلب به حالت خمیده می‌ایستند یا می‌نشینند.

دفعه‌ی بعدی که احساس افسردگی کردید یا بخاطر چیزی مضطرب بودید، سعی کنید پوسچرتان را تغییر دهید، مستقیم بایستید، و نفس عمیق بکشید. داشتن پوسچر خوب در نشستن و ایستادن، تنفس کامل و طبیعی را آسان‌تر کرده و به آرامش و تمرکز کمک می‌کند. بسیاری از تمرینات شرقی مانند یوگا و تای‌چی روی وضعیت بدن (پوسچر) کار می‌کنند.

۷. ستون فقرات سالم
پوسچر صحیح، یک راه آسان اما بسیار مهم برای سالم نگه داشتن چندین ساختار پیچیده در پشت و ستون فقرات است. حمایت از پشت بخصوص برای افرادی مهم است که ساعات زیادی در پشت میز نشسته‌اند یا در طول روز سر پا هستند. نداشتن پوسچر خوب و حمایت کافی از پشت می‌تواند کشش را بر عضلات افزایش داده و بر ستون فقرات فشار وارد کند.

فشار ناشی از پوسچر به مرور زمان می‌تواند ویژگی‌های آناتومیک ستون فقرات را تغییر دهد و منجر به احتمال انقباض عروق خونی و اعصاب شود. نشستن و ایستادن با هم‌ترازی مناسب، به شما امکان می‌دهد که با خستگی و فشار کمتر روی رباط‌ها و مفاصل بدنتان، بطور موثرتری کار کنید.

آگاهی از پوسچر خوب، اولین گام برای شکستن عادات قدیمی پوسچر بد و کاهش استرس و فشار روی ستون فقرات است. بنابراین به حرف مادرتان گوش کنید و «صاف بنشینید».